چه خبر - بيماري هاي شايع در مردان
روز ولادت حضرت علي (ع)، امام اول شيعيان را در ايران چند سالي است که به نام روز پدر مي‌شناسد، در اين روز علاوه بر جشن‌هاي معمول ولادت امام علي (ع)، برنامه‌هايي نيز براي پدران و به جنبه‌هاي مختلفي از زندگي آنان از جمله موضوع سلامت آنان پرداخته مي‌شود.
در ميان انواع بيماري‌ها بسياري از آنان مانند سرطان‌هاي پروستات، مثانه و سرطان‌هاي گوارشي و سکته‌هاي قلبي و مغزي همچنين برخي بيماري‌هاي تنفسي به دليل سبک زندگي خاص و شرايط محيط کار در ميان مردان به صورت کلي و به ويژه پدران بيشتر است. اين موارد موجب شده است که ميزان مرگ و مير مردان در مقايسه با زنان بيشتر شود.
ايرج حريرچي سخنگوي وزارت بهداشت، درباره ميزان ابتلاي مردان و زنان به سرطان‌هاي مختلف مي‌گويد: اين آمار در مردان 134 نفر به ازاي هر صدهزار نفر جمعيت و در زنان 128 ابتلا به ازاي هر صدهزار نفر اعلام شده است. همچنين متوسط بروز موارد جديد ابتلا به سرطان در دنيا را براي مردان به 205 و براي زنان 165 مورد در هر صدهزار نفر عنوان کرد.
پروفسور اسماعيل اکبري رئيس مرکز تحقيات سرطان ايران، شايع‌ترين و کشنده‌ترين سرطان در ميان مردان را سرطان معده مي‌داند و مي‌گويد: علاوه بر آن سرطان‌هايي چون سرطان مري، سرطان پانکراس، سرطان پروستات، سرطان مثانه و سرطان روده بزرگ جزء سرطان‌هاي شايع و کشنده در کشور اعلام شده‌اند.
محمدرضا قوام‌نصيري، رئيس انجمن راديوتراپي آنکولوژي ايران، در رابطه با سرطان معده مي‌گويد: اين سرطان که يکي از شايع‌ترين سرطان ها در ايران و به ويژه در ميان مردان است درمانش دشوار است، چرا که معمولا علائم آن در ابتدا شبيه سوء هاضمه است و بيمار علائم کامل و قطعي مبني بر ابتلا به سرطان ندارد.
مهم‌ترين علت شيوع سرطان‌هاي خاص در برخي مناطق، بيشتر به وضعيت تغذيه آنها برمي‌گردد که شامل طبخ غذا و استفاده از گوشت‌هاي نمک‌سود شده، آب آلوده و غيربهداشتي و آبي که مواد راديواکتيو داشته و آلوده به نيترات باشد يا مواد دفعي که از طريق حيوانات وارد چشمه‌ها و آب‌هاي زيرزميني شده است، که اين موارد سرطان‌هاي دستگاه گوارش به ويژه معده را به دنبال دارد.
از سوي ديگر سرطان پروستات، اولين سرطان شايع در بين مردان و دومين سرطان کُشنده (بعد از سرطان معده) محسوب مي‌شود. طبق اعلام انجمن سرطان آمريکا، از هر 7 مرد، يک نفر در طول زندگي مبتلا به سرطان پروستات تشخيص داده مي‌شود. سرطان پروستات زماني آغاز مي‌شود که سلول‌هاي غده پروستات به طورغيرقابل کنترلي شروع به رشد مي‌کنند.
محمد رضا رزاقي، اورولوژيست و فلوشيپ جراحي سرطان دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، سرطان پروستات را يکي از خوشخيم‌ترين سرطان‌هايي خواند که به راحتي قابل درمان است و عنوان کرد: 10 درصد از مردان جهان ممکن است به سرطان پروستات دچار شوند. موارد زيادي در ايران وجود داشته که بلافاصله پس از شناسايي به کمک جراحي يا راديوتراپي درمان قطعي شده اند.
