چه خبر - با اين راهکارها با سيگار خداحافظي کنيد
اگر شما هم به سيگار معتاد باشيد، احتمالا مي‌دانيد ترک سيگار کار سختي است. ماده اصلي اعتيادآور در سيگار ماده‌اي شيميايي به نام نيکوتين است.
هنگامي‌که سيگار مي‌کشيد، فقط در چند ثانيه مولکول‌هاي نيکوتين به مغز شما مي‌رسند.
نيکوتين به گيرنده‌هايي خاص روي سلول‌هاي مغزي متصل مي‌شود و به‌دنبال اين اتصال، مقدار زيادي از يک ناقل عصبي به نام دوپامين در مغزتان آزاد مي‌شود و احساس لذت و خوشي در شما ايجاد خواهد کرد. نيکوتين به‌جز دوپامين باعث آزاد شدن ناقل‌هاي عصبي ديگري هم در مغز مي‌شود، ازجمله مواد شيميايي که اصطلاحا به آنها «ترکيبات شبه‌افيوني درون‌زا» مي‌گويند. آزاد شدن اين مواد طبيعي در مغز باعث مي‌شود فرد احساس راحتي و خوشي کند و احساسات منفي‌اش مهار شود.
هنگامي‌که سيگار کشيدن را ترک مي‌کنيد، در نبود نيکوتين، گيرنده‌هاي آن ديگر در سلول‌هاي مغزي شما فعال نمي‌شوند و به‌اين‌ترتيب ناقل عصبي دوپامين که احساس لذت در شما ايجاد مي‌کرد، به ميزان قبلي که به آن عادت داشتيد، آزاد نمي‌شود، درنتيجه احساس افسردگي و تنش مي‌کنيد يا به‌اصطلاح دچار علائم ترک مي‌شويد.
درمان‌هاي جايگزيني نيکوتين
اگر معتاد به سيگار هستيد و قصد داريد سيگار را ترک کنيد، بايد برنامه منظمي را دنبال کنيد که شامل روش‌هاي رفتاري و نيز درمان‌هاي جايگزيني نيکوتين و درمان‌هاي دارويي است. در ادامه به چگونگي استفاده از درمان‌هاي جايگزيني نيکوتين مي‌پردازيم. درمان جايگزيني نيکوتين درواقع شامل تجويز دوزهاي کم‌نيکوتين از طريق فراورده‌هاي گوناگون در طول دوره ترک است. به‌اين‌ترتيب شما ساير سموم دود سيگار را دريافت نمي‌کنيد.
هدف از اين درمان اين است که به‌تدريج ميل به نيکوتين را از دست بدهيد و علائم ترک سيگار در شما مهار شود. اين درمان جايگزيني نيکوتين معمولا براي سيگاري‌هايي تجويز مي‌شود که به ميزان متوسط تا شديد سيگار مي‌کشند؛ يعني افرادي که ميزان مصرف سيگارشان بيش از 15 نخ در روز است. بررسي‌ها نشان مي‌دهند اگر از همان روز اول ترکتان فراورده‌هاي جايگزيني نيکوتين را به‌درستي استفاده کنيد، احتمال اينکه به‌طور دائم سيگار را ترک کنيد، 10 برابر مي‌شود.
البته هر چه تعداد نخ سيگاري که در روز مي‌کشيد، بيشتر باشد و نيکوتين بيشتري از اين راه وارد بدنتان کنيد، ابتداي دوره ترک به ميزان بالاتري از فراورده‌هاي جايگزيني نيکوتين نياز داريد. توجه داشته باشيد درمان جايگزيني نيکوتين بخشي از برنامه کلي ترک سيگار شماست و همراه کردن آن با ساير روش‌ها تاثيربخشي آن را بيشتر مي‌کند. نکته مهم ديگر اين است که هنگام مصرف جايگزين‌هاي نيکوتين ديگر نبايد سيگار بکشيد، در غير اين صورت نيکوتين سيگار هم به نيکوتين دريافتي‌تان از فراورده‌هاي جايگزين اضافه مي‌شود و ممکن است دچار مسموميت با نيکوتين شويد.
نگراني ديگر افراد سيگاري چاق شدن پس از ترک سيگار است. تا هنگامي‌که فراورده‌هاي جايگزين نيکوتين را مصرف مي‌کنيد، دچار اضافه‌وزن نمي‌شويد، اما پس از کنار گذاشتن نهايي اين فراورده‌ها در انتهاي دوره ترک ممکن است اضافه‌وزن پيدا کنيد.
ابتداي دوره ترک برحسب تعداد نخ سيگاري که مي‌کشيد، ميزان نيکوتين دريافتي روزانه‌تان محاسبه مي‌شود و مقدار معادل آن از اين فراورده‌هاي جايگزين استفاده مي‌کنيد. بعد به‌تدريج ميزان مصرف اين فراورده‌ها را کاهش مي‌دهيد تا هنگامي‌که دوره ترکتان تمام شود و ديگر ميلي به مصرف نيکوتين نداشته باشيد.
فراورده‌هاي جايگزين نيکوتين
فراورده‌هاي جايگزيني نيکوتين به اشکال گوناگون در دسترس هستند؛ آدامس، شکل استنشاقي، قرص مکيدني، افشانه بيني و برچسب پوستي. انواع فراورده‌ها در صورت مصرف مناسب موثر هستند، اما استفاده از آدامس يا برچسب پوستي نيکوتين‌دار آسان‌تر است و معمولا افراد با دقت بيشتري از آنها استفاده مي‌کنند.
