چه خبر - تغذيه سالم در تعطيلات نوروز
دکتر مصطفي نوروزي و دکتر رزا زاوشي؛ متخصصين تغذيه و رژيم درماني/ دانشياران تغذيه دانشگاه علوم پزشكي قزوين در مورد تغذيه در سفر توصيه هايي دارند که در ادامه به آنها اشاره مي کنيم.
در تعطيلات سال نو بسياري از خانواده‌ها براي گردش و تفريح در داخل يا خارج از شهرها برنامه ريزي مي‌کنند. اين عمل به منظور تجديد قواي روحي و جسمي همه اعضاي خانواده ضروري است تا با احياء خود و رفع خستگي‌هاي ناشي از سال قبل، خود را براي انجام فعاليت‌هاي سال آينده تجديد قوا بنمايند.
حفظ سلامت اعضاي خانواده در طول سفر ضروري است و يکي از مهمترين ارکان تأمين سلامت، تغذيه سالم مي‌باشد. يقيناً برنامه ريزي و احياناً تدارک غذا در بين راه و در مقصد جهت حفظ سلامت همه اعضاء خانواده ضروري است.
در ايام تعطيلات نوروز در واقع نيازهاي تغذيه‌اي بدن هيچ تغييري نسبت به قبل و يا بعد از تعطيلات نوروز ندارد، منتهي به علت حدود نيم ماه تعطيلات و مسافرت روش‌ها و عادات غذايي دچار تغييرات خاص اين تعطيلات مي‌شود که مي‌بايست جهت حفظ سلامت بدن به نکاتي توجه نمود. از جمله نکات مهم خاص اين دوره نيم ماهه تعطيلات نوروزي دور بودن خانواده از وضع عادي تهيه غذا در منزل است.
غذاهاي آماده، صرف غذا در رستوران‌هاي داخل و يا خارج از شهر، ساندويچ و اغذيه فروشي‌ها و يا در منزل اقوام و خويشان دور و نزديک از جمله آن است.
با توجه به آنکه در ايام تعطيلات نوروز، سرويس‌هاي خدمات بهداشتي و درماني از حالت پايدار و عادي به حالت کشيک‌هاي با برنامه تبديل شده و افراد نمي‌توانند مثل قبل از تعطيلات به پزشک مورد علاقه خود مراجعه کنند، بنابراين بايد دقت نمود که بيمار شدن در اين ايام علاوه بر آنکه تعطيلات کل خانواده را ضايع خواهد کرد، جهت درمان هم کمي با مشکلات روبرو خواهيد شد.
توصيه‌هاي کلي در چند بند خلاصه مي‌شود
1- در طول سفر صبحانه مصرف کنيد تا به علت کاهش قند خون دچار بي حالي، کم تحرکي، عصبانيت و خستگي زودرس بويزه در هنگام رانندگي نشويد.
2- از مواد شاداب کننده سفر مي‌توان از ويتامين C نام برد که در خانواده مرکبات، کيوي و گوجه فرنگي فراوان است.
3- انتخاب رستوران با غذاهاي سالم در هر شهر کار ساده‌اي نيست. در صورت امکان قبل از ورود به هر رستوران يا غذاخوري از کيفيت و سلامت غذاي آن رستوران اطلاعات کسب نمائيد.
4- نوع غذاي سفارش داده شده حائز اهميت است. سعي کنيد در مسافرت از سفارش همبرگر، سالاد الويه، مغز که احتمال آلودگي آن بالاست، خودداري نمائيد.
به علت احتمال عدم ضدعفوني کامل کاهو و سبزيجات از سفارش آنها در غذاخوري‌ها و رستوران‌ها صرفنظر نمائيد. قبل از تحويل ساندويچ از آنها بخواهيد که در آن از گذراندن کاهو و سبزي خودداري کنند.
5- اگر در هتل اقامت داريد، معمولاً رستوران آنها سعي در ارائه غذاي سالم براي مهمانان خود دارند. با اين وجود در آنجا هم از سفارش سالاد خودداري كنيد.
