چه خبر - سندروم روده تحريک پذير چيست؟ چه علائمي دارد؟
سندروم روده تحريک پذير ( IBS ) يک بيماري مزمن است که روي روده تاثير مي گذارد. اين بيماري را با شاخصه هايي چون ناراحتي و درد معده و تغيير در عادات روده مي شناسيم. علائم آن عبارتند از ورم و نفخ، گرفتگي، درد، اسهال و يبوست. براي کساني که از اين مشکل رنج مي برند، علائم بسيار زجر آور است و در موارد بسيار شديد فرد را کاملا ناتوان مي کند.
در بيماري سندروم روده تحريک پذير،غذاها و نوشيدني ها نقشي بسيار مهم ايفا مي کنند. بيش از 60 درصد بيماراني که دچار IBS هستند گزارش داده اند که درست بعد از وعده غذايي علائمشان بدتر شده است. تحريک کننده هاي خوراکي بسيار شايع هستند به طوري که 84 درصد بيماراني که عوامل تحريک کننده خود را گزارش دادند، حداقل به يک غذا اشاره کرده بودند.
از مگان روسي متخصص تغذيه و سلامت روده خواستيم برخي از غذاهايي که به عنوان تحريک کننده سندروم روده تحريک پذير شناخته مي شوند را به ما معرفي کند. غذاهايي که در ادامه خواهد آمد شايع ترين موارد خوراکي است که روي اين بيماري تاثير مي گذارند. با اينکه ممکن است اين غذاها روي همه بيماران سندروم روده تحريک پذير تاثير نگذارد، اما توصيه مي کنيم در صورت مشاهده علائم از سمت هر کدام از آنها خيلي سريع محدودش کنيد.
خوراکي هايي که تحريک کننده سندروم روده تحريک پذير هستند1- غذاهاي سرشار از FODMAP
FODMAP در واقع يک کلمه اختصاري است و به جاي اليگوساکاريدها تخمير، دي ساکاريدها، مونوساکاريدها و پلي ال استفاده مي شود. اينها انواع مختلف کربوهيدرات و قند هستند که در روده هضم نمي شوند و يا به خوبي جذب نمي شوند. غذاهاي سرشار از FODMAP عبارتند از سير، پياز، آرد، شير، بستني، قارچ، زردآلو، گلابي و لوبيا.
البته اينها تنها تعدادي از اين غذاها بودند. تحقيقات نشان داده برنامه غذايي که اين نوع غذاها در آن محدود شود مي تواند تاثيرات مثبت زيادي روي کاهش علائم سندروم روده تحريک پذير داشته باشد. از آنجا که محدود کردن و حذف بعضي غذاها از برنامه غذايي بسيار دشوار است، بايد بگوييم اين محدوديت براي مدت زماني محدود اعمال مي شود نه براي هميشه. اين نوع برنامه غذايي شامل سه مرحله است:
- حذف تمام غذاهاي FODMAP از برنامه غذايي به مدت 6 تا 8 هفته.
- به مرور اين غذاها را تا سطحي که مي توانيد آنها را تحمل کنيد به برنامه بازگردانيد.
- براي تثبيت برنامه غذاهايي که بيشترين تاثير منفي را دارند، با آزمون و خطا شناسايي مي کنيد تا محدود شوند.
اين نکته مهم را نيز بايد بگويم که چنين برنامه اي تنها بايد زير نظر پزشک متخصصتان انجام بگيرد.
2- الکل
نوشيدني ها نيز از عوامل تحريک کننده سندروم روده تحريک پذير هستند. نوشيدني هاي الکلي تقريبا علائم هر بيماري را بدتر مي کنند و سندروم روده تحريک پذير نيز از اين قاعده مستثنا نيست. الکل روي تحرّک مسير گوارشي تاثير مي گذارد و يکي از تحريک کننده هاي شناخته شده روده است. برخي نوشيدني هاي الکلي با FODMAP ها نيز ترکيب هستند که مشکل را براي کساني که از اين بيماري رنج مي برند دو چندان مي کنند. توصيه مي شود به خاطر سلامت کلي بدن خود و همچنين کاهش علائم IBS، مصرف اين نوشيدني ها را کنار بگذاريد.
3- غذاهاي پرچرب
غذاهاي پرچرب نشان داده اند که مي توانند علائم بيماري سندروم روده تحريک پذير را افزايش دهند. در واقع تحقيقات نشان داده آنهايي که از سندروم روده تحريک پذير رنج مي برند در مقايسه با افراد سالم نسبت به غذاهاي چرب روده اي حساس تر هستند. غذاهاي پرچرب در اين افراد باعث تغيير تحرک روده مي شود و روي ترشح هورمون روده تاثير مي گذارد که اين نيز بعدها مي تواند روي تحرک روده تاثير بگذارد.
تحريک کننده هاي شايع پر چرب عبارتند از: گوشت هاي سرخ شده، چيپس، سوسيس، پيتزا، پاي و سس هاي خامه اي. با اين حال لازم نيست که يک برنامه غذايي سرشار از چربي را دنبال کنيد. روي چربي هاي غير اشباع و چربي هاي داراي حلقه هاي اشباع نشده تمرکز کنيد، مانند روغن زيتون، آجيل ها، دانه ها و ماهي هاي پرچرب.
4- کافئين
تحقيقات متعددي تا به حال سندروم روده تحريک پذير را با کافئين مرتبط کرده اند. کافئين مي تواند تحرک روده را افزايش دهد و همچنين مي تواند هورمون هاي استرس مانند کورتيزول را افزايش دهد که منجر به افزايش فعاليت ارتباط بين مغز و روده مي شود. به خاطر داشته باشيد کافئين فقط در قهوه و چاي پيدا نمي شود بلکه در بسياري از نوشابه ها و نوشيدني هاي انرژي زا نيز موجود است.
5- غذاهاي تند
بارها و بارها گزارش شده غذاهاي تند و داراي ادويه باعث بروز علائمي شبيه به سندروم روده تحريک پذير شده اند. ترکيب فعال موجود در فلفل به نام کپسايسين مي تواند در برخي افراد باعث افزايش تحرک روده و دردهاي شکمي شود. ديگر ترکيباتي که معمولا در غذاهاي داراي ادويه يافت مي شود عبارتند از: سير و پياز که هر دو با بدتر شدن علائم سندروم روده تحريک پذير در ارتباط هستند.
تغييرات غذايي مي توانند علائم اين بيماري را تا حدود زيادي کاهش دهند. بيشتر مواقع همين تغييرات کوچک کافي است. از آنجا که تحريک کننده هاي غذايي بين افراد متفاوت است، بهترين راه نظارت بر اين روند، نوشتن چيزي است که در طول روز مي خوريد. به خاطر داشته باشيد ليست بالا قطعي نيست و در صورت نياز به اطلاعات بيشتر، بايد به يک متخصص مراجعه کنيد.
منبع:kermany.com