چه خبر - چرا لب ها سوزن سوزن مي شوند يا به اصطلاح سِر مي شوند
سوزن سوزن شدن و بي حسي لب، به اصطلاحي پزشکي به نام پارستزي اشاره دارد، پارستزي از بيماري ها مؤثر بر اعصاب است. بيماري هاي پوستي نيز به ندرت باعث احساس سوزن سوزن شدن يا بي حسي لب مي شوند. اين بيماري ها معمولا خارش، سوزش يا درد در لب ايجاد مي کنند. پس بي حسي لب بيشتر به اعصاب مربوط است.
پارستزي چيست؟
پارستزي به معني احساس گزگز و مورمور و يا داغ شدن در پوست است. احساس اين حالات در پوست بدون تحريک شدن آن بوسيله يک محرک خارجي صورت ميگيرد.
شايعترين علت پارستزي که بطور طبيعي ايجاد ميشود فشار خارجي روي اندام است. بطور مثال وقتي مدت زيادي روي يک پايمان مينشينيم يا روي يک دستمان دراز ميکشيم خواب ميرود. پس از آن وقتي اندام خواب رفته را آزاد ميکنيم تا چند ثانيه احساس گزگز و پارستزي در آن وجود دارد.
شايعترين علل ديگر پارستزي شامل نارسايي عروقي، فشار به اعصاب يک اندام، کمبود ويتامين، ديابت و پرکاري يا کم کاري غده تيروئيد است.
علل اصلي بي حسي لب
علل اصلي سوزن سوزن شدن و بي حسي لب به شرح زير است.
آلرژي
آلرژي غذايي مي تواند در بي حسي لب يا متورم شدن لب نقش داشته باشد. علاوه بر اين احساس سوزن سوزن شدن دهان، خارش گلو يا پوست نيز با اين نوع حساسيت، در چند دقيقه و يا چند ساعت بعد از خوردن غذا ظاهر مي شود و به مدت چند دقيقه تا چند ساعت بعد از بروز علائم نيز، ادامه دارد. ساير علائم عبارتند از:
- کهير
- تهوع
- اسهال
- سرگيجه
- تنگي نفس
آلرژي شيميايي نيز واکنش آلرژيک به مواد آرايشي، صابون، دارو يا مواد ديگر است که مي تواند در احساس سوزن سوزن شدن لب موثر باشد.
کمبود مواد معدني
هيپوکالمي و سطوح نادرست از سديم، پتاسيم يا فسفات در بدن، مي تواند در احساس سوزن سوزن شدن لب نقش داشته باشد.
هيپوگليسمي
بي حسي لب مي تواند نشانه اي از هيپوگليسمي (قند خون پايين) باشد. اين اختلال در بيماران مبتلا به ديابت، به دليل مصرف بيش از حد انسولين يا از قلم انداختن يک وعده غذا، و يا سندرم تخليه سريع معده، بعد از غذا شايع است. ساير علائم هيپوگليسمي عبارتند از:
- حالت تهوع
- گرسنگي
- رنگ پريدگي پوست
- ضربان سريع قلب
- سرگيجه
- کما
بيماري رينود
بي حسي لب يا درد در لب ها، بيني، گوش ها، نوک سينه ها، انگشتان دست و پا و علائم ديگر به علت اسپاسم شرياني غير طبيعي رخ مي دهند. هنگامي که يک علت ناشناخته موجب بروز اين علائم شود، به آن بيماري رينود گفته مي شود. اما اگر علت شناخته شده، مانند اسکلروز سيستميک، لوپوس اريتماتوي سيستميک (SLE)، واسکوليت يا آرتريت روماتوئيد اين علائم را ايجاد کنند پديده رينود ناميده مي شود.
