چاپ

چه خبر - روز معلم مبارک

شاعران کلاسيک با بيان و احساسي متفاوت به وصف معلم پرداخته اند که در اينجا چند نمونه از آن ها آورده شده است:

کودکان مکتبي از اوستاد
رنج ديدند از ملال و اجتهاد
مشورت کردند در تعويق کار
تا معلم در فتد در اضطرار
چون نمي‌آيد ورا رنجوريي
که بگيرد چند روز او دوريي
تا رهيم از حبس و تنگي و ز کار
هست او چون سنگ خارا بر قرار
آن يکي زيرکتر اين تدبير کرد
که بگويد اوستا چوني تو زرد
خير باشد رنگ تو بر جاي نيست
اين اثر يا از هوا يا از تبيست
اندکي اندر خيال افتد ازين
تو برادر هم مدد کن اين‌چنين
چون درآيي از در مکتب بگو
خير باشد اوستا احوال تو
آن خيالش اندکي افزون شود
کز خيالي عاقلي مجنون شود
آن سوم و آن چارم و پنجم چنين
در پي ما غم نمايند و حنين
تا چو سي کودک تواتر اين خبر
متفق گويند يابد مستقر
هر يکي گفتش که شاباش اي ذکي
باد بختت بر عنايت متکي
متفق گشتند در عهد وثيق
که نگرداند سخن را يک رفيق
بعد از آن سوگند داد او جمله را
تا که غمازي نگويد ماجرا
راي آن کودک بچربيد از همه
عقل او در پيش مي‌رفت از رمه
آن تفاوت هست در عقل بشر
که ميان شاهدان اندر صور
زين قبل فرمود احمد در مقال
در زبان پنهان بود حسن رجال

