چاپ

چه خبر - آشنايي با نمايه گليسمي و نحوه استفاده از آن

نمايه گليسمي نشان دهنده سرعت تاثير قندهاي مواد غذايي بر روي قندخون مي باشد و با توجه به اين نمايه گليسمي، مواد غذايي به سه دسته مواد غذايي با نمايه گليسمي بالا، متوسط و پايين، تقسيم مي‌شوند.

آشنايي با نمايه گليسمي و نحوه استفاده از آن

غذاهايي با شاخص گليسميك پايين از راه هاي زير به تنظيم وزن بدن كمك مي‌كنند

1- احساس سيري پس از خوردن اين نوع غذاها بيشتر به طول مي‌انجامد چرا كه پس از خوردن غذا، قندخون به ميزان كمي افزايش مي‌يابد به همين جهت در تنظيم برنامه غذايي براي كاهش وزن كاربرد دارد.

2- بررسي‌هاي انجام شده نشان داده كه با كاهش نمايه گليسمي غذاي روزانه، بدون تغيير در ميزان مواد مغذي انرژي‌زا و يا فيبر، موجبات تنظيم ميزان چربي و قندخون در بيماران ديابتي فراهم مي‌شود و اين اثر تنها به دليل كاهش قندخون پس از مصرف نيست، بلكه كند شدن جذب كربوهيدرات، از ترشح انسولين مي‌كاهد كه در نتيجه آن، كلسترول و تري‌گليسيريد هم كمتر ساخته مي‌شود.

3- مصرف موادغذايي با نمايه گليسمي پايين موجب ورود مقدار بيشتري كربوهيدرات هضم نشده به روده بزرگ مي‌شود كه اين مسأله نيز در كاهش وزن موثر خواهد بود.

دسته بندي مواد غذايي با توجه به نمايه گليسمي

جهت اطلاع از نمايه گليسمي مواد غذايي در برنامه رژيم غذايي كاهش وزن، نمايه گليسمي برخي موادغذايي در انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي كشور، كه مورد پژوهش و آزمايش قرار گرفته شده‌اند معرفي مي‌شود.

طبق طبقه‌بندي Brandmiller غذاها بر اساس ميزان نمايه گليسمي، به سه دسته نمايه گليسمي پايين، متوسط و بالا تقسيم مي‌شوند.

موادغذايي با نمايه گليسمي پايين (كمتر يا مساوي 55)

موادغذايي با نمايه گليسمي متوسط ( 69 تا 56 )

موادغذايي با نمايه گليسمي بالا (بيشتر يا مساوي 70)

عوامل موثر بر نمايه گليسمي

1- عواملي مانند طبيعت كربوهيدرات، ميزان فيبر، تانن (موجود در چاي)، اسيدفيتيك (موجود در غلات) و ... چربي و پروتئين بر نمايه گليسمي موثرند اين عوامل به سرعت بر هضم يا جذب يا هر دو و در نتيجه پاسخ گليسمي اثر مي‌گذارند.

2- روش پخت و چگونگي فرايند تهيه و فرآوري موادغذايي، به عنوان مثال نمايه گليسمي سيب‌زميني آبپز به مراتب كمتر از سيب‌زميني آبپز پوره شده است چرا كه اين امر قابليت دسترسي آنزيم‌هاي گوارشي به نشاسته را افزايش مي‌دهد و يا نمايه گليسمي ماكاروني پخته كمتر از ماكاروني دم كشيده ميباشد، چرا كه شدت و مدت زمان حرارت بر ژلاتينه شدن نشاسته ماكاروني اثر دارد.

برنامه غذايي بيماران ديابتي با توجه به نمايه گليسمي مواد خوراکي

بنابراين جهت تنظيم برنامه غذايي بيماران ديابتي و كاهش وزن توصيه مي‌شود كه:

1- از موادغذايي با نمايه گليسمي پايين مانند حبوبات و نان‌هاي سنتي استفاده شود.

2- موادغذايي با نمايه گليسمي بالا مانند سيب‌زميني آبپز، هويج، باقلا بدون پوست كمتر استفاده شود.

3- حبوبات علاوه بر نمايه گليسمي پايين حاوي مقادير قابل توجهي فيبر هستند بنابراين توصيه مي‌شود در برنامه غذايي روزمره بيشتر مورد استفاده قرار داده شود.

4- ماكاروني را فقط در آب بجوشانيد و پس از پخته شدن بدون آنكه دم بكشد مصرف نماييد.

5- استفاده از توت خشك، كشمش سبز، كشمش قرمز و خرما زرد زاهدي به مقدار كم با چاي مناسب‌تر از خرما مضافتي و قند و شكر مي‌باشد.

6- از مصرف سيب‌زميني و هويج پخته و پوره‌شده خودداري شود.

دکتر سيد ضياء‌الدين مظهري؛ متخصص تغذيه

منبع: zendegionline.ir