چاپ

چه خبر - جراحي پيوند سر انسان

دکتر "سرجيو کاناوارو" پزشک ايتاليايي دو سال قبل مدعي شد که قصد دارد اولين پيوند سر در جهان را انجام دهد اما اين جراحي مشکلاتي دارد.

در اين گزارش به پنج مورد از موانع موجود سر راه يک جراحي پيوند موفق سر خواهيم پرداخت:

1-سر به خودي خود نمي‌تواند زنده و سالم باقي بمان

در هر عمل پيوند، عضو اهدايي تا زمانيکه در بدن گيرنده جاي گيرد بايد محافظت شود و زنده و سالم بماند.
به محض اينکه اندام اهدايي از بدن فرد اهدا کننده جدا مي‌شود شروع به از کار افتادن و فاسد شدن مي‌کند. پزشکان براي حفظ اندام، آن را در محلول آب شور سرد نگه داشته و با استفاده از اين روش مي‌توانند کليه را به مدت 48 ساعت، کبد را به مدت 24 ساعت و قلب را به مدت حدود پنج تا 10 ساعت زنده نگه دارند.

اما در مورد پيوند سر کار پيچيده و دشوار مي‌شود چرا که سر يک عضو جدا و مستقل نبوده و يکي از پيچيده‌ترين بخش‌هاي بدن است. اين اندام علاوه بر اينکه جايگاهي براي مغز، چشم‌ها، گوش‌ها، بيني، دهان و پوست است، داراي دو سيستم غددي يعني هيپوفيز و بزاق است که اولي کنترل هورمون‌هايي که در سراسر بدن منتشر مي‌شوند را بر عهده داشته و دومي عهده دار توليد بزاق است.

علاوه بر اين پس از جدا شدن سر از بدن فرد اهدا کننده، فشار خون در سر به ميزان بسيار زيادي کاهش يافته در نتيجه خون تازه و اکسيژن به مغز نرسيده و منجر به کما و در نهايت مرگ مي‌شود.

2-سيستم ايمني بدن به سر اهدا شده واکنش نشان مي‌دهد

در هر پيوند، يکي از مسائل اصلي واکنش بدن خود بيمار است. سيستم ايمني بدن فرد گيرنده، موادي موسوم به آنتي ژن را در برابر سلول‌هاي اندام جديد توليد کرده و اين آنتي ژن‌ها يک حمله تمام عيار را آغاز مي‌کنند.

به همين دليل تقريبا به تمام بيماران پيوندي داروهاي سرکوب کننده سيستم ايمني داده مي‌شود. از آنجا که سر بسيار پيچيده بوده و اندام‌هاي بسياري را شامل مي‌شود، خطر رد پيوند آن بسيار بالاتر است.

3-عمل جراحي بايد در کمتر از يک ساعت انجام شود

عمل پيوند سر در دهه 1970 ميلادي بر روي دو ميمون رزوس در شوروي سابق، به فلج شدن و مرگ حيوان منجر شد؛ پس از پيوند، حيوان از گردن به پايين فلج شد، در حالي که قلب به پمپاژ خون ادامه مي‌داد و در اين شرايط عملکرد عصبي به طور کامل مختل شده بود که اين مساله چالش اساسي در پيوند سر محسوب مي‌شود.

آنها در حين اين عمل بدن ميمون را تا دماي 59 درجه فارنهايت خنک نگه داشتند. ميموني که سر پيوندي را دريافت کرده بود پس از عمل جراحي به مدت هشت روز زنده ماند و پس از اين مدت سيستم ايمني بدن اين حيوان سر را پس زد.

با توجه به تجربيات ارائه شده توسط کاناورو، تمام اين عمل جراحي بايد در کمتر از يک ساعت انجام شود. براي تسريع کار پزشکان بايد مجددا سر اهدا شده را به سيستم گردش خون بدن فرد دهنده متصل کنند. اين در حالي است که هر دو بدن تحت ايست قلبي کامل هستند.

4- همگام سازي نخاع با سر جديد

براي اينکه سر قادر به برقراري ارتباط با بدن و کنترل يک بدن جديد باشد، نخاع و مغز بايد به صورت يکپارچه و هماهنگ به يکديگر متصل شوند.

متاسفانه اين اتفاق در عمل پيوند سر بر روي ميمون‌ها در سال 1970 به وقوع نپيوست و سر پيوندي قادر به ديدن، حرکت چشم و خوردن بود، اما بدن از گردن به پايين فلج شده بود.

کاناورو در يکي از سخنراني‌هاي خود اظهار کرد که راه حل اين مشکل استفاده از يک چسب بيولوژيکي به نام پلي‌اتيلن گليکول polyethylene glycol است.

برخي از محققان در سال‌هاي 1930 و 1940 از اين ماده که نوعي پلاستيک است براي چسباندن نخاع سگ‌ها استفاده مي‌کردند.
کاناورو مي‌گويد که براي اينکه نخاع و بدن با يکديگر همگام و هماهنگ شوند، فرد گيرنده بايد به مدت يک ماه در کما بماند. در غير اينصورت عمل بي نتيجه خواهد ماند.

5-اين عمل جراحي قبل از اينکه بر روي انسان انجام شود بايد در حيوانات به موفقيت کامل برسد

قبل از اينکه پيوند سر بر روي انسان انجام شود، تمام اين مشکلات بايد در آزمايشات حيواني به طور کامل برطرف شود و اينگونه آزمايشات موانع بسياري بر سر راه دارد. با اين حال کاناورو و تيمش به موفقيت‌هاي بسيار زيادي رسيده و حرکت رو به جلو دارند.

منبع: isna.ir