چه خبر - کودک آزار
بسياري از والدين به کودکان خود مي آموزند که براي صدا زدن دوستان و آشنايان بزرگسال از عناوين خاله و عمو استفاده کنند، غافل از اينکه اين عناوين مي تواند بهانه اي باشد براي اينکه اين افراد راحت تر به حريم کودک تجاوز کنند.
عده اي ديگر از والدين نيز خيالشان راحت است که فرزندشان پسر بوده و از کودک آزاري جنسي در امان است درحاليکه طبق گزارشات انجمن هاي فعال در حوزه کودک آزاري، اغلب کودکاني که مورد سوء استفاده جنسي قرار گرفته اند، پسر هستند.
همچنين همواره تصور بر اين است که کودک آزاري جنسي از سوي مردان انجام مي شود درحاليکه آنچنان که در اين گزارش مي آيد ، همواره بايد نسبت به شناخت کودک آزاران در هر طبقه و هر جنسي ، هشيار بود.
متاسفانه گزارش هايي از موارد اغواي کودک به روابط جنسي اينترنتي ثبت شده که لازم است والدين در اين رابطه نسبت به استفاده کودک از اينترنت و شبکه هاي اجتماعي حساس باشند.
احمد خاکي معاون اجتماعي بهزيستي استان تهران، مطهره ناظري حقوقدان، وکيل دادگستري و رئيس انجمن حمايت از حقوق کودکان و سعيد نوروزي کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران به واکاوي لزوم شناخت والدين از کودک آزاران ، شناخت علائم کودک آزاري در فرزند پس از رخ دادن واقعه و راه هاي پيشگيري از آن در اين گزارش پرداخته اند.
کودک آزاري از سوي افرادي که اصلا انتظار نداريم!
کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران مي گويد: کودک آزاري را کسي انجام مي دهد که اصلا انتظار نداريم آن فرد انجام دهد به آن معنا که کودک آزاران اغلب بين والدين، جانشين والدين و مراقبان کودک هستند.
سعيد نوروزي مي افزايد: عموما کودک آزاري توسط والدين انجام شود اما بستگان، دوستان و آشنايان نيز جزو کودک آزاران هستند و مراجعان در مراکز بهزيستي داريم که مشاهده مي شود غفلت والدين از برقراري رابطه با افراد قابل اعتماد، موجب شده تا کودکان در رابطه هايي قرار گيرند که انواع آزارها را تجربه کنند.
وي ادامه مي دهد: بسياري از افراد فکر مي کنند آناني که کودک آزاري انجام مي دهند ، بيمار رواني هستند يا رفتار مجرمانه دارند ، درحاليکه ممکن است اينگونه نباشد و بسياري از آزارگرها، رفتار مجرمانه يا بي تعادلي روانشناختي در حد پاتولوژي آسيب ندارند بلکه کنترل خشم آنها کم است.
کودک آزار شايد همان معتمد شما باشد
کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران مي گويد: کودک آزاري ممکن است بطور مثال از سوي زن و شوهري اعمال شود که رابطه شان با هم خوب نيست و کودکان سپر بلا قرار مي گيرند.
نوروزي مي افزايد: در اين رابطه ها، خشم هدايت و جابجا شده را به سمت کودکان مي بينيم.
وي تصريح مي کند: نبايد اينطور تصور شود کسي که کودک آزاري مي کند فردي مانند غول يا ديو است اتفاقا ممکن است آدم معمولي يا حتي معتمد باشد اما جاهايي تنش هاي فزاينده اي که در وجودش جمع مي شود و مجالي براي بروز و ابراز آن پيدا نمي کند که تنش ها به کودک آزاري منجر مي شود.
وي خاطرنشان مي کند: طبعا خانواده هايي که گسيختگي بين روابط دارند ممکن است کودکان بيشتر در معرض کودک آزاري قرار گيرند. خانواده هايي که در آنها مصرف مواد به ويژه الکل هست، بيشتر در معرض کودک آزاري قرار دارند.
کودک آزاري جنسي پنهان
کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران مي گويد: يک بخش هايي از کودک آزاري واقعا پنهان است و مردم خيلي به آن توجه نمي کنند بطورمثال اگر در مواردي، فردي با کودک خود رابطه جنسي يا محرم آميزي برقرار کند، پنهان مي ماند.
