چه خبر - سرطان روده و نقش ژنتيک در آن
سرطان روده مي تواند ارثي باشد ولي سرطان روده ارثي، کمتر از 5 درصد تمام سرطان هاي روده را تشکيل مي دهد. دو علامت مهم سرطان روده وراثتي ، سرطان کولون ارثي بدون پوليپوز (سندروم لينچ) و پوليپوز آدنماتوز خانوادگي مي باشند. آن ها زنان و مردان را تحت تاثير قرار مي دهند و فرزندان کساني که اين ژن ها را دارند، 50 درصد شانس اين که اين بيماري را به ارث ببرند را دارند.
سندروم لينچ HNPCC
رايج ترين صورت سرطان روده وراثتي سرطان روده بدون پوليپوز است که حدود 3 درصد از تمام سرطان هاي روده تشخيصي در هر سال را تشکيل مي دهند.
افراد داراي HNPCC معمولا حداقل 3 عضو خانواده يا 2 نسل از خانواده داراي سرطان روده دارند و سرطان قبل از سن 50 سالگي گسترش مي يابد. اگر چه تمام افرادي که ژن HNPCC را به ارث مي برند، دچار سرطان روده بزرگ نمي شوند ولي خطر ابتلاي آن ها بسيار بالاست.
حدود 80 درصد افراد داراي HNPCC داراي ريسک بالاتري براي ابتلا به سرطان هاي مرتبط با سندروم لينچ، مانند سرطان کليه، تخمدان ، روده کوچک و شکم هستند.
ارائه دهندگان خدمات بهداشتي مي توانند الگوي سرطان کولون را براي دريافتن اين که خانواده داراي ژن HNPCC هستند، ارزيابي کنند. خانواده هايي که داراي ژن HNPCC هستند بايد معيار هاي خاصي را از خود نشان دهند که عبارتند از:
- حداقل 3 عضو دچار سندروم لينچ
- حداقل دو نسل بعد با اين نوع از سرطان
- دو نفر از خانواده دچار اين سرطان خويشاوند درجه يک فردي باشند که داراي سندروم لينچ است.
اگر احساس مي کنيد اين موضوع در شما نيز صدق مي کند، با دکتر خود مشورت کنيد. کولونوسکوپي ها در اعضاي خانواده اي که ده سال جوانتر از جوان ترين عضو خانواده هستند که سرطان او تشخيص داده شده است، توصيه مي شود .
غربالگري ساير سرطان هاي مرتبط با سندرم لينچ نيز بايد انجام شود. براي افراد مبتلا به سندرم لينچ، غربالگري معمولا بين 20 تا 25 سالگي شروع مي شود.
سندروم پوليپوز آدنماتوز خانوادگي FAP
پوليپوز آدنوماتوز فاميلي (FAP) يک بيماري نادر است که با حضور بيش از صدها يا حتي هزاران پوليپ روده خوش خيم يا رشد در روده بزرگ و دستگاه تنفسي فوقاني مشخص مي شود. تصور مي شود در حدود 1٪ از افراد مبتلا به سرطان کولورکتال داراي اين سندروم باشند.
پوليپ ها در اوايل زندگي رخ مي دهد، در حالي که 95٪ از افراد مبتلا به پوليپ هاي FAP در سن 35 سالگي هستند. اگر پليپ هاي روده بزرگ توسط جراحي برداشته نشود، تقريبا 100٪ شانس اين که برخي پوليپ ها در حدود 40 سالگي به سرطان روده تبديل شوند وجود دارد.
در حالي که بيشتر موارد FAP ارثي هستند، تقريبا يک سوم از موارد، نتيجه ي جهش ژن خود به خودي (که جديدا رخ مي دهد) يا غير طبيعي است. براي کساني که با جهش، ژن جديدي را ايجاد مي کنند، مي توانند ژن FAP را به فرزندان خود انتقال دهند.
تفاوت بين FAP و HNPCC چيست؟
دو تفاوت اصلي بين FAP و HNPCC وجود دارد که شامل:
تعداد ژن هاي جهش يافته: در FAP، تنها يک ژن وجود دارد، که غير طبيعي است. در HNPCC، جهش هاي متعددي وجود دارند که ممکن است مسئول ايجاد اين شرايط باشند.
وجود پوليپ يا رشد بي رويه اي که مي تواند عامل سرطان باشد: FAP با حضور بيش از 100 پوليپ خوش خيم مشخص مي شود. اما در HNPCC، افراد مبتلا، پوليپ کمتري دارند، اما اين پوليپ ها مي توانند سريع تر از حالت نرمال سرطاني شوند.
منبع: alodoctor.ir