مسموميت با غذاهاي دريايي
مسموميت ماهي سيگواترا
ماهي هاي گرمسيري بزرگ، مانند ماهي تن مي تواند باعث بي حسي لب و يا ديگر قسمت هاي بدن، چند دقيقه يا چند ساعت پس از مصرف شود. علائم اين مسموميت به مدت چند ساعت تا چند ماه، توسط سم سيگواترا ايجاد مي شود. اين سم توسط جلبک هاي مرجاني توليد شده و در بدن ماهي گرمسيري ذخيره مي شود. مسموميت سيگواترا در امريکا مرکزي، کارائيب، استراليا و جنوب آسيا شايع است.
مسموميت صدف، فلج (PSP)
غذاهاي دريايي، مثل صدف و حلزون ممکن است به سموم خاص توليد شده توسط جابلک دريايي آلوده شده و باعث سوزن سوزن شدن و بي حسي لب ها و اطراف دهان شود. حالت تهوع، و پس از آن فلج عضلات و مرگ ناشي از نارسايي تنفسي از ديگر علائم اين مسموميت است.
مسموميت خرچنگ نعل اسبي
مسموميت با گوشت، امعا و احشا يا تخم خرچنگ نعل اسبي بيشتر در بخش هايي از آسيا مانند تايلند رخ مي دهد. علائم آن مانند PSP است.
عفونت ها
زونا
زونا، ناشي از ويروس هرپس زوستر، هنگامي که عصب صورت را تحت تاثير قرا مي دهد معمولا بثورات قرمز رنگ خارش دار يا دردناک، سوزن سوزن شدن يا بي حسي در يک طرف صورت (لب) ايجاد مي کند.
جذام (بيماري هانسن)
در سال گذشته، جذام (بيماري هانسن)، عفونت ناشي از مايکوباکتريوم لپره، در برزيل، ميانمار و برخي از کشورهاي آفريقايي گزارش شد. چند سال بعد از عفونت، علائم عصبي ممکن است در لب و ديگر بخش هاي صورت (چشم، پلک) و يا قسمت هاي انتهايي اندام ها ظاهر شود. بي حسي و کاهش حساسيت به سرما و گرما علائم ديگر اين بيماري است.
اختلالات عصبي
مولتيپل اسکلروزيس ( ام اس)
سوزن سوزن شدن يا بي حسي لب مي تواند با ام اس رخ دهد.
نورالژي عصب سه قلو
درد الکتريکي تکان دهنده، سوزن سوزن شدن يا بي حسي موثر بر بخش هاي مختلف از صورت، از جمله لب، در نورالژي عصب سه قلو ايجاد مي شود.
بي حسي لب ، نشانه از سرطان لب
سرطان لب يکي از شايع ترين سرطان هاي دهان است که اغلب در مردان بروز مي کند. شايع ترين نوع سرطان لب هم، نوع سنگفرشي آن است که مي تواند پخش شود.
- سرطان لب در ابتداي بيماري ممکن است بدون علامت باشد.
- وقتي که علايم سرطان لب بروز مي کند، شايعترين علامت آن درد است که معمولا بهبود نمي يابد.
- در اغلب موارد سرطان لب از لب پايين شروع مي شود و گسترش مي يابد.
- سرطان لب ناشي از تغييرات يا رشد غيرطبيعي سلول هاي ديسک مانندي است که روي لب را مي پوشانند.
علايم شايع سرطان لب عبارتند از :
- خونريزي از لب
- تغيير يک منطقه از لب
- بزرگ شدن گره هاي لنفاوي
- ايجاد توده هايي بر روي لب
- درد در ناحيه لب
- کرختي و احساس سوزن سوزن شدن لب
- ورم در ناحيه فک و دهان
- ايجاد منطقه اي ضخيم بر روي لب
- تغيير صدا
- گلودرد يا احساس اينکه چيزي در گلو گير کرده است
اگر سرطان لب زود تشخيص داده شود، مي تواند با درمان هايي نظير جراحي و پرتودرماني بهبود يابد. همچنين بيماراني که سيگار مي کشند، بهتر است سيگار کشيدن را قبل از شروع دوره درمان متوقف کنند.
منبع: nabzema.ir