چه خبر - کاهش روابط ديپلماتيک ميان آمريکا و روسيه
آمريکا و روسيه هيچ‌گاه در يک قرن اخير و به‌خصوص در دوران جنگ سرد، روابط حسنه و تنگاتنگي نداشته‌اند؛ هرچند اين تقابل و تخاصم بعد از پايان جنگ سرد و فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، جاي خود را به نوعي مصالحه و پذيرش داد.
اما تنش ميان واشنگتن و مسکو در سال‌هاي اخير بر سر مسائلي مانند سوريه، انضمام کريمه به روسيه و انتخابات پيشين رياست‌جمهوري آمريکا بار ديگر بالا گرفت؛ تنشي که انتظار مي‌رفت با روي‌کارآمدن «دونالد ترامپ» و سيگنال‌هاي مثبتش به روسيه به مدار آرامش باز گردد. اما در کمال تعجب، در هفت‌ماهي که از حضور ترامپ در کاخ سفيد مي‌گذرد، روابط اين دو کشور عملا به پايين‌ترين سطح خود در دو، سه دهه اخير رسيده است؛ امري که خود ترامپ نيز آن را خطرناک توصيف کرده است.
در آخرين اقدام، دولت ايالات متحده روز جمعه به روسيه دو روز فرصت داد تا کنسولگري خود در سن‌فرانسيسکو را تعطيل کند. «رکس تيلرسون»، وزير خارجه ايالات متحده، روز گذشته در گفت‌وگويي تلفني اين خواسته دولت آمريکا را به اطلاع «سرگئي لاوروف»، همتاي روس خود رساند؛ اندکي بعد از آنکه سفير جديد روسيه در آمريکا رسما کار خود را آغاز کرد.
طبق گفته وزارت خارجه ايالات متحده، اين تصميم در پاسخ به کاهش تعداد ديپلمات‌هاي آمريکايي در روسيه اتخاذ شده است. علاوه بر اين، ايالات متحده خواستار کاهش حضور ديپلماتيک روسيه در واشنگتن و نيويورک شده است که مستلزم تعطيلي دفاتر تابعه کنسولگري روسيه خواهد بود. درحال‌حاضر، علاوه بر سفارت، روسيه داراي سه کنسولگري جداگانه در نيويورک، سياتل و هوستون است.
پس‌لرزه‌هاي پيروزي ترامپ
کاهش سطح روابط ديپلماتيک واشنگتن-مسکو از آنجا شروع شد که پس از شائبه مداخله روس‌ها در انتخابات رياست‌جمهوري به نفع ترامپ، «باراک اوباما»، رئيس‌جمهور پيشين ايالات متحده، در حکمي ٣٥ ديپلمات روس را از اين کشور اخراج و دو ساختمان ديپلماتيک روسيه را توقيف کرد.
با اين حال، روسيه تا همين اواخر و تا پيش از تشديد تحريم‌ها عيله مسکو که در کنگره آمريکا به تصويب رسيد، هيچ واکنشي به اخراج ديپلمات‌هايش از آمريکا نشان نداد. اما تصويب تشديد تحريم‌ها با رأي قاطع نمايندگان دموکرات و جمهوري‌خواه که عملا دست ترامپ را براي وتوکردن آن نيز مي‌بست، باعث شد مسکو نيز در اقدامي تلافي‌جويانه خواستار کاهش شمار ديپلمات‌هاي آمريکايي در خاک خود شود و دو ساختمان تفريحي ديپلماتيک ايالات متحده را نيز توقيف کند.
حال اين حرکت کرملين با اقدام تلافي‌جويانه ديگري از سوي واشنگتن همراه شده است. با اين اوصاف، مشخص نيست اين بازي «چشم در برابر چشم» تا کجا ادامه خواهد يافت؛ امري که تا حد زيادي به گام بعدي روس‌ها بستگي دارد.
خويشتن‌داري روس‌ها
در اولين واکنش، سرگئي لاوروف با اعلام اينکه مسکو به دنبال تقابل با ايالات متحده نيست، اين اقدام ايالات متحده را به يک رقص تک‌نفره تشبيه کرد که مي‌تواند به افزايش تنش‌ها ميان دو کشور منجر شود. هرچند روز جمعه وزير خارجه روسيه در اظهارات خود درخصوص اقدام اخير آمريکا کوشيد با اجتناب از واکنش‌هاي احساسي، همچنان درها را براي گفت‌وگو باز نگه دارد اما خاطرنشان کرد که مسکو اين اقدام ايالات متحده را بي‌پاسخ نخواهد گذاشت.
