چه خبر - ماجراي عجيبي به نام جشن طلاق
رامتين لطيفي: در خانه، تالار يا باغي لوکس و پرطمطراق ميزهايي چيده شده است که رويش را با اسباب پذيرايي از قبيل ميوه، شيريني و شربت پر کرده اند. استيجي در انتهاي سالن تعبيه شده که گروه موسيقي روي آن مستقر است و ترانه هاي شاد مي خوانند.
مدتي که از مراسم بگذرد به مراسم شام دعوتيد. احتمالا پس از شام، زوجي که ميزبان جشن هستند به روي استيج مي آيند و ضمن تشکر از حضور گرم مدعوين اعلام مي کنند که رابطه آنها به عنوان زن و شوهر تمام شده است. سپس در ميان بهت و حيرت شما حلقه هاي ازدواج را از دست در مي آورند و آنها را با قيچي يا چکش معدوم مي کنند و مسالمت آميز و با لبخند از هم جدا مي شوند؛ بله، شما مهمان مراسم «جشن طلاق» بوده ايد.
سر و کله اش از کجا پيدا شد؟
جشن طلاق مراسمي است که ابتدا در آمريکا سر و کله اش پيدا شد. روانشناسان آمريکايي اعتقاد داشتند اين جشن، زهر جدايي و تلخي اش را مي گيرد و تحمل رنج زندگي پس از طلاق را مي کاهد. رفته رفته اما با مطالعه روي زوج هايي که با جشن طلاق از هم جدا مي شوند دريافتند که اين مراسم هم توسط نوکيسه ها مصادره شد و به يک کالاي لوکس مصرفي براي عرض اندام و به شو آف تبديل شده است.
کي وارد ايراني شد؟
خواهي نخواهي اين کالاي لوکس مانند تمامي پديده هاي رسمي و غيررسمي به کشورهاي ديگر صادر شد. ايران هم از اين قاعده مستثنا نبود. اولين خبر رسمي برگزاري اين مراسم در ايران سال 88 در يکي از روزنامه ها کار شد. خبر همانقدر که عجيب و حيرت آور بود، جنجالي هم بود و به سرعت اخبار و گزارش هاي جشن طلاق همه نشريات را تسخير کرد. کار حتي به تريبون نمازهاي جمعه و تذکر ائمه جمعه و نيز واکنش چند تن از مراجع تقليد کشيد.
پس از آن عده اي از کارشناسان، جامعه شناسان و مسئولان درباره جشن طلاق حرف زدند و از پيامدها و فرجامش ابراز نگراني کردند اما کمي پياز داغ ماجرا زياد شد و بدين ترتيب جشن طلاق هويت منبسط تر از آنچه وجود داشت در رسانه ها پيدا کرد. به جز چند مورد همه شاهد غيرمستقيم ماجرا بوده اند و فقط در مورد برگزاري اين مراسم داستان هايي شنيده بودند، اما خبر به حدي تکان دهنده بود که واکنش ها شديدتر از وقوع ماجرا بود.
بالاخره هست؟ يا نيست؟
دم دستي ترين راه براي فهميدن وجود يا عدم وجود يک پديده، سرچ در اينترنت است. انواع و اقسام عبارت هايي که مي شد با جشن طلاق ساخت را سرچ کردم و چند عکس از کارت دعوت به مراسم و کيک با طرح هاي مخصوص جشن طلاق را پيدا کردم اما از خود مراسم عکسي در فضاي مجازي وجود ندارد.
براي روشن شدن ماجرا به چند قنادي و تالار معروف و کارت فروشي هاي ميدان بهارستان سر زدم. به جز يک کارت فروشي که گفت از همکارش شنيده که کارت دعوتي براي جشن طلاق چاپ کرده است چيزي نيافتم. شايد معناي اين گشتن ها و نيافتن ها اين است فعلا جشن طلاق مشتري زيادي در بين جوانان ندارد اما با توجه به تمام تحقيقات، نمي توان منکر وقوع ماجرا بود و ما شاهداني داريم که در اين مراسم شرکت کرده اند.
