چه خبر - بناي تاريخي ثابت پاسال 31 خرداد امسال در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است
هر چند اين روزها به نظر مي‌رسد در بين مجتمع‌هاي مسکوني و تجاري گير افتاده، اما به واسطه طرح‌هايي که مالکِ بنا قبل از ثبت ملي به ميراث فرهنگي ارائه کرده و هنوز خبري از نتيجه بررسي‌هاي آن بيرون درز نکرده، احتمال بالا آمدن برجي هم‌قد و طراز ديگر ساختمان‌هاي اطراف آن دور از ذهن نيست.
از چهار سال پيش تا امروز هراز گاهي نام بزرگترين خانه تهران سر زبان‌ها مي‌افتد و با چندين اعتراض و هشدار از سوي دوستداران ميراث فرهنگي و رسانه‌ها بار ديگر صداها خاموش مي‌شوند تا سرانجام اين بناي تاريخي 31 خرداد امسال يعني در هفته ميراث فرهنگي در فهرست آثار ملي به ثبت مي‌رسد، در همان زمان‌هاست که مهدي چمران، رئيس وقت شوراي شهر تهران مي‌گويد: «مي‌خواستند در اين عمارت مجتمع تجاري بسازند و بلندمرتبه‌سازي کنند، اما پيشنهاد داديم در آنجا مرکز فرهنگي و مذهبي ساخته شود، يعني مسجد بسازند. البته بايد در اين مکان، بخش تجاري هم فعال شود تا بتواند هزينه‌هاي خود را دربياورد.»
اين صحبت‌ها هيچگاه تائيد نشدند، اما به نظر مي‌رسد نيازي به تائيد آن‌ها نيست، چون براساس طرحي که مالک بنا به ميراث فرهنگي داده و هنوز هيچ جواب رسمي درباره‌ي تائيد يا رد اين طرح ارائه نشده است، در فضاي خالي حياط اين بنا به سمتِ غربِ آن طرح ساخت برجي 14 طبقه وجود دارد.
البته نهم خرداد امسال و قبل از تصويب ثبت اين بناي تاريخي، سپيده سيروس‌نيا، معاون ميراث فرهنگي استان تهران به ايسنا اعلام کرده بود «براساس توافق انجام شده ميان ميراث فرهنگي استان تهران و مالک عمارت ثابت پاسال، اين خانه تاريخي پابرجا مي‌ماند و در کنار آن يک مرکز اقامتي ايجاد مي‌شود، درا ين بنا اصل عمارت حفظ و مرمت مي‌شود، اما با فاصله‌اي به اندازه عرض معبر عمارت تا ديواره خيابان جردن (آفريقا) يک هتل در بخش شمال غربي ثابت پاسال ايجاد مي‌شود.
اين آخرين صحبت‌ها از سوي مسئولان ميراث فرهنگي درباره‌ي ثابت پاسال بود، هرچند هر ازگاهي با حضور مسئولان ميراث فرهنگي در برنامه‌هاي خبريِ مختلف آن‌ها در پاسخ به سرنوشت ثابت پاسال مي‌گفتند، طرح در دست بررسي است و خبرنگاران را اميدوار مي‌کردند که قرار نيست هيچ خدشه‌اي به اين بناي تاريخي وارد شود، تا شهريور ماه امسال که مدير کل دفتر ثبت آثار تاريخي اعلام کرده بود؛ « براي تعيين حريم اين محوطه‌ي تاريخي، نخست بايد اداره‌کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان تهران پيشنهاد حريم اين بناي تاريخي را به ما بدهد تا ما بتوانيم آن را به تصويب برسانيم.» و اين يعني ثابت پاسال حتي حريم ندارد.
حالا همه‌ي اين‌ها يک طرف و اظهارنظر مدير کل سابق ميراث فرهنگي استان تهران در آن زمان يک طرف که گفته بود؛ «تعداد طبقات را کميسيون ماده پنج تعيين مي‌کند، نه اداره کل ميراث استان.»
پيشنهاد يا طرح ثابت پاسال بايد دوباره بررسي شود
اما رجبعلي خسروآبادي، مدير کل سابق ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان تهران در آخرين اظهار نظرش درباره‌ي ثابت پاسال تا زمان حضورش در اين اداره کل به ايسنا مي‌گويد: «اين بناي تاريخي خوشبختانه در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است، اما اين ارتفاعات متعلق به ما نيست، براساس طرح بايد فاصله معناداري از اين فضا به سمت غرب و به اندازه‌ي فضايي که در سمت شرق بنا وجود دارد، گرفته شود. با اين وجود آنچه که اعتقاد ماست، حفظ اين بناي تاريخي است.»
وي ادامه مي‌دهد: «اين ساختمان در مرکزِ محدوده‌اي قرار گرفته که ضلع شرقي به سمت خيابان آفريقا يک فاصله افتاده دارد، مشابه آن فاصله بايد در سمت ديگر نيز قراربگيرد و به آن فاصله عقب‌تر برود، بنابراين يک ارتفاع کوتاه و يک ارتفاع بزرگتر در زمينِ خريداري شده ايجاد مي‌شود، يعني در فضاي بازِ ثابت پاسال بنا کوتاه مي‌شود و ساختمان در حريم درجه يک قرار مي‌گيرد و بناي ديگر پشت خط يعني در زمين خريداري شده توسط مالکِ جديد يعني در حريم درجه دو قرار مي‌گيرد، آن از محدوده ثابت پاسال جدا مي‌شود.»
