چه خبر - آيا بدي آب و هوا در حادثه هواپيماي آسمان تأثير داشت؟
حادثه هواپيماي «ATR-72» شرکت هواپيمايي آسمان در حوالي سميرم هنوز با اماواگرهاي فراواني روبه‌رو است؛ اما آيا ممکن است ابري بودن منطقه موجب برخورد هواپيما با کوه شده باشد؟
اين‌که دقيقا چه بلايي بر سر هواپيما آمده است را طبيعتا تا زمان بررسي جعبه سياه هواپيما نمي‌توان فهميد. علل فراواني، از نقص فني گرفته تا خطاي انساني و حتي ترکيب همه آن‌ها مي‌توانند در بروز اين حادثه مؤثر باشند؛ اما آيا ابري بودن منطقه و وضعيت جغرافيايي نامساعد فرودگاه ياسوج مي‌توانسته در وقوع حادثه نقش داشته باشد؟ به بيان ديگر، آيا هواپيما به تجهيزات مناسب براي پرواز در ابر مجهز بوده است؟
در شرايط عادي، هواپيماهاي مسافربري و تجاري وقتي در ارتفاع پاييني از سطح زمين پرواز مي‌کنند؛ بايد از ورود به توده‌هاي فشرده‌ي ابر که ميدان ديد آن‌ها را مختل مي‌کند، اجتناب کنند. تعريف مشخصي براي ميدان ديد مجاز خلبان وجود دارد و در شرايطي که حداقل‌هاي مشخص‌شده براي اين ميدان‌ديد برآورده نشود، هواپيما نبايد پرواز کند يا خود را در آن شرايط قرار دهد. به همين دليل است که مثلا در روزهايي که منطقه فرودگاه مبدأ يا مقصد در مه فرو رفته يا گردوخاک به آسمان بلند شده است، پروازها تا بهتر شدن وضعيت و افزايش ميدان ديد به تأخير مي‌افتند. اين موضوع خصوصا در مناطق کوهستاني که عوارض زميني خطر بالقوه‌اي براي هواپيماها ايجاد مي‌کنند، اهميتي دوچندان دارد.
برخلاف هواپيماهاي نظامي تهاجمي و بمب‌افکن‌ها، هواپيماهاي مسافربري به رادارهاي نقشه‌برداري عوارض زميني مجهز نيستند و رادار هواشناسي آن‌ها وقتي هواپيما درون توده‌هاي ابر پرواز مي‌کند، به شناسايي موانعي مثل کوه کمکي نمي‌کند. از اين‌رو، هر هواپيمايي طبق قوانين بايد به سيستم GPWS يا «سيستم اخطار در مجاورت زمين» مجهز باشد.
اين سيستم همان‌گونه که از نامش پيداست، به خلبان کمک مي‌کند تا از عوارض زميني دوري کند. به‌عنوان‌مثال در صورتي‌که ارتفاع‌سنج راديويي، ارتفاع پرواز هواپيما را نسبت به سطح زمين کمتر از 2500 پا (حدود 800 متر) نشان دهد، اين هشدار فعال مي‌شود. سيستم پايه GPWS هفت حالت مختلف دارد که از مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به کاهش شديد ارتفاع در لحظه‌اي کوتاه، پرواز به سمت کوه يا زمين و نزديکي بيش‌ازحد به عوارض زميني اشاره کرد. گونه پيشرفته‌تر اين سيستم که EGPWS نام دارد، حالت‌هاي بيشتري دارد.
با اين حال سيستم GPWS هم محدوديت‌هاي خودش را دارد؛ به همين خاطر خلبان بايد هميشه ميدان‌ديد کافي براي اطلاع از موقعيت عوارض زميني داشته باشد، خصوصا وقتي در ارتفاعي پايين‌تر از سطح قله‌ي کوه‌ها پرواز مي‌کند.
بنابراين، خلبان بدون داشتن ميدان‌ديد کافي از فاصله‌ي دور و خارج از ابر نمي‌تواند وجود عوارض زميني را وقتي درون توده ابر پرواز مي‌کند، تشخيص دهد و سيستم اخطار عوارض زميني نيز فقط از فاصله‌ي مشخصي مي‌تواند او را آگاه کند. وقتي به هر دليلي هواپيما وارد توده‌ي ابر يا مه شود (مثلا در اثر اشتباه ناوبري يا خطاي انساني به هنگام فرود در فرودگاهي کوهستاني؛ يا نقص‌فني مثل وقتي‌که يک يا هر دو موتور آن از کار افتاده و هواپيما در حال از دست دادن ارتفاع استاندارد پرواز خود باشد) حتي در صورت فعال‌شدن اخطارهاي وجود عوارض زميني، اين احتمال وجود دارد که فرصت کافي براي فرار از خطر در دست نباشد و کار از کار بگذرد.
منبع: khabaronline.ir