چه خبر - پرکاري مثانه چيست؟
اگر افزايش دفعات ادرار در طي روز بيش از 8 بار و در طول شب بيش از 2 بار همراه با فوريت‌هاي ادراري باشد، فرد دچار بيش فعالي يا پرکاري مثانه است. دکتر فرزانه شريفي اقدم جراح و اورولوژيست(متخصص کليه و مجاري ادرار)، بيان کرد: پرکاري مثانه در زنان نسبت به مردان شايع است و حدود 27-35 درصد زنان، 13-15 درصد مردان درگير اين بيماري هستند. بيش فعالي مثانه معمولا يک نشانه تنها نيست، بدين معنا که اين بيماري اکثرا با يک عارضه جدي‌تر همراه است. تکرر بيش از حد ادرار و احساس دفع ناگهاني ادرار و بي اختياري ادراري اورژانسي مي‌تواند ناشي از پرکاري مثانه باشد. مثانه بيش فعال يک بيماري آزار دهنده‌اي است که کيفيت زندگي اجتماعي بيماران را تحت تاثير قرار مي‌دهد.
دلايل پرکاري مثانه
- بزرگ شدن پروستات.
- ديابت.
- بارداري.
- عفونت‌هاي ادراري.
- استرس و اضطراب.
- مصرف برخي از داروها.
لذا هنگامي که بيمار به متخصص مراجعه مي‌کند ابتدا بايد يک شرح حال از وي گرفته شود تا بتوان علت اصلي بروز اين عارضه را متوجه شد. به عنوان مثال بيماري که درگير پرکاري مثانه همراه با عفونت ادراري است براي تشخيص آن، نياز است بيمار آزمايشات خاصي را انجام دهد، پزشک ممکن است تست ادرار، خون و يا سونوگرافي مثانه را لازم بداند. در مثانه پرکار در برخي مواقع تخليه کامل ادرار انجام نمي‌شود، بنابراين باقي مانده ادرار در بدن باقي مي‌ماند و مي‌تواند باعث ايجاد عفونت در مثانه شود. ارتباط اين عارضه با سنگ کليه بسيار نادر است البته ممکن است سنگ از کليه به مثانه افتاده باشد، اما پرکاري مثانه به تنهايي ارتباطي با بروز سنگ کليه ندارد. سنگ کليه با درد همراه است اما بيش فعالي مثانه دردناک نيست.
27 تا 35 درصد خانم‌ها علائم پرکاري مثانه دارند به عبارتي از هر 3 يا 4 نفر يک مورد درگير اين عارضه است و آمار منتشر شده مبني بر اين که از هر 6 نفر يک نفر به اين بيماري مبتلاست، صحت دارد.
خانم‌هايي که زايمان‌هاي متعددي را انجام داده‌اند و درگير افتادي لگن و مثانه هستند به علت تضعيف ديواره‌ها و لايه‌ها، مثانه از آناتومي خود تغيير شکل پيدا کرده است و فرد بدون خللي در مثانه به دليل مشکلي در اين لايه‌هاي محافظ به پرکاري مثانه مبتلا مي‌شود. همچنين هرچه به سن يائسگي نزديک‌تر مي‌شوند به علت تعييراتي که در بافت‌هاي ديواره مثانه، پايانه‌هاي عصبي، بافت‌هاي ماهيچه‌اي مثانه و کف لگن ايجاد مي شود، فرد را مستعد به بيش فعالي مثانه مي‌کند.
به گفته وي، کمبود هورمون استروژن لايه‌هاي کف لگن را نازک کرده و مثانه ضعيف شده و بيش فعالي رخ مي‌دهد. همچنين مرداني که بيش از 50 سال سن دارند و درگير بزرگي پروستات هستند نيز در معرض خطر اين عارضه قرار دارند. مشکلات ديگري چون ديابت، با تاثيراتي که روي حجم ادرار و عصب مثانه مي‌گذارد فرد را مستعد بيش فعالي مثانه مي‌کند. مثانه‌هاي پرکار به دنبال صدمه به نخاع يا بيماري‌هاي سيستم عصبي مانند ام اس، تومورهاي سيستم عصبي، جراحي‌ها بر روي سيستم عصبي و در برخي بيماري‌ها مانند ديابت هم ديده مي‌شود.
مشکلاتي که در ستون فقرات ممکن است رخ دهد مانند انحرافات، پوکي استخوان، اشکالاتي در کانال نخاعي و ديسک کمر همگي ممکن است بيمار را درگير پرکاري مثانه کند. در حقيقت سيستم عصبي کنترل کننده مثانه از مغز به ناحيه ستون فقرات، يک سيستم عصبي پيوسته است و در طول اين مسير اگر قسمتي دچار اختلال شود، فرد مستعد بيش فعالي مثانه مي‌شود.
در برخي افراد، موادغذايي کافئين‌دار، پر ادويه، اسيدي و نوشيدني‌ها علايم را تشديد مي‌کنند، بنابراين محدوديت‌هاي غذايي ممکن است سبب بهبود علايم شود. مايعات مضر براي اين افراد، همچون نوشيدني‌هاي کافئين‌دار (قهوه، چاي)، خوردن غذاهاي تند و فلفلي، و همچنين مصرف الکل سبب بدتر شدن وضعيت و علائم اين مشکل در افراد مي‌شود. تغيير سبک زندگي، انجام تمرين‌هاي مناسب، شيوه زندگي فعال و سالم همراه با اجتناب از نوشيدن مايعات و کنار گذاشتن سيگار و دخانيات از ابتلا به اين عارضه جلوگيري مي‌کند.
منبع:jamejamonline.ir