6- از مصرف پياز خام آغشته به سبزي‌هاي خرد شده و سبزيجات خام که جهت تزئين غذا در کنار آن مي‌گذارند و يا هر سبزي که به صورت خام در رنگ‌هاي مختلف در کنار غذاها عرضه مي‌کنند، خودداري نمائيد.
7- چون ميزان مصرف کاهو و سبزيجات در ايام تعطيلات بالا است، ضدعفوني کردن آن فراموش نشود. که شامل 5 دقيقه فرو بردن آن در سطل آب حاوي چند قطره مايع ظرفشويي به منظور انگل زدايي، سپس آبکشي و بعد فرو بردن در داخل سطل پرکلرين به مدت 10 دقيقه به جهت ميکروب زدايي و سپس آبکشي است. اگر امکانات ضد عفوني کردن آنها در طول سفر فراهم نيست، از مصرف آنها صرف نظر نمائيد.
8- آب‌هاي آشاميدني در بين راه‌ها، پارک‌ها و ساير اماکن خارج از شهر ممکن است غير بهداشتي و کلر نزده باشد. به همراه داشتن آب آشاميدني در ظروف بسته بندي شده و بهداشتي (آب معدني) از توصيه‌هاي مناسب است.
9- قسمت اعظم مسموميت‌هاي غذايي (دل پيچه، سوء هاضمه، اسهال از عوارض آنست) ناشي از انتقال دو ميکروب اشرشياکولي و استافيلوکوک است که از دست آلوده به آب و غذا منتقل مي‌شود.
به منظور پرهيز از بيماري مي‌بايست همه اعضاي خانواده قبل از صرف غذا در طول سفر و يا پس از دفع مدفوع، 2 بار و هر بار حدود 15 ثانيه دست خود را با صابون مايع و يا صابون بشويند. به علت عدم وجود صابون در همه اماکن و سرويس‌هاي بهداشتي بين راه توصيه مي‌شود از صابون‌هاي مايع تيوبي قبل از مسافرت تهيه و به همراه داشته باشيد.
10- از مصرف کنسروهاي ضربه خورده، زنگ زده و سوراخ شده در طول سفر خودداري و قبل از مصرف کنسرو آن را به مدت 20 دقيقه بجوشانيد.
11- در طول سفر از مصرف خامه، شير، پنير، سرشير و ماست و کشک محلي خودداري کنيد و به جاي آنها از نوع حرارت ديده و پاستوريزه و در مورد شير حتماً از نوع استريل آن استفاده نمائيد.
براي اطمينان، کشک را به مدت 20 دقيقه قبل از مصرف حرارت دهيد. مصرف ماست و دوغ کم نمک و پاستوريزه در هضم و خنثي نمودن آلودگي‌هاي احتمالي به بدن کمک مي‌کند.
12- اعضاي خانواده قبل از صرف وعده اصلي غذا، از افراط در مصرف شيريني‌ها، شکلات و گز، نوشابه‌ها، پفک وچيبس و ساير تنقلات خودداري نمائيد و از آنها به عنوان وسايلي براي شاد کردن سفر استفاده نکنيم زيرا بدخوري و پرخوري ممکن است باعث ايجاد نفخ، ترش کردن، اسهال، اختلالات گوارشي از يک طرف و ايجاد سيري کاذب در کودکان و چاقي در بزرگسالان مي‌شود.
يک مشت آجيل در عين حال که از نظر تغذيه‌اي ارزشمند است، حدود 700 کيلوکالري چاق کنندگي دارد. توجه داشته باشيم که کم کردن وزن بسيار مشکل‌تر از افزايش آنست.
13- در طول مسافرت مادران شيرده سعي در کم کردن اين غذاي حياتي و ايمني بخش به نوزاد خود نکنند. زيرا شير مادر هيچ جايگزين مشابهي ندارد.
14- اگر در طول سفر در بين همراهان شما، سالمند و يا بيمار وجوددارد. توصيه‌هاي رژيم درماني خود را فراموش نكنند.
منبع : zendegionline.ir