چه خبر - با علائم تغييرات هورموني در مردان آشنا شويد
با افزايش سن مردان، تغيير قابل توجهي در توانايي بدن آنها براي توليد هورمون هاي استروئيدي درون زاد (DHEA)Dehydroepiandrosterone، *تستوسترون، و همچنين *آندروژن هاي ديگر رخ مي دهد. اين شرايط به کاهش سطوح تستوسترون از 40 سالگي به بعد منجر مي شود.
*آندروژن Androgène يا هورمون آندروژني يا تستوئيد testoid: نام اصطلاحي است که به طور عمومي براي اشاره به هر ترکيب طبيعي يا مصنوعي (معمولاً يک هورمون استروئيدي) به کار مي‌رود، که با اتصال به گيرنده‌هاي آندروژني باعث تحريک، کنترل، توسعه يا نگهداري خصوصيات نرينه در مهره‌داران شود. اين شامل فعاليت اجزاي اندام‌هاي جنسي نر و توسعه صفات جنسي ثانويه در مردان نيز هست.
*تِستوستِرون Testosterone: از هورمونهاي استروئيدي مهم موجود در بدن پستان‌داران ازجمله انسان (هردو جنس) مي‌باشد که اثرات آندروژنيک (جنسيتي) و آنابوليک (سازنده، رشددهنده) دارد.
اگر فکر مي کنيد تغييرات هورموني تنها براي زنان رخ مي دهند، بهتر است دوباره فکر کنيد. اصطلاح يائسگي به طور معمول براي زنان استفاده مي شود، اما با افزايش سن تغييرات هورموني در مردان نيز رخ مي دهند.
فرآيندي که به نام آندروپوز (يائسگي مردانه) Andropause شناخته مي شود، از دهه چهارم زندگي مردان آغاز مي شود. اين فرآيند تدريجي به ناباروري در مردان منجر نمي شود. با اين وجود، افت توليد هورمون تستوسترون، ايجاد تغيير در اندام هاي جنسي و ميل جنسي را به همراه دارد.
تغيير هورموني در مردان چگونه است؟
پيش از بلوغ، سطح تستوسترون در مردان به طور معمول پايين است. با آغاز بلوغ، سطح اين هورمون روند افزايشي را آغاز مي کند و طي بلوغ جنسي به اين روند ادامه مي دهد. تستوسترون رشد عملکرد جنسي، توده عضلاني، موي بدن و همچنين صدا را کنترل مي کند.
تغييرات سطح تستوسترون
با افزايش سن مردان، تغيير قابل توجهي در توانايي بدن آنها براي توليد DHEA، تستوسترون، و همچنين آندروژن هاي ديگر رخ مي دهد. اين شرايط به کاهش سطوح تستوسترون از 40 سالگي به بعد منجر مي شود. تستوسترون مهم‌ترين هورمون در ظرفيت جنسي مردان محسوب مي شود، از اين رو کاهش سطح آن با افزايش سن اثر منفي بر فعاليت جنسي آنها دارد.
محدوده عادي سطح تستوسترون
به طور ميانگين، سطوح تستوسترون در محدوده بين 2.7 و 17.3 نانوگرم در ميلي ليتر براي مردان بزرگسال در بازه سني 20 تا 49 سال، و 2.1 تا 7.6 نانوگرم در ميلي ليتر براي مردان بزرگسال 50 ساله يا پيرتر قرار دارد. به ترتيب، سطوح کمتر از 2.5 نانوگرم در ميلي ليتر و 2 نانوگرم در ميلي ليتر به عنوان سطوح کم در نظر گرفته مي شوند. اما جدا از سن، عوامل ديگري مانند چاقي، ديابت، عفونت هاي شديد، بيماري هاي کليوي و کبدي، اختلالات هورموني ديگر، و اثرات جانبي برخي داروها نيز مي توانند سطح کم تستوسترون را موجب شوند.
تغييرات تعادل تستوسترون/استروژن
تعادل تستوسترون/استروژن (T/E) از اهميت ويژه اي در سلامت هورموني مردان برخوردار است. براي مردي سالم، نسبت T:E بالا خواهد بود. اگرچه تسوسترون هورموني مردانه است، مقادير اندکي استروژن نيز در مردان از تستوسترون توليد مي شود. با افزايش سن و در همراهي با تغييرات هورموني، نسبت T:E در مردان کاهش مي يابد. *آنزيم آروماتاز، بيشتر در سلول هاي چربي وجود دارد، تستوسترون را به استروژن تبديل مي کند. با افزايش سن مردان، فعاليت آروماتاز افزايش مي يابد و از اين رو بيشتر مردان توده عضلاني خود را از دست داده و شاهد افزايش توده چربي بدن خود مي شوند.
* آنزيم آروماتاز Aromatase:در غده فوق کليوي موجب تبديل آندروژنها به استروژنها مي شود.