نوروزي مي افزايد: گاهي کودک آزاري جنسي در خانواده اتفاق مي افتد اما اصلا رنگ و لعاب عمل جنسي ندارد و حتي گاهي به محبت نيز تعبير مي شود.
وي ادامه مي دهد: اين عمل هنگامي اتفاق مي افتد که پدر يا مادر، کودک خود را در آغوش بگيرد بدون اينکه مرزبندي هاي رابطه را حفظ کند و تعامل بيشتري با کودک دارد بطورمثال بيشتر کودک را مي بوسد، جاهايي از بدن کودک را مي بوسد که خصوصي تر است و ممکن است از بيرون ، يک مادر يا پدر خيلي مهربان تلقي شود که اينها محرم آميزي پوشيده و کودک آزاري جنسي پنهان است که اصلا ما آنها را نمي بينيم .
وي اضافه مي کند: از بيرون که به اين مسائل نگاه مي شود، هيچ عمل جنسي ديده نمي شود اما مرزها شکسته شده است. اينگونه کودکان در بزرگسالي مي گويند که من مي فهميدم اتفاقي در حال رخ دادن است و حس مي کردم پدرم دارد کاري مي کند که نبايد انجام دهد.
کودک آزاري با رنگ و لعاب راز
کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران مي گويد: کودکان در سنين کودکي، وقتي مشکلي پيش مي آيد، نمي توانند کوله پشتي را روي کولشان بگذارند و از خانه بيرون بيايند و مي مانند، وقتي مي مانند مجبورند به اين شرايط تن بدهند و متاسفانه بسياري اوقات، آزارهايي از اين دست ، موجب مي شود که کودکان فکر کنند اين مشکل ما است و مساله را پنهان مي کنند.
نوروزي مي افزايد: پنهان ماندن کودک آزاري ها به فقدان آموزش خودمراقبتي بازمي گردد بنابراين بايد به کودکان آموخته شود که اگر کسي دست درازي کرد يا کاري کرد که تو خوشش نمي آيد ، اين مشکل تو نيست و بايد حتما با ما در ميان بگذاري و به ما بگويي و در حقيقت از راز بودن اين داستان، جلوگيري کني.
عواقب پنهان ماندن کودک آزاري
کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران مي گويد: هنگاميکه کودک آزاري در حالت راز باقي بماند، هيجاناتي را به همراه دارد که سد راه رشد رواني و تحمل روانشناختي کودک مي شود.
نوروزي مي افزايد: در اين مواقع ، کودک خودش را بد و دوست نداشتني تلقي مي کند و حتي ممکن است دوباره به آن کسي که دارد کودک آزاري مي کند برگردد و با باج دادن بخواهد که مثلا خانواده يا بستگان متوجه اين موضوع نشود.
ضرورت آشنايي کودک با مفهوم راز
مطهره ناظري رئيس انجمن حمايت از حقوق کودکان درباره لزوم آموزش مسائلي درباره راز به کودک و علائم کودک آزاري به خبرنگار ايرنا مي گويد: بايد اين مساله به کودکان آموزش داده شود که رازهاي خوب و بد چيست.
وي مي افزايد: يکي از مواردي که کودک آزاران از آن براي ادامه کودک آزاري استفاده مي کنند اين است که به کودک مي گويند اين رازي بين من و تو است.
وي تاکيد مي کند : کودک بايد اين مهارت را داشته باشد که تشخيص دهد راز خوب و بد چي هست و چه زماني مي تواند اين راز را بگويد و بايد به چه کسي بگويد.
ناظري خاطرنشان مي کند: بايد با کودک رابطه خوبي داشت تا او موارد کودک آزاري را بگويد.
علائم کودک آزاري چيست؟
گاهي کودک آزاري هايي اتفاق مي افتد که مدت ها ادامه دارد و راز کودک باقي مي ماند اما مشکل کجاست که والدين متوجه راز کودک خود نمي شوند. يکي از اين مشکلات به ناآگاهي والدين از علائم کودک آزاري بازمي گردد.
رئيس انجمن حمايت از حقوق کودکان دراين باره مي گويد: علائمي وجود دارد که به والدين گوشزد مي کند، کودک شما مورد کودک آزاري جنسي قرار گرفته است.
ناظري مي افزايد: زماني که کودک به خودش آسيب مي زند ، موي خودش را مي تراشد يا خودزني مي کند، اينها نشانه هايي از کودک آزاري جنسي است.
