چاپ

چه خبر - شش روز تا واکنش قاطع وکلاي ملتهيئت حاکمه آمريکا چه صاحب‌منصبان جديد کاخ سفيد يعني دونالد ترامپ و دار و دسته‌اش و چه سناتورهاي مجلس سنا و نمايندگان مجلس نمايندگان آمريکا، اين روزها مدام بر طبل تحريم عليه ايران مي‌کوبند و طرح‌ها و مصوبات تحريمي عليه ايران رو مي‌کنند و همچون جسم برجام بر روح آن ضربه مي‌زنند. تحريم‌هاي ترامپي به گفته فلاحت‌پيشه عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس از زمان عملياتي شدن برجام در 27 دي 1394 تا زمان روي کارآمدن ترامپ در اول بهمن 1395، در مجموع 911 نوع تحريم ايران از جانب دولت آمريکا برداشته شد و 248 نوع تحريم باقي ماند. اما در طول 3 ماهه نخست ورود ترامپ به کاخ سفيد تنها سه تحريم رفع شد يعني روند تحريم زدايي ايران کاهش يافت و در مقابل تحريم‌هاي غير هسته‌اي پيرامون اشخاص و شرکت‌هاي ايراني و غيرايراني مرتبط با ايران توسط دولت ترامپ شکل گرفت. مساعدت تحريمي اما علاوه بر ترامپ که مواضع خصمانه‌اش عليه ملت ايران بر کسي پوشيده نيست، سناتورهاي آمريکايي نيز وارد ميدان شده‌اند و به رئيس جمهور آمريکا در تحريم کشورمان ياري مي‌رسانند؛ پنجشنبه دو هفته گذشته در تاريخ 25 خردادماه 96، سناي آمريکا به بهانه آنچه که مقابله با اقدامات ثبات زاي ايران مي‌ناميد، تحريم‌هاي جامع غيرهسته‌اي را عليه کشورمان وضع کرد؛ تحريم هايي که به تصريح همه طرف‌ها نقض برجام است و نيروهاي دفاعي ايران را هدف گرفته است. طرح تحريمي جديد سناي آمريکا که موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بي‌ثبات‌کننده ايران- 2017» است، پس از دوبار به تاخير افتادن، پنجشنبه 25 خرداد 1396 با 98 رأي موافق و تنها دو رأي مخالف در فهرست مصوبات مجلس سنا قرار گرفت. اين طرح براي تبديل شدن به قانون بايد به تصويب مجلس نمايندگان آمريکا و امضاي دونالد ترامپ رئيس جمهور اين کشور نيز برسد؛ فرآيندي که به نظر مي‌رسد بدون هيچگونه مانعي صورت گيرد. حمله توان دفاعي عمده تمرکز طرح تحريمي و ضدبرجامي اخير هيئت حاکمه آمريکا، بر روي توان دفاعي و تسليحاتي جمهوري اسلامي و ضربه زدن به نيروهاي مسلح ما معطوف شده است؛ طبق اين طرح اشخاص دخيل در برنامه موشکي بالستيک ايران و کساني که با آنها داد و ستد دارند، مورد تحريم قرار مي‌گيرند. همچنين مطابق با طرح سناي آمريکا، مسئولان سپاه پاسداران و مرتبطين آنها نيز با ادعاي واهي و مضحک حمايت از تروريسم در ليست تحريم قرار مي‌گيرند! آنچه در اين طرح قابل تامل است آنکه طبق بندي از آن، سپاه پاسدارن انقلاب اسلامي يک سازمان تروريستي قلمداد مي شود! و رئيس‌جمهور آمريکا را ملزم مي‌شود به فاصله حداکثر 90 روز بعد از اجرايي شدن طرح مزبور، تحريم‌هايي را عليه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و اشخاصي که در زمره مقامات، پرسنل يا وابستگان اين سازمان هستند، اعمال کند. علاوه بر اينها، طرح ضدبرجامي اخير سناي آمريکا، رئيس‌جمهور اين کشور را ملزم مي‌سازد تا دارايي افراد و نهادهاي درگير در فعاليت‌هاي خاص مرتبط با تأمين، فروش و يا انتقال تسليحات منع شده و مواد مرتبط به، يا از ايران را توقيف کند. بند دوم نامه تاييد مشروط برجام اما همانطور که در نامه تاييد مشروط برجام که در تاريخ 29 مهرماه 1394 از سوي مقام معظم رهبري مرقوم شد، دست‌اندرکاران پيشبرد برجام بويژه دولتمردان موظف به مقابله به مثل در برابر نقض اين قرارداد توسط آمريکا هستند؛ در بند دوم نامه معظم له خطاب به رئيس جمهور در تاييد مشروط برجام، تصريح