وي اين سرطان را بيشتر به عوامل ژنتيکي و افزايش طول عمر نسبت مي‌دهد و مي‌گويد: سرطان پروستات سرطاني است که به عوامل دروني بستگي دارد و فاکتورهاي سبک زندگي تشديد کننده يا کاهنده آن هستند، آلودگي‌هاي محيطي به سرب و استفاده از غذاهاي پرچرب، در ايجاد آن مي‌تواند تأثير گذار باشد. ضمن اينکه تاثير ازدواج و فعاليت‌هاي جنسي در ايجاد، افزايش يا کاهش اين سرطان هنوز ثابت نشده است. اما سبک زندگي مي‌تواند در مراقبت از خود همچون ديگر موارد کمک کند. نوع تغذيه، ورزش و رعايت نکات بهداشتي مي‌تواند در پيشگيري از آن نقش مهمي ايفا کند.
سرطان مثانه نيز ديگر سرطاني است که عموما مردان را درگير خود مي‌کند چرا که سبک زندگي آنان به ويژه نوع شغل و عوامل محيطي موجب مي‌شود که اين افراد در مقايسه با زنان بيشتر در معرض ابتلا به اين سرطان باشند.
رزاقي، با اشاره به نقش سبک زندگي به ويژه در بروز سرطان مثانه در ميان مردان، مي‌گويد: اگرچه فاکتورهاي ژنتيکي در بروز اين سرطان نقش مهمي ايفا مي‌کنند، اما عوامل محيطي و سبک زندگي، بيشترين نقش را در ايجاد آن ايفا مي‌کنند. و آنچه به عنوان محرکي بسيار قوي در اين سرطان به چشم مي‌خورد بيشتر عفونت‌ها و سنگ‌هايي هستند که در طول زمان از بين نرفته و منجر به ايجاد سلول‌هاي سرطاني مي‌شوند.
استعمال دخانيات و آنچه که توليد نهايي دود سيگار و نيکوتين است از طريق کليه وارد مثانه شده و باعث توليد سلول‌هاي سرطاني مي‌شود، در واقع بايد گفت بيش از 70 درصد عامل محيطي سرطان مثانه ناشي از استعمال سيگار است. همچنين افرادي که با صنايع رنگ‌سازي و چرم‌سازي در ارتباط هستند و ديابتي‌هايي که از شيرين کننده‌هاي مصنوعي استفاده مي‌کنند، بيشتر از افراد ديگر مورد تهديد اين سرطان مي‌باشند.
اما اين تنها عوامل محيطي يا ژنتيکي و سبک زندگي نيستند که مردان را در مقايسه با زنان بيشتر در معرض بيماري چون انواع سرطان قرار مي دهند، بلکه استرس‌ها، فشارهاي رواني نيز از جمله عوامل تشديد کننده سرطان‌ها در ميان مردم هستند.
به گفته پروفسور اکبري عامل خطر اصلي در ايران عامل رواني است. استرس هاي مزمن و کاهش فاکتورهاي معنوي در ابتلا به سرطان دخالت بسياري دارد، لذا اين فاکتور بايد به عنوان فاکتور اساسي شناخته شود. ضمن اينکه افرادي که از نظر اقتصادي دچار استرس‌هاي مزمن هستند بيشتر از افراد ديگر دچار اين گونه از بيماري‌ها مي‌شوند. هرچه ميزان استرس‌هاي رواني کاهش يابد اين آمار بي شک به مراتب کاهش مي‌يابد.
در کنار بيماري‌هايي مانند سرطان بايد به بروز بيشتر سکته‌هاي قلبي و مغزي آمار بيشتر مرگ و مير در ميان مردان به ويژه حوادث‌ترافيکي توجه کرد، اين واقعيت وجود دارد که مردان به ويژه پدران ايراني کمتر به سلامت خود توجه مي‌کنند. بيشترين درگيري را در محيط‌هاي کاري و شغلي داشته ضمن اينکه در معرض بيشترين آلودگي‌هاي محيطي هستند.
از سوي ديگر بايد به اين مسأله نيز توجه کرد که مردان ايراني به دلايل فرهنگي کمتر به پزشک مراجعه مي‌کنند و در بسياري از موراد علت پيشرفت بيماري آنان دير مراجعه کردن به پزشک است که اگر چنين مواردي وجود نداشته باشد، چه بسا پدران ايراني همچون مادران از سلامت بيشتري برخوردار باشند.
منبع:روزنامه بهار