چه خبر - سيب زميني، ماده غذايي پر ارزش
سيب زميني از جمله محصولات غده‌اي و يک گياه يکساله است که داراي جايگاه ويژه‌اي در تغذيه و سبد غذايي مردم جهان است. در ايران نيز از نظر اهميت غذايي در رتبه سوم بعد ازبرنج و گندم قرار دارد که بصورت آب پز، سرخ شده و چيپس استفاده ميگردد. بيش از90 نوع سيب زميني با طعم، اندازه، رنگ و استفاده‌هاي متفاوت در جهان وجود دارد.
سيب زميني در غذاهاي سنتي ايراني همچون خورش قيمه و آبگوشت و... بکار مي‌رود و در طباخي ايراني مصارف زيادي دارد اما بسياري افراد از خواص اين ماده غذايي اطلاع کافي ندارند. سيب‌زميني هم، مانند سبزيجاتي چون ذرت و نخود فرنگي در خانواده کربوهيدرات‌‌ها قرار دارد و حاوي مقدار فراواني کربوهيدرات و مقدار کمي پروتئين ميباشد و تقريبا فاقد چربي و کلسترول و سرشار از مواد مغذي ميباشد. مهمترين ماده اصلي موجود در سيب زميني نشاسته ميباشد، لذا براي تامين انرژي ماده مفيدي است و غذاي مناسبي براي وعده‌‌هاي صبحانه و ناهار و شام محسوب ميشود.
سيب زميني داراي مواد مغذي و مفيدي ميباشد اما به اشکال ناسالم، مانند سرخ شده و يا چيپس مصرف ميشود و يا پخته شده آن همراه با کره، سس و پنير پيتزا و يا همراه خامه مصرف ميشود که تمامي اين روش‌ها و مواد، موجب افزايش چربي بدن و اضافه وزن و بيماري قلبي خواهند شد. اگر سيب‌زميني را بدون سرخ کردن واين مواد (کره، مارگارين، سس و پنير پيتزا) ميل کنيد.
هر يک عدد سيب‌زميني پخته متوسط، حدود 110کيلو کالري انرژي دارد و تقريبا غذايي کم کالري و سرشار از فيبر محسوب ميشود که موجب سلامت بدن ميگردد. سيب زميني موجب تقويت عملکرد قلب، محکم شدن لثه و بهبود زخم معده ميگردد. هر 100 گرم سيب زميني حدود 20 الي 25 ميلي گرم ويتامين C دارد. اين ويتامين منجربه جلوگيري از خونريزي لثه و محکم شدن آن ميشود و به توليد کلاژن که تشکيل دهنده استخوان، غضروف، مفاصل و عضلات و رگ‌هاي خوني است کمک مي‌‌کند و همچنين يک آنتي‌اکسيدان قوي است.
همچنين سيب‌زميني غني از بتاکاروتن ميباشد که پيش‌ساز ويتامين A است و رنگ زرد داخل آن به خاطر وجود اين ماده مغذي است که وقتي پخته ميشود به آساني جذب ميشود. يک فنجان سيب‌زميني پخته حاوي 21 درصد ويتامين B6 ميباشد که براي عملکرد بسياري از آنزيم‌‌ها خصوصا در متابوليسم پروتئين‌ها مورد نياز است. سيب زميني داراي آب فراوان و افزايش دهنده ادرار ميباشد و از اين‌رو براي کليه و مثانه مفيد است. همچنين حاوي پتاسيم، فسفر، منيزيوم، آهن، کلسيم و منگنز نيز ميباشد.
سيب‌زميني در اثر ماندن زياد در انبار يا آشپزخانه و پخت نامناسب، مقدار زيادي از ويتامينها خصوصا ويتامين C خود را از دست مي‌‌دهد، لذا جهت حفظ ويتامينها و مواد مغذي، بهترين روش پخت آن، کباب شده يا پخته شده با پوست ميباشد. بهتر است براي آبپز نمودن آن، سيب زميني‌‌ها با پوست و يا آب کم و حرارت پايين و در ظرف دربدار پخته شوند، تا ويتامينC کمتري از دست بدهند. اگر مجبور به استفاده از سيب‌زميني به صورت سرخ کرده هستيد، دقت نماييد که در سرخ کردن آن، ماده اي سمي بنام آکريلاميد ايجاد ميشود که باعث ضعيف شدن سيستم ايمني و افزايش احتمال بيماري‌‌هاي عفوني و ابتلا به سرطان ميشود و عوارض عصبي در پي خواهد داشت.
سيب زميني‌‌هاي لکه دار را استفاده نکنيد و سيب زميني را در حرارت پايين و مدت زمان کوتاه تا حد طلايي شدن آن سرخ نماييد و از روغن‌‌هاي مايع گياهي مخصوص سرخ کردن استفاده نماييد و پس از سرخ کردن، سيب زميني‌‌ها را روي حوله کاغذي يا در آبکش فلزي بريزيد تا روغن آن گرفته شود.
نکته قابل توجه ديگر آن است که در سيب زميني جوانه زده و قسمت‌‌هاي سبز که در آن مشاهده ميشود، ماده اي سمي بنام سولانين وجود دارد که اين ماده نيز علايم گوارشي و عصبي در پي خواهد داشت، لذا از مصرف آن خودداري نموده و قسمت‌‌هاي سبز را جدا نماييد.
سيب‌زميني با توجه به ترکيب غذايي که دارد ماده غذايي مفيد، سالم، نيروبخش و زود هضم ميباشد. 100گرم نان با 350گرم سيب زميني و 75 گرم برنج خام، از نظر ارزش غذايي تقريبا برابر است. با توجه به تاکيد بر تنوع در بشقاب غذاي سالم، مي‌‌توانيم مواد غذايي را به علت شباهت ترکيبات مواد مغذي آنها با يکديگرجانشين کنيم.
منبع: zendegionline.ir