1. برچسب پوستي نيکوتين‌دار: شيوه کلي استفاده از انواع اين برچسب‌هاي پوستي مشابه است. هرروز يک برچسب روي پوست قرار دهيد و بعد از 24 ساعت آن را تعويض کنيد. براي اينکه از تحريک شدن پوست جلوگيري کنيد، برچسب‌ها را در قسمت‌هاي بي‌موي پوست در نقاط متفاوت در بالاي مچ و پايين گردن قرار دهيد. اگر کمتر از 10 نخ سيگار در روز مي‌کشيد، بايد از برچسب‌هاي داراي دوز پايين‌تر نيکوتين مثلا برچسب 14 ميلي‌گرمي استفاده کنيد.
2. آدامس و قرص مکيدني نيکوتين‌دار: اين آدامس‌ها و قرص‌هاي مکيدني را مي‌توانيد بدون نسخه از داروخانه بخريد. براي برخي افراد استفاده از آدامس يا قرص‌هاي مکيدني مناسب‌تر است چراکه با اين روش بهتر مي‌توانند دوز مصرفي نيکوتينشان را کنترل کنند. اگر ترک سيگار را تازه شروع کرده‌ايد، هر ساعت 1 يا 2 قطعه آدامس بجويد. توجه داشته باشيد شمار کلي آدامس مصرفي‌تان در روز نبايد به بيش از 20 قطعه برسد. آدامس را بايد به آهستگي بجويد تا زماني که مزه‌اي نعنايي احساس کنيد. بعد آدامس را بين لثه و داخل گونه‌تان بگذاريد تا نيکوتين آن جذب شود. برنامه کلي اين است که پس از 6 ماه بتوانيد مصرف آدامس را هم قطع کنيد. اگر قهوه، چاي، نوشابه‌هاي گازدار و نوشابه‌هاي ترش نوشيده‌ايد، 15 دقيقه صبر کنيد و بعد آدامستان را بجويد.
3. نيکوتين استنشاقي: اشکال استنشاقي نيکوتين درواقع همان سيگارهاي الکترونيکي است که امروزه رايج شده است. شما کارتريج حاوي مايع نيکوتين‌دار را درون بخش استنشاقي که شبيه يک چوب سيگار پلاستيکي است، مي‌گذاريد و براي 20 دقيقه به آن پک مي‌زنيد.
برحسب تعداد نخ سيگاري که قبلا مي‌کشيديد، ممکن است تا حداکثر 16 بار در روز از اين فراورده استفاده کنيد. توجه داشته باشيد پس از استنشاق نيکوتين ميزان آن در خون پس از 20 دقيقه به حداکثر مي‌رسد که تقريبا مشابه سرعت جذب نيکوتين در آدامس و بسيار سريع‌تر از برچسب‌هاي پوستي است. 2 تا 4 ساعت پس از قرار دادن برچسب روي پوست ميزان نيکوتين در خون به حداکثر خود مي‌رسد. مزيت اين شکل استنشاقي اين است که ميل دهاني سيگاري‌ها را به سيگار کشيدن ارضا مي‌کند. اغلب بخار نيکوتيني که استنشاق مي‌کنيد، وارد دهان شده و جذب مي‌شود و به ريه‌ها نمي‌رسد. البته اين بخار در برخي از افراد باعث تحريک دهان و گلو و ايجاد سرفه مي‌شود.
4. اسپري بيني نيکوتين‌دار: اين اسپري بيني به‌سرعت ميزان نيکوتين خون را بالا مي‌برد و در 5 تا 10 دقيقه آن را به حداکثر مي‌رساند و ميل فرد به سيگار کشيدن را از بين مي‌برد.
استفاده از اين اسپري ممکن است بيني، چشم و گلوي شما را تحريک کند، اما در اغلب موارد مي‌توانيد آن را تحمل کنيد و اين عوارض احتمالي هم معمولا طي مدت کوتاهي برطرف مي‌شود.
3 نکته تکميل در باره ترک سيگار
1. فراورده‌هاي جايگزين نيکوتين ممکن است باعث عوارض جانبي مانند سردرد، تهوع و ساير مشکلات گوارشي و نيز بي‌خوابي در چند روز اول شود. اين بي‌خوابي که به‌خصوص هنگام استفاده از برچسب پوستي ممکن است بروز کند، معمولا موقت است و خودبه‌خود برطرف مي‌شود.
2. اگر دوزهاي بسيار بالاي اين فراورده‌ها را مصرف کنيد، با احتمال بيشتري ممکن است دچار اين عوارض جانبي شويد. کاهش دادن دوز مصرفي مي‌تواند اين عوارض را برطرف کند.
توجه داشته باشيد همه فراورده‌هاي نيکوتين‌دار را از دسترس کودکان، به‌خصوص کودکان کم‌سن، دور نگه‌داريد. نيکوتين يک ماده سمي است و درصورتي‌که کودکتان حتي براي مدتي کوتاه در تماس با اين فراورده‌ها قرار گرفت، بايد با پزشکتان يا اورژانس تماس بگيريد.
3. در اين مدت بايد مراقب بروز هر علامتي در کودک مسموم‌شده ازجمله دل‌آشوبه، تحريک‌شدگي، سردرد، دانه‌هاي پوستي يا غش کردن باشيد.
منبع: salamat.ir