نکته جالب هم‌زماني اين اقدام آمريکا با آغاز به کار سفير جديد روسيه در ايالات متحده است. «آناتولي آنتونوف» که به‌تازگي جانشين «سرگئي کيسلياک» شده، در يکي از اولين اظهارنظرهايش در مقام سفير روسيه در آمريکا، گفته است مسکو واکنش نسنجيده‌اي به تعطيلي کنسولگري‌اش در سن‌فرانسيسکو نشان نخواهد داد.
آنتونوف يک ساعت پس از آنکه وزارت خارجه آمريکا اين اقدامات تنبيهي را اعلام کرد، وارد خاک ايالات متحده شد. «به قول لنين، ما به واکنش‌هاي هيستريک نيازي نداريم»؛ اين جمله را آنتونوف پس از ورود به خاک آمريکا به زبان آورده است؛ سياست‌مداري که حضور در سمت‌هاي مهمي مانند وزير خارجه و معاون وزير دفاع روسيه را در پرونده کاري خود مي‌بيند.
او پيش‌تر در گفت‌وگو با روزنامه روسي «کومرسانت» گفته بود با اين پيام عازم واشنگتن مي‌شود که روس‌ها دشمن آمريکايي‌ها نيستند. او همچنين خاطرنشان کرده بود که روسيه و ايالات متحده به عنوان دو قدرت هسته‌اي از مسئوليت ويژه‌اي در قبال ثبات و امنيت جهان برخوردارند.
سفير جديد روسيه در آمريکا همچنين بر اين باور است که برخي سياست‌مداران آمريکايي مي‌کوشند از کارت روسيه در سياست داخلي آمريکا به نفع خود بهره گيرند. روابط مسکو- واشنگتن در حالي رو به سردي مي‌گذارد که رسانه‌هاي غربي از چندين ماه پيش درخصوص تدوين يک طرح سه‌مرحله‌اي از سوي رکس تيلرسون با هدف بهبود روابط با مسکو گمانه‌زني‌هايي مي‌کردند.
بااين‌حال، آنتونوف عنوان کرده است مسکو نمي‌تواند براساس حدسيات و گمانه‌زني‌ها تصميم بگيرد. او همچنين از ديدارهاي منظم ميان وزراي دفاع و وزراي خارجه دو کشور به‌عنوان راه‌حلي عملي براي بهبود روابط دو کشور ياد کرده است. با توجه به واکنش‌هاي وزير خارجه و سفير جديد روسيه در آمريکا، به نظر مسکو مي‌کوشد با هدف جلوگيري از تشديد تنش‌ها، در قبال رفتارهاي تحريک‌آميز آمريکا خويشتن‌داري از خود نشان دهد.
گام اول براي کشيدن ديوار
کاهش روابط ديپلماتيک ميان آمريکا و روسيه در شرايطي به وقوع مي‌پيوندد که به نظر مي‌رسد ترامپ براي ديوارکشيدن ميان اين کشور و همسايه جنوبي خود يعني مکزيک مصمم است. هرچند هنوز بحث تأمين مالي ساخت اين ديوار در هاله‌اي از ابهام قرار دارد اما دولت آمريکا به چهار شرکت بزرگ ساختماني سفارش ساخت بلوک‌هاي بتوني را داده است.
بنابراين، اگر ترامپ در وعده‌اش به بهبود روابط با روسيه عمل نکرده اما به وعده‌اش براي ساخت يک ديوار بزرگ و زيبا در مرز مکزيک عمل خواهد کرد. پيش‌بيني مي‌شود ساخت اين بلوک‌هاي بتوني از دو هفته ديگر آغاز شده و در پاييز به اتمام برسد. تعيين چهار شرکت براي ساخت اين بلوک‌هاي بتوني بعد از آن صورت مي‌گيرد که هفته گذشته ترامپ تهديد کرد در صورت عدم موافقت کنگره با تأمين مالي اين پروژه، دولت را تعطيل خواهد کرد.
کار ايجاد حائل در مرز مکزيک در دولت «جورج دبليو بوش» و حصارکشي در ١١ هزار کيلومتر از مناطق حساس آغاز شد و از زمان روي‌کارآمدن ترامپ نيز به واسطه سخت‌گيري‌هاي اعمال‌شده در مرزها، حجم ورود مهاجران غيرقانوني به آمريکا به شکل چشمگيري کاهش يافته است. هرچند کنگره ٢٠ ميليون دلار در بودجه سال جاري آمريکا براي ساخت بلوک‌هاي بتوني کنار گذاشته است اما هيچ بودجه ديگري به ساخت ديوار آن اختصاص نداده است.
ترامپ در بودجه‌اش براي سال ٢٠١٨ ميلادي خواستار اختصاص بودجه ٢,٦ميليارددلاري براي تکميل ديوار شده که مي‌تواند به يک محل اختلاف ديگر ميان دولت و کنگره بدل شود.
منبع: isna.ir