با تغييرات هورموني چه اتفاقي براي مردان رخ مي دهد؟ميل جنسي کم
از آنجايي که هورمون تستوسترون مسئوليت حفظ فعاليت جنسي را بر عهده دارد، مرداني که آندروپوز (يائسگي) را تجربه مي کنند با کاهش ميل جنسي مواجه مي شوند.
افسردگي
تعداد زيادي از مردان مبتلا به آندروپوز پيش از اين که سطوح تستوسترون بدن خود را بررسي کنند به روانپزشک مراجعه مي کنند. از آنجايي که تستوسترون در تنظيم خلق و خو نقش دارد، کاهش آن در مردان مبتلا به آندروپوز مي تواند به افسردگي منجر شود.
انرژي کم
تستوسترون نقشي کليدي در سطوح انرژي مردان بازي مي کند. به همين دليل، تغييرات هورموني در مردان طي آندروپوز، از جمله سطوح کاهش يافته تستوسترون، به افت سطوح انرژي منجر مي شود. از نشانه هاي انرژي کم مي توان به خوابيدن سريع پس از يک وعده غذايي اشاره کرد.
بي خوابي
اگر فکر مي کنيد انرژي کم همواره به خواب زياد منجر مي شود، بهتر است در اين زمينه تجديد نظر کنيد. سطوح پايين تستوسترون در مردان مبتلا به آندروپوز مي تواند موجب انرژي کم و بي خوابي شود. يکي از وظايف تستوسترون در مردان تنظيم خواب است. از اين رو، مرداني که آندروپوز را تجربه مي کنند و سطوح تستوسترون آنها افت کرده، ممکن است با اختلالات خواب و بي خوابي مواجه شوند.
پوکي استخوان
از آنجايي که تستوسترون در حفظ تراکم استخواني نقش دارد، آندروپوز مي تواند به شکل گيري استخوان هايي شکننده‌تر منجر شده و خطر ابتلا به پوکي استخوان افزايش يابد. مطالعات بسياري پيوند مستقيم بين سطوح پايين تستوسترون و پوکي استخوان را نشان داده اند.
انباشت چربي شکم
مطالعات نشان داده اند که سطوح پايين تستوسترون و چربي شکم با يکديگر پيوند خورده اند. زماني که سطح تستوسترون بالا است، تجمع چربي شکمي کم است. با اين وجود، به دليل تغييرات هورموني در مردان طي آندروپوز، چربي بيشتري در ناحيه شکم انباشته مي شود. چربي شکم فضاي بيشتري را براي توليد هرچه بيشتر آنزيم آروماتاز فراهم مي کند، که تستوسترون را به استروژن تبديل مي کند. تغيير هرچه بيشتر در تعادل تستوسترون/استروژن سطح تستوسترون را کاهش مي دهد و به انباشت چربي شکمي بيشتر منجر مي شود.
ديگر علائم تغييرات هورموني در مردان:- بزرگ شدن پستان ها
- کاهش اعتماد به نفس و انگيزه
- حافظه و تمرکز ضعيف
- ناتواني در نعوظ
- ناآرامي و تحريک پذيري
- خستگي و کاهش استقامت
- کاهش اندازه و قدرت عضله
- شمارش کم اسپرم
- کاهش گلبول هاي قرمز خون
چگونگي رسيدگي به تغييرات هورموني در مردان
کاهش سطح تستوسترون با افزايش سن اجتناب ناپذير است. با اين وجود، اگر اختلالي جدي در زندگي خود را تجربه مي کنيد، مراجعه به پزشک و دريافت مشاوره و توصيه هاي درماني ايده خوبي است. پزشک براي بررسي سطوح تستوسترون آزمايش خون را تجويز مي کند.
درمات تغييرات هورموني در مردان با تغيير در سبک زندگي
مديريت علائم سطوح پايين تستوسترون تا حد زيادي با دنبال کردن يک سبک زندگي سالم امکان پذير است. بر همين اساس، موارد زير را مي توانيد مد نظر قرار دهيد:
- ورزش منظم
- رژيم غذايي سالم
- مديريت استرس
- خواب کافي
اين تغييرات سبک زندگي سالم براي همه مردان مفيد است و افرادي که آنها را انجام داده اند بهبود کلي شرايط سلامت خود را گزارش کرده اند.
درمان تغييرات هورموني در مردان
افزون بر تغييرات سبک زندگي، اگر به افسردگي مبتلا هستيد، پزشک شما ممکن است برخي داروها و درمان هاي ضد افسردگي را تجويز کند.براي افرادي که در پي درمان هاي پزشکي براي تغييرات هورموني در مردان هستند، پزشک ممکن است درمان جايگزيني هورمون (HRT) را پيشنهاد دهد. با اين وجود، اين گزينه همچنان موضوعي بحث برانگيز محسوب مي شود، زيرا در صورت ابتلا به سرطان پروستات ممکن است موجب رشد سلول هاي سرطاني شود.
منبع: asriran.com