شاهدان چه مي گويند؟
سارا به تازگي در مراسم جشن طلاق الهه، دوستش حضور داشته است. وقتي از او پرسيدم دوستش پس از چند سال از همسرش طلاق گرفته است، گفت اصلا به سال نرسيد و به شوخي اضافه کرد تا آمديم از او بپرسيم شوهرت چند ساله است و شغلش چيست طلاق گرفتند. دليل جدايي را جويا شدم، گفت الهه خيلي سربسته گفته شوهرش مشکل روحي شديدي داشته است که اين مسئله را قبل از ازدواج پنهان کرده بود.
البته ناگفته نماند که به نظر من الهه خيلي با عجله و بدون فکر و تحقيق ازدواج کرد تا از دخترخاله هايش جا نماند. دليل اصلي جشن طلاق هم اين بود که مي خواست جلوي دخترخاله هايش خرد و تحقير نشود.
الهه مهريه اش را بخشيد و در عوض داماد را راضي کرد که جشن طلاق بگيرند و در اين مراسم داماد پشت بلندگو ضمن عذرخواهي از الهه رو به تمام حضار اعلام کند که هم سطح او نيست و لياقت الهه بيشتر از اين حرف هاست.
سارا در مورد چند و چون روند مراسم مي گويد حسابي خرج کرده بودند و مثل بقيه جشن ها ميز چيده بودند و با منوي ويژه و کامل از ميهمانان پذيرايي مي کردند. به علاوه موسيقي و پايکوبي هم بر پا بود اما کارت چاپ نکرده بودند و يک کليپ ساخته بودند و با ارسال اين کليپ از طريق تلگرام همه را به مراسم دعوت کرده بودند.
کيک شان هم معمولي بود و طرحي که مربوط به طلاق باشد روي کيک وجود نداشت. سارا در نهايت مي گويد همانقدر که مراسم مصنوعي و غيرمعمول بود، لبخند الهه و شوهر سابقش و نيز سخنراني داماد در ستايش الهه و مذمت خودش مصنوعي بود و به سادگي مي شد فهميد که هر دو از اين اتفاق عميقا ناراحتند.
کدام بد است؟ طلاق يا جشن طلاق؟
بايد اعتراف کرد که البته طلاق هميشه بد نيست و با فرض اين که زن يا شوهري معتاد، بيکار يا بزهکار و نااهل از آب در بيايد يا تفاهم و جهان بيني مشترکي بين شان وجود نداشته باشد، طلاق جايز است و فرد با طلاق و جدايي، زندگي سالم و فرصت هاي زندگي سالم را به خود و فرزندانش برگردانده است.
حتي گاهي طلاق را از ادامه زندگي مشترک بهتر مي دانند چرا که ازدواج خوب باعث سلامت جسمي و رواني افراد مي شود و در مقابل، ازدواج بد مي تواند اثر مخربي بر سلامت جسمي و رواني افراد بگذارد اما با اين حال اينگونه ريخته شدن قبح طلاق و جشن گرفتن آن، زنگ هشداري براي جامعه ايراني است؛ زنگ هشداري که هر چند مدت هاست به صدا در آمده اما هنوز راه حلي اساسي براي آن انديشيده نشده است و امروز جوانان بعد از مدت کوتاهي زندگي که با تجمل و عروسي هاي آنچناني آغاز مي شود، شايد براي فخر فروشي و ژست گرفتن به گزينه جشن طلاق آنچناني هم بينديشند. اما به غير از دلايلي که گفته شد، آيا برگزاري جشن طلاق مي تواند دلايل ديگري هم داشته باشد؟
اگر هست چرا هست؟
در گذشته اي نه چندان دور طلاق عملي شنيع بود که باعث سرشکستگي و شرمندگي والدين مي شد و اين عمل در خفا و سکوت خبري انجام مي شد و حتي الامکان از برملا شدنش در ميان دوستان و اقوام جلوگيري مي کردند. پس از برملا شدن خبر طلاق موجي تازه از جانب اقوام و دوستان شروع مي شد و هر يک از زوجين مورد هجمه جملاتي از قبيل چرا طلاق گرفتيد، حيف شد، بدبخت شدي، حالا مي خواهي چه کار کني؟ اشتباه کردي و ... قرار مي گرفتند. اين هجمه در دوره اي طولاني، خاطرات ازدواج شکست خورده و تلخي طلاق را علي الدوام به هر يک از زوجين يادآوري و آنها را ملزم مي کرد تا دلايل شان را تک تک و جداگانه به همه سوال کنندگان توضيح دهند و از عمل خود دفاع کنند.
منبع: روزنامه هفت صبح