شده بود: در سراسر دوره‌ 8 ساله وضع هرگونه تحريم در هر سطح و به هر بهانه‌اي (از جمله بهانه‌هاي تكراري و خودساخته‌ي تروريسم و حقوق بشر) توسط هر يك از كشورهاي طرف مذاكرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند 3 مصوبه‌ي مجلس اقدام‌هاي لازم را انجام دهد و فعاليت‌هاي برجام را متوقف كند. بند سوم طرح اقدام متناسب و متقابلمطابق با بند 3 ماده واحده قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام که 21 مهرماه سال 94، در صحن علني مجلس به تصويب رسيد، «دولت موظف است هرگونه عدم پايبندي طرف مقابل در زمينه لغو موثر تحريم‌ها و يا بازگرداندن تحريم‌هاي لغو شده و يا وضع تحريم تحت هر عنوان ديگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ايران انجام دهد و همکاري داوطلبانه را متوقف نمايد و توسعه سريع برنامه‌ي هسته‌اي صلح آميز جمهوري اسلامي ايران را سامان دهد به طوري که ظرف مدت دو سال ظرفيت غني سازي کشور به 190 هزار سو افزايش يابد. شوراي عالي امنيت ملي مرجع رسيدگي به اين موضوع مي‌باشد». تدوين يک طرح تقابلي مقتدرانه اما در همين راستا، مجلس شوراي اسلامي دست به کار شده است؛ علاء‌الدين بروجردي رئيس کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس، درباره تهيه طرح مجلس در مقابله با تحريم‌هاي اخير مجلس سناي آمريکا به خبرنگار ميزان گفت: اين طرح دقيق و تقابلي با مصوبه کنگره آمريکاست و فکر مي‌کنم يک طرح مقتدرانه‌اي خواهد بود در قبال اقدامي که کنگره آمريکا در جهت تحريم جمهوري اسلامي ايران انجام داده است. وي با بيان اينکه طرح مقابله با اقدامات سناي آمريکا شامل 20 ماده است، تصريح کرد: تدوين راهبرد، حمايت آمريکا از تروريسم، نقض حقوق بشر توسط آمريکا و مجازات‌هاي در نظر گرفته شده از جمله بخش هاي اين طرح است. بروجردي با اشاره به ساير بخش‌هاي طرح مذکور اظهار داشت: بخش‌ حمايت از نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران، بخش مقابله با تحريم‌هاي اقتصادي آمريکا، بخش حمايت از اتباع جمهوري اسلامي ايران و بخشي با عنوان هماهنگي نيز در طرح مقابله با اقدامات ماجراجويانه و تروريستي آمريکا تدوين شده است. اين نماينده مجلس همچنين نام طرح مذکور را طرح «مقابله با اقدامات ماجراجويانه و تروريستي آمريکا» دانست و گفت: اين طرح پس از تعطيلات مجلس به در صحن علني مجلس مطرح خواهد شد. رئيس کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس با بيان اينکه اين طرح حداکثر شايد يک فوريت داشته باشد، گفت: اين طرح نيازمند چکش‌کاري و تبادل نظر نمايندگان هم هست و فکر مي کنم منطقي اين است با فوريت اعلام وصول شود. طرح تجميعي پيش‌تر، نقوي‌حسيني سخنگوي کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس از تدوين پيش‌نويس طرح "مقابله متناسب با اقدامات سناي آمريکا" خبر داده بود. وي در همان روز تصويب طرح تحريمي سنا عليه ايران به خبرنگار ميزان گفت: «اين پيش نويس در اولين جلسه کميسيون امنيت‌ملي و سياست خارجي مجلس پس از سرکشي نمايندگان به حوزه‌هاي انتخابيه بررسي و تصويب مي‌شود؛ در اين طرح تصميم گرفته‌ شده است با تجميع تمامي مصوباتي که در مجلس شوراي اسلامي عليه آمريکايي‌ها به تصويب رسيده است اقداماتي را در دستور‌ کار مجلس قرار دهند تا اقدام و مقابله متناسبي را در برابر بدعهدي‌ها و نقض‌عهدهاي آنها انجام دهيم». تصويب در جلسات پيش‌رو نقوي حسيني ديروز با اشاره به طرح دو فوريتي مجلس براي مقابله به مثل با اقدامات ايذايي و تحريمي سناي