چاپ

حجامت را نزد متخصص حاذق انجام دهيد

شايد تا به حال از زبان پدر يا مادربزرگ هايتان شنيده باشيد که در زمان هاي گذشته در فصل بهار، افراد خانواده از کوچک گرفته تا کهنسال بايد خود را براي حجامت آماده مي کردند.فردي به خانه شان مي رفت و هاله هايي کبودرنگ با چند خراش ناشي از تيغ روي بدنشان به يادگار مي گذاشت. شايد براي کوچک ترها خاطره خوشي نداشت، اما بزرگ ترها به دليل آن که مي دانستند با حجامت سبک شده و مواد زايد از بدنشان خارج مي شود، براحتي تن به اين کار مي دادند.

اما سوالي که اين روزها اغلب نسل جوان مي پرسند اين که:

حجامت چه فوايد و زيان هايي دارد و چه کساني مي توانند حجامت کنند؟

دکتر محمدعلي زارعيان، پزشک و پژوهشگر طب سنتي ايران در اين خصوص مي گويد: حجامت در طب سنتي ايران ارزش بسيار زيادي دارد و يکي از روش هاي پيشگيري و درمان بيماري هاي ناشي از پرخوني به حساب مي آيد. با اين روش مي توان با پاکسازي و دفع مواد زايد بدن، سبب التيام و بهبود برخي از انواع بيماري ها شد.

در کتب طب سنتي ايراني، حجامت براي کودکان زير دو سال و افراد بالاي 60 سال توصيه نشده است

البته حجامت نيز همانند هر درمان مکمل ديگري اگر تحت نظر متخصص حاذق و مجرب انجام نگيرد، مي تواند عوارض و زيان هايي را به همراه داشته باشد. ضمن اين که متخصص بايد لزوم حجامت عضو درگير را تجويز کرده باشد، در غير اين صورت بر شدت بيماري افزوده مي شود.
حجامت در اصل به معناي ايجاد حجم است. شخص حجامت کننده به وسيله مکش و ايجاد خلأ در يک ظرف مخصوص در سطح پوست بدن ايجاد حجم مي کند.حجامت دو نوع تر و خشک دارد که نوع تر آن همان حجامتي است که هم اکنون در کشور مرسوم شده و بسياري از پزشکان آشنا به آن هستند. در اين نوع حجامت پس از بادکش عضو مورد نظر، با يک تيغ يکبار مصرف استريل جراحي، چند خراش سطحي به صورت مايل به پوست وارد مي شود و مجدد ليوان حجامت روي موضع قرار مي گيرد و در اثر کشش و بادکش ليوان بسته به نوع مزاج، بيماري فرد و نظر پزشک مقداري خون خارج مي شود و معمولا درد کمي دارد.

هدف از حجامت چيست؟

مهم ترين کاري که با حجامت انجام مي شود اين که از موضع مورد نظر خلط ناشي از خون و صفرا را خارج مي کنيم. اين عمل باعث پاکسازي موضع مي شود و بر خلاف باور عامه مردم باعث خروج مواد مغذي بدن نمي شود.حجامت، بدن را سبک مي کند و بر خلاف خون دادن، قوت بدن را نمي گيرد، اما موضع حجامت تا زمان التيام کمي ضعيف مي شود.
وقتي ليوان حجامت روي پوست قرار مي گيرد، مقداري کشش روي پوست ايجاد مي کند و در اثر آن عوامل دفاعي ساکن در ديواره عروق و اعضا را فعال کرده و باعث مي شود اين عوامل، دفاع خوني را چند برابر کنند و به تقويت سيستم ايمني عضو مورد نظر و سپس کل بدن کمک کنند.

چه کساني مي توانند حجامت کنند؟

حجامت براي افراد تنومند و داراي خون غليظ فايده اي ندارد، چون از اين طريق نمي توان به سهولت خون غليظ و مواد زايد را از بدن آنان خارج کرد و تنها اين روش سبب خروج خون رقيق فرد مي شود که بر اين اساس، احتمال افزايش غلظت و کم حجم شدن خون زيادتر خواهد شد.
مگر آن که افراد با خون غليظ يک ساعت قبل از حجامت حمام بروند تا خون غليظ کمي رقت پيدا کرده و به سطح بدن نزديک شود. اما افرادي که خونشان رقيق است، از دوازده ساعت قبل از حجامت، نبايد استحمام کنند.