وي ادامه مي دهد: کودکي که مورد کودک آزاري جنسي قرار گرفته، احساس گناه را مي کند و با خودش فکر مي کند من مقصر هستم که مورد کودک آزاري قرار گرفتم، حتما مشکل از من است يا چون من زيبا هستم اين اتفاق افتاده است، پس موي سرم را مي زنم.
وي تاکيد مي کند: اين نشانه هايي است که والدين بايد به آنها توجه کنند و در صورت مشاهده آنها به يک روانشناس مراجعه کنند تا دليل اين نشانه ها ، شناسايي شود.
زنان کودک آزار
رئيس انجمن حمايت از حقوق کودکان مي گويد: آموزش توانايي نه گفتن به کودکان نيز خيلي مهم است؛ اين توانايي بايد به کودک يا والدين آموزش داده شود.
ناظري تاکيد مي کند: کودک حتي مي تواند زماني که مادربزرگ مي خواهد کودک را ببوسد بگويد نه و در واقع اين حق انتخاب را داشته باشد.
وي تصريح مي کند: اخيرا طبق گزارشي که صداي يارا (مرکز مشاوره تلفني انجمن حمايت از حقوق کودکان) داشت، مشخص شده که بسياري از کودک آزاران، زن هستند.
وي مي گويد: اغلب ما ، فکر مي کنيم کودک آزار بيشتر، مرد هست ، اينطور نيست ، خيلي از موارد نيز زنان کودک آزار هستند. بطورمثال در يکي از گزارش ها ، مادربزرگ ، نوه را مورد کودک آزاري جنسي قرار داده است و اين موارد بايد آگاهي رساني شود.
تردد کودکان به تنهايي در کوچه و خيابان ممنوع
رئيس انجمن حمايت از حقوق کودکان در ادامه با اشاره به راه هاي پيشگيري از کودک آزاري مي گويد: مهارت آموزي به کودکان براي پيشگيري از کودک آزاري بسيار مهم است .
ناظري مي افزايد: آموزش هايي مانند اينکه والدين بدانند کودک از چه سني مي تواند در خانه تنها بماند يا از چه سني مي توانند کودکان را بيرون بفرستند، بايد از راه هاي مختلف از جمله از طريق سازمان هاي مردم نهاد انجام گيرد اما متاسفانه برخي مدارس، انجمن ها و سازمان هاي مردم نهاد را براي ارائه اين آموزش هاي مهارت زندگي به کودکان به مدرسه راه نمي دهند و احساس ترس و وحشت دارند و متاسفانه کودکان در اين ناآگاهي مي مانند.
وي تصريح مي کند: بطورمثال در مورد آتنا يکي از دلايل وقوع جرم و بسترهاي زمينه ساز را اين مي دانستيم که کودکي به سن و سال آتنا نبايد تنها در کوچه و خيابان تردد پيدا کند و اگر والدين اين مساله را مي دانستند بطورقطع مراعات بيشتري در اين زمينه مي شد تا بستر وقوع جرم فراهم نشود؛ بسياري از اتفاقات در روستاها و شهرستان ها به علت آن فرهنگ و بحث آبرو است.
کودک آزاري جنسي و شبکه هاي اجتماعي
گاهي تصور مي شود که کودک آزاري جنسي تنها تعرض فيزيکي به کودک است درحاليکه وسوسه کودک به ديدن سايت هاي هرزه نگاري نيز کودک آزاري جنسي برشمرده مي شود.
معاون اجتماعي بهزيستي استان تهران در اين باره مي گويد: نوازش ، تماس يا لمس اندام هاي جنسي ، تحريک اندام جنسي، آميزش، تحريک و رابطه جنسي اجباري يا حتي همجنس بازي از انواع کودک آزاري جنسي به شمار مي رود.
احمد خاکي مي افزايد: قرار دادن کودک در معرض مطالب جنسي - که امروز با شکل گيري شبکه هاي اجتماعي در جامعه ما زياد شده است- ، تجاوز به حريم خصوصي کودک مانند وادار کردن کودک به درآوردن لباس و تماشاي او در اتاق، بهره کشي جنسي و وسوسه کودک به ديدن سايت هاي هرزه نگاري نيز کودک آزاري جنسي است.
