چه خبر - نشست مستند سينمايي "بانو قدس ايران" در ويژه برنامه 2 قدم تا سيمرغ

دومين نشست در دومين روز معرفي فيلم‌ها در ويژه‌برنامه «دو قدم تا سيمرغ» به مستند سينمايي «بانو قدس ايران» اختصاص داشت که با اجراي منصور ضابطيان و حضور مصطفي رزاق کريمي کارگردان و محمدرضا کريمي راد پژوهشگر و نويسنده پروژه اين مستند سينمايي در پرديس سينمايي ملت برگزار شد.

مصطفي رزاق کريمي کارگردان مستند «بانو قدس ايران» درباره چگونگي آغاز اين پروژه توضيح داد:

سال 94 در جشنواره سينما حقيقت بودم که با من از موسسه عروج فيلم تماس گرفتند و پيشنهاد توليد مستندي درباره زندگي همسر امام خميني (ره) را مطرح کردند. گويا پيش از من با چند کارگردان صحبت کرده بودند و از ميان آنها، من انتخاب شدم. اگرچه موضوع فيلم جذاب بود اما پذيرش اين کار مسئوليت داشت به همين خاطر اجازه خواستم مدتي را تحقيق کنيم تا به نتيجه برسم که مي توانم اين کار را انجام دهم يا خير. من هم مثل ساير منتقدان، نويسندگان و روزنامه‌نگاران خيلي کم درباره زندگي ايشان مي‌دانستم و تقريبا هيچکس از نهانخانه پنهان زندگي امام(ره) خبري نداشت.

رزاق کريمي با اشاره به اينکه تجربه توليد مستند درباره شخصيت‌هاي برجسته ايراني و خارجي را داشته‌ام، عنوان کرد:

با توجه به اينکه اولين بار نبود که در اين مسير مستند مي ساختم اما امروز که «بانو قدس ايران» به پايان رسيده هنوز هم معتقدم کار سختي بود اما من در توليد مستند 3 اصل مهم مدنظر دارم که شامل تحقيق خوب، تحقيق خوب و تحقيق خوب است.

در ادامه اين نشست محمدرضا کريمي راد، پژوهشگر و نويسنده اثر درباره حضورش در اين پروژه گفت:

کار تحقيق را دوستان ديگري انجام مي‌دادند و برنامه اوليه اين بود که من به کارگردان کمک کنم. به همين خاطر از روزهاي ابتدايي يعني در ايام نوروز وارد پروژه شدم. اين پروژه هم براي تيم تحقيق و هم براي ما که بايد از خروجي کارشان يک مسير روايي استنتاج مي‌کرديم فکر آساني نبود چون مخاطب از ما طلب بيشتري داشت و خط قرمزهاي معمول را نمي‌شد لحاظ کرد. بنابراين اگر مي خواستيم برداشت درستي داشته باشيم بايد ضريب نفوذ خود را افزايش مي‌داديم.
منابع اصلي تحقيق ما نوشته‌هاي مکتوب و گفتگو با نزديکان ايشان بود. مهمترين منبع مکتوب نيز دست‌نوشته‌هاي خانم بود که در پيشرفت پروژه تاثير بسزايي داشت. ايشان دستنوشته هايي دارند که گويا به درخواست مرحوم حاج احمدآقا انجام داده بودند و از محتواي متون مشخص است که ايشان انساني صريح بودند و ابايي ندارند درباره خودشان بگويند و اين به ما کمک کرد به شخصيت ايشان نزديک شويم. نوشته‌هاي ديگري هم در اختيار داشتيم اما اين صراحت را نداشتند.
در نوشته‌هاي ايشان بخش‌هايي از کودکي و زندگي ايشان است که در قالب کتابچه چاپ شده، علاوه بر آن گفتگوهايي صوتي از سوي نوه ايشان سيد حسن با مادربزرگشان انجام شده که در بخش‌هايي از فيلم ما مورد استفاده قرار گرفته است. تنها مشکلي که ما در دسترسي منابع داشتيم در حوزه تصوير بودکه متاسفانه خيلي موجود نيست. هر چند که با در اختيار داشتن همه آنچه در مستند به کار رفته متوجه مي‌شويم خانم شخصيتي بودند با اعتماد به نفس و آن را از خانواده اي به ارث برده اند که به ايشان ياد داده بودند آنچه در ذهن دارند به زبان بياورند. خانم حتي نظر مخالف‌شان را درباره يک مساله ساده به امام(ره) بيان مي‌کردند.
من و آقاي رزاق کريمي باهم زياد بحث مي‌کرديم و نشست‌هاي متعددي داشتيم. بيش از 30 جلسه چندين ساعته کار را چکش کاري کرديم تا بر تک تک صحنه‌ها و روايات درست فکر کنيم که وجوه دراماتيک درست دربيايد.