بهترين زمان براي حجامت

بهترين فصول براي حجامت به ترتيب شامل بهار، پاييز، تابستان و زمستان است که حجامت در دو فصل تابستان و زمستان فقط در مواقع ضرورت انجام مي گيرد. دکتر زارعيان مي افزايد:
بهترين وقت حجامت در فصول گرم، طي روز و دو ساعت بعد از صبحانه (8.5 تا 9 صبح) و در فصول سرد سال، سه تا چهار ساعت بعد از صبحانه (9 تا 11 قبل از ظهر) که تا ناهار يک تا دو ساعت فاصله داشته باشد. در اين ساعات حجم خوني بدن رقيق و خروج آن سهل تر است.
بعد از حجامت نيز بهتر است تا يک ساعت غذا ميل نشود. در روايات و طب اسلامي آمده است، بهترين زمان حجامت اوايل روز يا زمان نزديک به غروب آفتاب است، بخصوص اين که در اواسط ماه قمري باشد و قبل از حجامت، خواندن آيت الکرسي و صدقه دادن نيز توصيه شده است.

حجامت براي چه کساني منع شده است؟

در کتب طب سنتي ايراني، حجامت براي کودکان زير دو سال و افراد بالاي 60 سال توصيه نشده است، چرا که استقامت اعضا در کودکان کمتر بوده و حجم خون کم است و در سالمندان چون اغلب خونشان غليظ و پوست و گوشت خشکي دارند و تنها با حجامت، خون رقيق شان خارج مي شود، احتمال افزايش غلظت خون و خشکي بيشتر مزاج در اين گروه سني زياد است.

همچنين کساني که سابقه ابتلا به بيماري هموفيلي، کم خوني، صرع و سکته قلبي دارند، يا در گروه سردمزاجان بوده و خونشان رقيق و کم فشار است و مدام دچار سرگيجه و سردرد مي شوند يا از داروهاي شيميايي وارفارين و هپارين استفاده مي کنند، نمي توانند حجامت کنند.

در زمان حجامت بايد به نوع تغذيه توجه کرد

حجامت با شکم خالي بخصوص صبح قبل از مصرف صبحانه باعث ايجاد ضعف در قواي بدن مي شود و حجامت بلافاصله پس از صرف غذا سبب نقصان هضم و جذب ماده غذايي مي شود.
حجامت را بايد تحت نظر پزشک متخصص اين کار و با رعايت اصول بهداشتي و در اماکن تائيد شده انجام دهيد
اما اين را بدانيد که از يک ساعت قبل و بعد از حجامت نبايد شکم پر و غذايي خورده شود. براي دفع بهتر مواد زايد از بدن از سه روز قبل از حجامت آش آلو، خاکشير با آب گرم، سوپ جو، آب انار و آب زرشک مصرف کنيد و از خوردن غذاهايي چون جگر، ماهي، پنير و تخم مرغ بپرهيزيد و بعد از حجامت شربت عسل، سکنجبين و عرق کاسني بنوشيد.
حجامت را در ايامي که روزه هستيد و بسيار بي خواب بوده ايد و يا در حال مصرف داروهاي آنتي بيوتيک هستيد يا کوهنوردي يا مقاربت جنسي داشته ايد، انجام ندهيد.
ضمن اين که خانم ها نبايد پنج روز قبل و بعد از عادت ماهانه و در دوران بارداري حجامت کنيد.

معمولا چه قسمت هايي از بدن حجامت مي شود؟

حجامت مختص ناحيه خاصي از بدن نيست و نقاط مختلف بدن را بنا بر نظر پزشک مربوطه براي التيام برخي از مشکلات مي توان حجامت کرد. مثلا ذکر شده حجامت سر که از ميان دو ابرو تا وسط سر انجام مي شود به التيام خارش و سنگيني سر، رفع سرگيجه و مشکلات چشم کمک مي کند، اما اگر حجامت توسط متخصص ماهري انجام نشود، گاهي با عوارضي چون کم فهمي، کم حافظگي و فراموشکاري همراه خواهد بود.

حجامت پس سر، سنگيني پلک ها، سر و پيشاني، بوي بد دهان و درد گوش را بهبود مي دهد. با حجامت زير چانه، درد لثه و دندان، درد گلو و جوش هاي چانه بهتر خواهد شد.
البته لازم است بدانيد حجامت در نواحي مختلف سر مي تواند عوارضي در عملکردهاي مغزي بر جاي گذارد که در روايات نيز اشاره شده است. بر اين اساس ضروري است بدون نياز حقيقي از اين کار پرهيز شود.
همچنين ذکر شده که حجامت کبد براي کاهش گرمي و حرارت کبد و دفع سموم مفيد است. حجامت کليه به دفع سنگ کليه کمک مي کند و حجامت انتهاي گودي کمر بيماري هاي مقعد، ورم بيضه، رحم و بواسير را التيام مي دهد، اما از عوارض آن مي توان به کاهش قوت و قدرت جنسي مردان اشاره کرد.
اين را هم بدانيد از عوارض حجامت هاي غير لازم بروز شوک و غش بوده و احتمال پارگي شريان و وريد در زمان خراش دادن پوست از سوي افراد ناوارد و غيرمتخصص بسيار زياد است.
در نتيجه حجامت را بايد تحت نظر پزشک متخصص اين کار و با رعايت اصول بهداشتي و در اماکن تائيد شده انجام دهيد.

منبع:salamatnews.com