آمريکا، به خبرنگار ميزان گفت: طرح دو فوريتي مقابله با مصوبه تحريمي سناي آمريکا با کمک مرکز پژوهش‌ها تهيه شده است. اين طرح در نخستين جلسات بعد از تعطيلات مجلس در صحن علني مطرح خواهد شد. در اينکه مصوبه تحريمي اخير سناي آمريکا، ناقض روح برجام و فضاي حسن نيت حاکم بر اين معاهده بين المللي است ترديدي وجود ندارد؛ البته آمريکايي ها در اين 17 ماه که از عملياتي شدن برجام مي گذرد به کرات روح برجام را لکه‌دار کرده اند؛ اما به نظر مي رسد تحريم اخير موسوم به «تحريم مادر» علاوه بر روح، جسم و نص برجام را هم نقض کرده است. آمريکايي‌ها در برجام (مشخصا بندهاي 26 و 29) متعهد شده بودند تا تحريم‌هايي را که تعليق کرده‌اند، تحت عناوين ديگر بازنگردانند. طرحي که به موجب مفاد برجام، نقض برجام است
در بند 26 برجام تصريح شده است که«ايالات متحده، با حسن نيت، نهايت تلاش خود را براي دوام اين برجام و پيشگيري از ايجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ايران از لغو تحريم‌هاي مشخص‌شده در پيوست دو به عمل خواهد آورد. دولت ايالات متحده، در چارچوب اختيارات قانوني رئيس جمهور و کنگره، از بازگرداندن يا تحميل مجدد تحريم‌هاي مشخص‌شده در پيوست 2 که اعمال آنها را وفق اين برجام متوقف کرده است، خودداري مي‌نمايد، فارغ از فرآيند حل و فصل اختلافات پيش‌بيني شده در اين برجام». همچنين در بند 29 برجام آمده است: «اتحاديه اروپايي و دولت هاي عضو و همچنين ايالات متحده، منطبق با قوانين خود، از هرگونه سياست با هدف خاص تأثيرگذاري خصمانه و مستقيم بر عادي‌سازي تجارت و روابط اقتصادي با ايران، در تعارض با تعهداتشان مبني بر عدم اخلال در اجراي موفقيت آميز اين برجام خودداري خواهند کرد».

بر خلاف روح و جسم برجاماين نقض برجام در کلام مسئولان ذيربط داخلي نيز نمود داشت؛ علي اکبر ولايتي عضو هيئت عالي نظارت بر برجام پس از مصوبه تحريمي اخير سنا گفت: اقدام سناي آمريکا در وضع مجدد تحريم‌ها عليه کشورمان مسلما بر خلاف روح و جسم برجام است و قطعا هيئت نظارت بر برجام نيز اين مسئله را بررسي و پاسخ مناسبي به اعمال تحريم‌هاي آمريکا خواهد داد.هيئت عالي نظارت بر برجام، يگانه مرجع داخلي براي بررسي نقض عهدهاي طرف‌هاي برجامي است؛ اين هيئت به دستور مقام معظم رهبري تشکيل شده است و وظيفه بررسي اجراي برجام و تشخيص نقض برجام چه نقض کلي و چه نقض فاحش بر عهده اين هيئت است. نظر هيئت عالي نظارت علي شمخاني 28 خرداد 96 دبير شوراي عالي امنيت ملي گفت: در جلسه اخير هيئت نظارت بر اجراي برجام مصوبه مجلس سناي آمريکا به دقت مورد بررسي قرار گرفت و تصميمات لازم در خصوص انجام اقدامات و فعاليت‌هاي متقابل اتخاذ شد.وي با اشاره به اقداماتي که از سوي مجلس شوراي اسلامي به منظور مقابله با مصوبه اخير کنگره آمريکا دنبال خواهد شد، اظهار داشت: يکي از تاثير گذارترين اقدامات براي بسيج مجموعه ظرفيت‌هاي کشور در مسير برخورد با اقدامات ستيزه‌جويانه آمريکا، اتخاذ ساز و کارهاي قانوني تکليف آور است که در اين راستا مجلس شوراي اسلامي اقدامات لازم را انجام خواهد داد.

واکنش قاطعنمايندگان مجلس شوراي اسلامي پس از سرکشي به حوزه‌هاي انتخابيه، 11 تيرماه در خانه ملت گرد هم جمع مي‌شوند. خانه‌اي که «سازوکارهاي قانوني تکليف‌آور» با استناد به تهيه طرح 20 ماده‌اي «مقابله با اقدامات آمريکا» در آنجا شکل خواهد گرفت. بايد منظر ماند و ديد وکلاي ملت با چه راهبردي از حقوق موکلان خود دفاع خواهند کرد و چه واکنش قاطعي نشان خواهند داد؟

منبع:ميزان