مولانا

جز غبار از سفر خاک چه حاصل کرديم؟

سفر آن بود که ما در قدم دل کرديم

دامن کعبه چه گرد از رخ ما پاک کند؟

ما که هر گام درين راه دو منزل کرديم

دست ازان زلف بداريد که ما بيکاران

عمر خود در سر يک عقدهٔ مشکل کرديم

باغبان بر رخ ما گو در بستان مگشا

ما تماشاي گل از روزنهٔ دل کرديم

آسمان بود و زمين، پلهٔ شادي با غم

غم و شادي جهان را چو مقابل کرديم

اي معلم سر خود گير که ما چون گرداب

قطع اميد ز سر رشتهٔ ساحل کرديم

رفت در کار سخن عمر گرامي صائب

جز پشيماني ازين کار چه حاصل کرديم؟

صائب تبريزي

زخم جفاي يار که بر سينه مرهم است

از بخت من زياده و از لطف او کم است

کودک دل است و دو و لعب دوست ليک

در قيد اختلاط ز قيد معلم است

پنهان گلي شکفته درين بزم کان نگار

خود را شکفته دارد و بسيار درهم است

شد مست و از تواضع بي‌اختيار او

در بزم شد عيان که نهان با که همدمست

ترسم برات لطف گدائي رسد به مهر

کان لعل خاتميست که در دست خاتمست

از گريه‌هاي هجر شکست بناي جان

موقوف يک نم ديگر از چشم پر نمست

هر صبح دم من و سر کوي بتان بلي

شغلي است اين که بر همهٔ کاري مقدم است

با اين خصايل ملکي بر خلاف رسم

بايد که سجدهٔ تو کند هر که آدم است

با غم که جان در آرزوي خير باد اوست

گفتار محتشم همه دم خير مقدم است

از : محتشم کاشاني
مي توان در سايه آموختن

گنج عشق جاودان اندوختن

اول از استاد، ياد آموختيم

پس، سويداي سواد آموختيم

از پدر گر قالب تن يافتيم

از معـلم جان روشن يافتيم

اي معلم چون کنم توصيف تو

چون خدا مشکل توان تعريف تو

اي تو کشتي نجات روح ما

اي به طوفان جهالت نوح ما

يک پدر بخشنده آب و گل است

يک پدر روشنگر جان و دل است

ليک اگر پرسي کدامين برترين

آنکه دين آموزد و علم يقين

استاد محمد حسين شهريار

تاريخچه روز معلم از شهادت خانعلي تا استاد مطهري در 12 ارديبهشت

در اسفند ماه سال 1339 جعفر شريف امامي کابينه خود را به مجلس معرفي و وزارت فرهنگ را به دکتر جهانشاه صالح سپرد وي در دهم ارديبهشت لايحه حقوق فرهنگيان را تقديم مجلس نمود . انتشار اين خبر موجب واکنش فرهنکيان گرديد . جمعي از معلمان به دعوت باشگاه مهرگان که رياست آنرا محمد درخشش بر عهده داشت، براي اعتراض به اين لايحه ، در 12 ارديبهشت ماه سال 1340 مقابل مجلس شوراي ملي تجمع کرده و شعارهايي عليه دولت سردادند، ماموران براي متفرق کردن معلمان ابتدا از ماشين هاي آب پاش استفاده کردند و سپس سرگرد ناصر شهرستاني، رييس کلانتري ميدان بهارستان، با کلت به سوي معلمان شليک کرد و گلوله يي به سر ابوالحسن خانعلي معلم جوان حاضر در تجمع فرهنگيان اصابت کرد .

شهيد ابوالحسن خانعلي

تجمع صنفي و آرام فرهنگيان ، پس از اين تيراندازي شکل يک تظاهرات را بخود گرفت و معلمان شروع به شعار دادن عليه دولت و نخست وزير وقت کردند . ماموران تير هوايي شليک مي کردند و عده اي از آنها با باتوم معلم ها را ميزدند. معلمان آقاي خانعلي را به بيمارستان بازرگان رساندند ولي به دليل شدت جراحات درگذشت . 13 ارديبهشت تابوت معلم شهيد ( خانعلي ) از سوي معلمان و دانشجويان ، دانش آموزان و بسياري از مردم به سوي ميدان بهارستان به حرکت درآمد. نقل مي کنند از کودتاي 28 مرداد به بعد ، تهران چنين جمعيتي در خيابانهاي خود نديده بود. اکنون پيکر شهيد خانعلي در ابن بابويه در خاک آرميده است .

مقبره شهيد ابوالحسن خانعلي

پس از اين حرکت حق طلبانه معلمان و شهادت ابوالحسن خانعلي ، شريف امامي استعفا کرد و شاه هم با استعفاي او موافقت و روز شنبه 16 ارديبهشت، دکتر علي اميني را مامور تشکيل کابينه کرد. اميني، درخشش ( نماينده معلمان ) را به عنوان وزير آموزش و پرورش برگزيد. معلمان تهران اجتماعي چند هزار نفري در روز دوشنبه 18 ارديبهشت سال 1340، به مناسبت شهادت خانعلي برگزار کردند و در آن اجتماع عظيم ، روز 12 ارديبهشت را روز معلم اعلام نمودند . 11

انعکاس خبر شهادت ابوالحسن خانعلي

ارديبهشت سال 1358، استاد مرتضي مطهري، روحاني و نظريه پرداز انقلاب، به دست تروريستي از گروهک فرقان به شهادت رسيد. همزماني شهادت استاد مطهري با روز معلم که مناسبتي صنفي و حرفه ايي بود باعث شد که روز معلم توسط جمهوري اسلامي به رسميت شناخته شود.

شهيد مطهري

ابوالحسن خانعلي معلمي خود ساخته ، ساده و بي پيرايه متدين و بدون گرايش حزبي بود . برخي سعي کردند او را به جبهه ملي منتسب کنند ، اما احمد احمد از فعالان سياسي آن دوره، در خاطرات خود او را “معلم متدين دبيرستان جامي ” ناميده است. به نوشته احمد احمد، خانعلي از همکاران خود باسوادتر بوده است.

معلمان در روز 12 ارديبهشت هم ياد استاد مطهري را گرامي مي دارند و هم ياد شمع روشنگر فرهنگيان شهيد ابوالحسن خانعلي را . يادشان گرامي

منبع: سيمرغ