چاپ

چه خبر - با علايم بيماري هاري آشنا شويد، به بهانه نگهداري حيوانات اهلي در منزل

هاري يک بيماري ويروسي است که در انسان و ساير پستانداران باعث التهاب شديد مغزي(انسفاليت) مي‌شود. علايم اوليه‌ي هاري مي‌تواند شامل احساس خارش در ناحيه‌ي آلوده شده و تب باشند. علايم ديگري که به دنبال اين علايم ظاهر مي‌شوند، عبارتند از حرکات خشونت‌‍آميز، سرگرداني، ترس از آب و بي‌هوشي.

دوره کمون بيماري هاري معمولا بازه‌ي زماني در حدود 1 تا 3 ماه را دربرمي‌گيرد ولي مي‌تواند به کوتاهي 1 هفته يا به بلندي 1 سال نيز باشد. زماني که علايم بيماري هاري در انسان ظاهر شود، مرگ تقريبا قطعي است.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : هاري شوخي ندارد

هاري هنگامي منتقل مي‌شود که حيواني آلوده، حيوان يا انسان ديگري را چنگ بزند يا گاز بگيرد. همچنين، بزاق دهان حيوان آلوده، در صورت تماس با سطوح مخاطي بدن فرد (از جمله چشم ها و دهان) نيز مي‌تواند فرد را آلوده کند.

در سراسر جهان، سگ ها مهمترين جانداران درگير با هاري هستند و دربيش از 99 درصد از مورد هاي گزارش شده‌ي هاري، سگ ها عامل انتقال بيماري بوده‌اند.

کنترل حيوانات و برنامه‌هاي واکسيناسيون راه مناسبي براي پيشگيري از بيماري هاري به نظر مي‌رسد. واکسيناسيون قبل از تماس با عامل بيماري(pre-exposure vaccination) براي کساني که ريسک ابتلاي بالايي دارند، از جمله دامپزشکان حيات وحش، ضروري است. همچنين به شدت توصيه مي‌شود افراد پس از مواجه با هر گونه گاز گرفتگي حيوانات، محل آسيب را با آب گرم و محلول حاوي يد شستشو دهند، زيرا اين کار ويروس هاي احتمالي موجود در محل زخم را کاهش مي‌دهد. سپس براي دريافت واکسن هاري به مراکز ويژه مراجعه کنند.

اغلب ساير پستانداران نيز از لحاظ بيولوژيکي، مي‌توانند ناقل هاري باشند، ولي اين احتمال بسيار کم است. زيرا، براي مثال احتمال اينکه جونده‌اي از برخورد با گرگي هار جان سالم به در ببرد و سپس هم‌گونه‌ي خود يا گونه‎‌ي ديگري را با گاز گرفتن آلوده کند، بسيار بعيد به نظر مي‌رسد!

ويروس هاري پس از ورود به محل زخم يا مخاط، وارد اعصاب محيطي آن ناحيه مي‌شود. سپس مسير اعصاب محيطي را تعقيب مي‌کند و به سيستم عصبي مرکزي (مغز و نخاع) مي‌رسد. دوره کمون بيماري هم بستگي به فاصله‌اي دارد که ويروس بايد از محل عارضه تا اعصاب مرکزي طي کند.

ويروس هاري باعث التهاب شديد مغزي مي‌شود که عامل اصلي تمام علايم بيماري هاري است. ويروس هاري يک رترو-ويروس است. به اين معني که ماده‌ي ژنتيک درون آن DNA نيست بلکه RNA است، و از طريق فرآيند رونويسي معکوس در درون سلول تکثير مي‌شود. تشخيص هاري در مراحل اوليه‌ي آن بسيار دشوار است.

چون علايم ظاهري هاري ممکن است با بسياري از بيماري هاي شايع ديگر، همانند سرماخوردگي و آنفولانزا يا بيماري هاي رواني، اشتباه گرفته شوند. تشخيص رفرانس(اصلي) بيماري هاري، با استفاده از روش FAT يا تست فلورسنت آنتي‌بادي است که در کنار آن يک پروسه‌ي تشخيصي ايمونوهيستو شيميايي نيز معمولا انجام مي‌شود.

روش پيشگيري از علايم و شروع بيماري هاري، واکسيناسيون کامل، به خصوص در اطراف محل عارضه، در 10 روز اول پس از تماس با ويروس است. بدون دريافت واکسن، احتمال زنده ماندن فرد پس از شروع علايم تقريبا صفر است. تاکنون فقط 5 نفر در جهان، بدون واکسسيناسون پس از تماس يا ويروس (post-exposure vaccination) از مرگ جان به در برده‌اند.

اولين کسي که نجات يافت، دختري نوجوان اهل ميلواکي، Jeanna Giese، بود که در سال2004 با استفاده از روش آزمايش نشده‌اي به نام روش کماي القايي (induced coma) نجات يافت.

پس از نجات او با اين روش، انگشت شمار افراد ديگري به اين روش نجات يافتند. اين روش به Milwaukee Protocol مشهور شد. در اين روش، بيمار را با استفاده از دارو، به کماي مصنوعي مي‌برند تا از التهاب مغز کاسته شود. سپس صبر مي‌کنند تا بدن، خود، عليه ويروس پادتن هاي لازم را توليد کند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : خطرات حيوانات خانگي براي سلامت انسان

وجود بيماري هاري، سابقه تاريخي دارد و بارز ترين علامت آن نيز در نظر آنان، ترس از آب بوده است. ويروس هاري، به علت ايجاد التهاب در غدد بزاقي، توانايي بلع را از فرد يا جانور مبتلا مي‌گيرد و باعث توليد بزاق داراي ويروس هاري مي‌شود. در واقع ويروس با اين مکانيسم، خود را براي آلوده کردن قرباني بعد آماده مي‌کند.

به همين علت بيماري هاري را در گذشته آب-ترسي (hydrophobia) مي‌ناميده‌اند. در منابع تاريخي، قتل افراد مشکوک به هاري نيز ثبت شده‌است! با اين حال تاکنون، به نظر مي‌رسد بهترين راه پيشگيري آن، اطلاع رساني به عموم و خدمات واکسيناسيون است.

منبع: salamati.ir