چه خبر - درمان سوختگي و اقدمات اوليه مربوط به آن را بدانيد
سوختگي‌ها بر اساس اندازه و عمق سوختگي طبقه‌بندي مي‌شوند.در سوختگي‌هاي درجه اول يا سطحي، فقط لايه اپيدرم Epiderm پوست درگير مي‌شود. در اين سطح اپيدرم قرمز و بدون تشکيل تاول است. نشانه‌هاي آن درد، قرمزي و رنگ پريدگي است و بافت و پوست سالم مي‌ماند.
* اپيدرم يا روپوست Epidermis :سطحي ترين لايه پوست است و تقريباً تمام سطح بدن را مي پوشاند.
سوختگي‌هاي درجه دوم نيز لايه اپيدرم پوست را تخريب مي‌کنند و لايه درم* Dermis دچار تورم زير جلدي و درد مي‌شود. علائم و نشانه‌هاي آن نيز درد، تاول، قرمزي، سفيد شدن با فشار و سفت شدن بافت است. در سوختگي‌هاي درجه سوم نيز همه لايه‌هاي پوست تخريب مي‌شوند. بافت‌هاي چربي، عضله، اعصاب، خون و استخوان نيز ممکن است درگير شوند.
* درم Dermis : لايه اصلي دوم درم ناميده مي شود.
سوختگي حرارتي رايج‌ترين نوع سوختگي است که ناشي از تماس پوست با حرارت بالا مانند بخار، آب جوش، آتش و… است .در سوختگي‌هاي الکتريکي جريان با ولتاژ کم (متناوب) يا ولتاژ بالا (مستقيم يا متناوب) مي‌تواند سبب بروز سوختگي الکتريکي شود. اين سوانح در نتيجه تماس با جريان الکتريکي اعم از قرار دادن يک شي در پريز يا گاز زدن يا کشيدن سيم رابط وسايل برقي ايجاد مي‌شود. در سوختگي‌هاي شيميايي نيز اسيدها و بازها سبب سوختگي‌هاي شيميايي مي‌شوند. معمولا بازها نسبت به اسيدها صدمات شديدتري را به وجود مي آورند. عوامل اسيد و باز شامل شوينده‌هاي خانگي و ترکيبات صنعتي هستند.
اولين اقدام پس از بروز سوختگي‌ها
اگر موضع سوخته در محل زير لباس باشد، ابتدا اقدام به بيرون آوردن لباس کنيد، اما نکته بسيار مهم اينجا است: در صورتي که سوختگي به حدي شديد است که پارچه لباس به پوست بدن چسبيده، هرگز با کشيدن پارچه سعي در جدا کردن لباس از سوختگي نکنيد، بلکه پارچه را دور تا دور سوختگي با قيچي بريده يا با همان لباس مرحله پايين آوردن دما با آب سرد را انجام داده و در اولين فرصت به پزشک مراجعه کنيد.
به هنگام ايجاد سوختگي براي کاهش ضايعات آن از ماليدن هرگونه روغن و يا کره بپرهيزيد. چربي، گرماي سوختگي را در پوست نگه داشته و شدت سوختگي را بيشتر مي‌کند. کاربرد پمادها و لوسيون‌هاي مخصوص تنها در سوختگي درجه اول مي‌تواند کارساز و مفيد واقع شود.
محل سوختگي حاصل از مايعات داغ (مانند آب جوش، آب باتري ماشين، سوپ و …) را بلافاصله با آب سرد (نه آب يخ) بشوييد. به اين ترتيب در صورتي که حرارت بالاي مايع داغ سبب سوختگي شده باشد، با اين کار دماي پوست سوخته پايين آمده و در سوختگي ناشي از تماس با محلول‌هاي اسيدي و يا بازي، جريان آب باعث رقيق شدن ماده و از بين رفتن ادامه تاثيرات حاصل از آن مي‌شود.
پوستي که دچار سوختگي شده بهتر است با پانسمان پوشانده شود؛ زيرا سدي که مانع ورود ميکروب‌ها به داخل بدن است، شکسته شده و همچنين اين پانسمان‌ها بهتر است روزانه تعويض شوند و سير بهبود زخم به صورت روزانه از سوي پزشک رويت شود تا در مواردي که نياز به مصرف آنتي‌بيوتيک موضعي يا اينکه نياز به جراحي است، مشخص شود. در سوختگي‌هاي سطحي و کوچک در صورتي که هر گونه علائمي از تغيير شکل زخم، التهاب، تورم، درد شديد يا تب ايجاد شود، بهتر است بيمار تحت نظر پزشک متخصص ادامه درمان را پيگيري کند.
زخم سوختگي براي بهبود علائم بهتر است چرب نگه داشته شود، اما به ياد داشته باشيد هيچ پماد و داروي موضعي وجود ندارد که جاي سوختگي را از بين ببرد يا مانع ايجاد جوشگاه سوختگي شود. به طور جدي از تبليغات بي‌مورد بعضي داروها بايد جلوگيري کرد. در واقع، درمان يک زخم سوخته فقط از سوي پزشک متخصص ممکن است. در طول زمان بهبود زخم سوخته نيز بهتر است از نظر تغذيه‌اي رژيم پر پروتئين و پر کالري و همچنين حاوي مقادير بالاي ويتامين C مصرف شود که باعث تسريع در التيام زخم سوختگي مي‌شود. خود تاول‌ها به عنوان پانسمان بيولوژيک از منطقه سوخته محافظت مي‌کنند، ولي در مواردي که تاول خوني شود يا روي مفاصل بزرگ باشد يا عامل سوختگي، مواد شيميايي باشند، بهتر است تاول‌ها ترکانده شوند و پوست سوخته پانسمان شود.
بايدها و نبايدهاي سوختگي
بنابر اعلام روابط عمومي جمعيت حمايت از بيماران سوخته، نبايد در محل سوختگي شديد از پماد، کره، يخ، دارو، خميردندان، کرم، اسپري‌هاي روغني يا هر گونه درمان خانگي استفاده کرد.
به محل سوختگي فوت نکنيد يا به سمت آن سرفه نکنيد و نفس نکشيد. همچنين نبايد تاول‌هاي سوختگي يا پوست‌هاي آسيب ديده روي آن را دستکاري کرد. لباس‌ها يا پارچه‌اي که به محل سوختگي چسبيده را به زورجدا نکنيد. نبايد به کسي که دچارسوختگي شديد شده از راه دهان مايعات يا خوراکي داد.سوختگي بسيار شديد را در آب خيلي سرد قرار ندهيد؛ چون اين کار مي‌تواند باعث ايجاد شوک در فرد شود.
مردم بايد مراقب باشند زير سر کسي که احتمال سوختگي مجاري تنفسي دارد بالش قرار ندهند؛ زيرا اين کار ممکن است باعث بسته شدن راه تنفس او شود.
منبع: isna.ir