وي تصريح مي کند: اغواي کودک به روابط جنسي اينترنتي نيز از ديگر انواع کودک آزاري محسوب مي شود که متاسفانه در جامعه هست و ما اين موارد را داريم ، کودک آزاري جنسي از روابط حضوري به سمت فضاي مجازي رفته و بعد روحي و رواني اين روابط در حال شکل گيري است.
خاکي اضافه مي کند: قرار دادن کودک در معرض فيلم و مجلات با محتواي مسائل جنسي و استفاده از کودک در توليد هرزه نگاري از ديگر مصاديق کودک آزاري جنسي است.
کودکان بايد در مقابل لمس کردن واکنش نشان دهند
معاون اجتماعي بهزيستي استان تهران با اشاره به راه هاي پيشگيري از کودک آزاري جنسي مي گويد: مساله اي که در جامعه ما خيلي به آن بي توجهي مي شود ، خودمراقبتي جنسي است. متاسفانه حساسيت نسبت به مراقبت ها يا خودمراقبتي جنسي در جامعه بسيار پايين است.
خاکي مي افزايد: واقعا کودک در موارد کودک آزاري مقصر نيستند به ويژه امروز که بسياري از کودکان ما به خاطر شبکه هاي ماهواره اي به نوعي ارتباط مستقيمي با مسائل جنسي دارند، سيستم آموزشي و سيستم خانوادگي نسبت به خودمراقبتي ، بي توجهي دارند.
وي در تعريف خودمراقبتي مي گويد: خودمراقبتي مي تواند آموزش هاي مختلف باشد بطورمثال اينکه فرزند ما بداند حتي در مقابل يک لمس کردن ، واکنش نشان دهد و مقابله کند.
اعطاي لقب عمو و خاله به دوست و آشنا، ممنوع
سعيد نوروزي کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران در ادامه بحث خودمراقبتي مي گويد: در آموزش خودمراقبتي بايد به کودکان آموخته شود که اندام هاي خصوصي شان کجاست.
وي مي افزايد: همچنين بايد به کودک آموخت که چه کساني حق دارند به حريم خصوصي تو نزديک شوند يا براي کودک مرزبندي ارتباطي برقرار شود.
وي به والدين توصيه مي کند: دوست خانوادگي خود را به کودکان به نام هاي آقا يا خانم فلاني بشناسانيد ، استفاده از القابي مانند عمو و خاله و عمه و دايي براي اطرافياني که رابطه سببي و نسبي با ما ندارند، به نوعي بردن کودکان به سمت شکستن مرزها است.
وي ادامه مي دهد: بطورمثال کودک مي گويد اين عمو است که مرا بوسيده است ؛ درحاليکه عمويي در کار نيست . حد و مرز روابط را بايد کودکان بياموزند و اين مساله مستلزم آن است که هم خانواده حد و مرزها را رعايت کنند و هم اينکه اين حد و مرزهاي ارتباطي را به کودکان ياد بدهند.
وي اضافه مي کند: در مورد مسائل جنسي و حقوق کودک ، ما بايد اطلاعات لازم را به کودکان ارائه دهيم. بطورمثال آموزش انواع آزارها به کودکان در قالب تصاوير کارتوني به شکل پوستر مي تواند موثر باشد.
نوروزي تاکيد مي کند: کودکان بايد يادبگيرند که به آزارهاي تحميلي نه بگويند حتي اگر اين رفتارها از سوي بستگان باشد ، بتوانند مقابله کنند.
اهميت رابطه کودک با والدين در پيشگيري از کودک آزاري
کارشناس مسئول امور آسيب ديدگان بهزيستي استان تهران مي گويد: يکي از مسائل مهم در کودک آزاري اين است که کودکان خيلي حرف ها را با والدين درميان نمي گذارند چون رابطه اين کودکان با والدين خود صميمانه نيست.
نوروزي مي افزايد: وقتي رابطه صميمانه باشد و والدين به حرف فرزندان گوش بدهند، کودکان ياد مي گيرند بي ترس و واهمه ، مسائل خود را به والدين بگويند. پدر و مادر ممکن است کودک آزاري نکنند اما اگر رابطه آنان با کودک ، خوب نباشد ، کودکي که در معرض کودک آزاري قرار بگيرد به والدين نمي گويد و اين کودک آزاري بيشتر ادامه پيدا مي کند.
وي يادآور مي شود: براي جلوگيري از کودک آزاري نبايد صرفا علائم آن را بشناسيم بلکه رابطه خود را با فرزندان نيز بايد قوي کنيم.
منبع : irna.ir