او طرح‌هاي منتشر شده در فضاي مجازي که به طرح جديد ثابت پاسال منتسب شده را رد مي‌کند و مي‌گويد: «اين طرح به شوراي فني ارائه نشده است، طرحي که به ما داده‌اند با اين طرح متفاوت است. از سوي ديگر اين بنا اکنون در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. هر پيشنهادي که بيايد بايد بار ديگر بررسي شود، قرار بود اگر مالک تعهد بدهد، اين اتفاق بيفتد اما آن تصويب نشد.»
خسروآبادي ادامه مي‌دهد: يک نماي کلي از اين طرح وجود دارد که کجا و در دو سطح کوتاه و بلند اين ساختمان‌ها ساخته شود، اين که آن زمان به اين کار اجازه داديم به دليل حفظ آن بناي مرکزي - عمارت اصلي ثابت پاسال- بود، اکنون آن اثر در فرهست ميراث ملي ثبت شده است. طبيعا نه ميراث‌فرهنگي و نه شوراي فني ما نسبت به اين قضيه تا زماني‌که طرح آن به معاونت ميراث فرستاده شود، کاري انجام مي‌دهيم.
محمد حسن طالبيان، معاون ميراث‌فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري نيز در اين زمينه به ايسنا مي‌گويد: ثابت پاسال، دو بحث دارد، يکي جرياني که به دنبال آن اين بناي تاريخي در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد و ديگري موضوع معماري شهرسازي آن است.
او ادامه مي‌دهد: آيا در چنين بنايي با توجه به ضوابط موجود اجازه‌ي کار مي‌دهند؟ از سوي ديگر اين طرح براي اجرائي شدن بايد به کميسيون ماده 5 برده شود و ببينيم آيا اعضا آن را مي‌پذيرند يا خير؟
وي با بيان اين نظر که «طرح کلي است اما جايي تأييد نشده است»، مي‌افزايد: اين طرح به کميسيون ماده 5 و شوراي عالي معماري شهرسازي برود چون بارگذاري سنگين دارد. بايد ديد با ضوابط ميراثي جور مي‌شود، يا خير؟
طالبيان با بيان اين نکته که هر پروژه‌اي بايد به کميسيون ماده 5 بيايد تا بعد از بررسي به آن رسما جواب داده شود، ادامه مي‌دهد: زماني‌که طرح دست ما رسيد آن نخست در کارگروه ميراث فرهنگي ارائه و بررسي شده و سپس نظرها اعلام مي‌شود.
او در پاسخ به اين شايعات که گفته مي‌شود استان تهران اين طرح را تائيد کرده است، آن را رد مي‌کند و مي‌گويد: امکان ندارد اين طرح را تأييد کرده باشند، ممکن است يک چارچوب داده شود که مثلا اگر قرار است ساخته شود، کجا ساخته شود، اما آن زمان هم که بحث بود، بايد بررسي شود. اگر بخواهيم به بحث زمين‌هاي اطراف هم وارد شويم درست نيست. بايد کاري کنيم که اين بنا سالم بماند. مالک نيز چند زمين خريده است، اما ساختماني که بايد از نظر ضوابط شهرسازي و بارگذاري بايد رعايت شود، بناي تاريخي ثابت پاسال است.
معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ادامه مي‌دهد: علاوه بر لزوم اعلام نظر از سوي کميسيون ماده 5، نظرات ميراث فرهنگي نيز نخست به کميته شوراي فني مي‌رود، سپس کارگروه معاونت ميراث‌فرهنگي سازمان و ميراث فرهنگي استان تهران همگي جمع شده و يک نتيجه را اعلام مي‌کنند که آن فرآيند اين اقدام است.
مشروط کرديم که بايد بناي تاريخي کامل حفظ شود
از سوي ديگر سپيده سيروس‌نيا، معاون ميراث فرهنگي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان تهران نيز درا ين زمينه به ايسنا توضيحاتي داده بود.
او نيز با رد طرحي که به عنوان آخرين طرح ثابت پاسال معرفي مي‌شود، مي‌گويد: اين طرح اعلام شده نيست و از سوي ما نيز چنين طرحي تائيد نشده است. نخست يک طرح دم دستي براي ما آوردند، که اعلام کرديم مشروط براين که با ما هماهنگ باشند، اجازه‌ي کار دارند. محدوديت‌هايي نيز مشروط بر حفظ کامل بناي تاريخي گذاشتيم.
وي ادامه داد: از سوي ديگر ميراث فرهنگي اعلام کرد که «مي‌تواند براي برنامه‌ريزي‌هاي بعدي، با هدف رها نشدن بنا، مرمت و استفاده‌ي مناسبِ آن به مالک کمک کند.»
اين سه اظهارنظر متعلق به روزهاي پاياني حضور رجبعلي خسروآبادي، مدير کل ميراث فرهنگي استان تهران، در سمت خود است، اما بعد از برکناري وي و حضور مدير کل ميراث‌فرهنگي جديد در اين اداره کل، خبرنگار ايسنا تلاش کرد تا با مجيد مهدوي، مدير کل ميراث فرهنگي استان تهران و سپيده سيروس‌نيبا معاون ميراث فرهنگي اين اداره کل ارتباط گرفته و آخرين وضعيت پرونده‌ي "ثابت پاسال" را جويا شود، اما موفق به صحبت با آن‌ها نشد.
منبع: isna.ir
http://www.CheKhabar.ir/News/91021/پرونده «بزرگترين خانه تهران» را مختومه کرده‌اند؟