رزاق کريمي در پاسخ به اينکه آيا براي توليد اين اثر نياز به رعايت سفارشاتي از جانب ديگران بوده است، گفت:

من نه خود را سانسور کردم نه سوژه را.ما همواره با آنچه در تحقيق رسيديم پيش رفتيم و اگرچه نظرات متفاوتي دريافت و استفاده کرديم اما دنبال کليشه نبوديم. اين فيلم کليشه نيست روايت زندگي از نهانخانه پنهان امام(ره) است. همه تلاش‌مان بر اين بود تا حريم را در فيلم حفظ و احترام بگذاريم.يکي از مهمترين اصولي که سعي کرديم آشکار شود مديريت و استقلال ايشان بود که بعد از رحلت امام(ره) تا پايان عمرشان ادامه داشت. ايشان بعد از فوت حاج آقا مصطفي به شدت بيتابي مي‌کردند اما کم کم خود را بازيافته تا جايي که بعد از درگذشت حاج احمدآقا در مقام يک زن قدرتمند ديگران را دلداري مي‌دادند.
خوشبختانه خانواده و اطرافيان امام(ره) در اين پروژه همکاري کردند و تنها يک نفر از اعضاي اين خانواده به آن پرداخت نشده بود که من در جشنواره سينما حقيقت اعلام کردم که به خاطر غيبت ايشان فيلم من ناقص است. ايشان خانم طباطبايي همسر حاج احمد آقا بودند که بعدها به تيم پيوستند و در جهت تکميل فيلم کمک بسزايي کردند.

محمدرضا کريمي‌راد درباره لحظه‌هاي تاثيرگذار فيلم نيز گفت:

اين مستند براي من لحظه هاي تکان دهنده زياد داشت اما رابطه ويژه خانم با پسر بزرگشان براي من به شدت تاثيرگذار بود به همين خاطر لحظاتي که به فوت مرحوم مصطفي پرداخته مي شود و بياناتي که همسر حضرت امام(ره) بعد از رحلت ايشان ابراز مي‌کنند براي من لحظات ويژه فيلم است. گويا آقا مصطفي براي خانم بيشتر از فرزند بود و ايشان را به چشم حامي مي‌بينند.
من هيچوقت نه به آينده فکر مي کنم نه گذشته. به همين خاطر الان نمي دانم پروژه بعدي من چه خواهد بود. هميشه دوست داشتم به من پيشنهاد شود و حق انتخاب داشته باشم. در کار خودم نه به شخصيت فکر مي‌کنم نه مديوم. اگر پيشنهادي مطرح شود که دغدغه من باشد در هر فرمتي و با هر موضوعي که باشد برايش تمام انرژي و وقتم را مي گذارم.
گفتني است ويژه برنامه 2 قدم تا سيمرغ به همت فيلم‌نت و با همکاري سي و ششمين جشنواره فيلم فجر به منظور معرفي فيلم ها تا 9 بهمن‌ماه در پرديس سينمايي ملت برگزار مي شود.

منبع: سيمرغ

http://www.CheKhabar.ir/News/89686/2 قدم تا چه خبر- بانو قدس ايران، نهانخانه پنهان زندگي امام(ره)