چاپ

چه خبر - مدولوبلاستوما, علت و درمان

دانشمندان بيمارستان عمومي ماساچوست، مکانيسم جديدي را براي کنترل بيان نوع معيني از ژن‌ها شناسايي کردند. ژن‌هايي که در تنظيم رشد يکي از وخيم‌ترين و مهلک‌ترين نوع تومور مغزي يعني مدولوبلاستوما موثر هستند. اين تومور از سرطان‌ها و تومورهاي رايج در کودکان است.

در گزارشي از اين بيمارستان که به صورت آنلاين منتشر شد، اين تيم پزشکي، دروازه‌هايي روشن را به سوي درمان اين نوع تومور پيدا کرده اند. دکتر ميگِل ريوِرا، از دپارتمان پاتولوژي بيمارستان ماساچوست، اذعان داشت که اين تيم پزشکي، برنامه‌اي را طراحي کرد که به کمک آن بتواند بيشترين تنظيم کننده‌هاي موثر را در بيان ژن‌هاي مربوط به مدولوبلاستوما پيدا کند. اين تيم، براي اين کار از تکنولوژي پيشرفته ژنومي به نام تصويربرداري کروماتيني استفاده کرد تا به کمک آن بتواند عوامل ژنومي را که منجر به تنظيم رونويسي در سلول‌هاي نوع 3 – که از مهلک‌ترين انواع سلول سرطاني مدولوبلاستوما است – مي‌شود، شناسايي کند.

مدولوبلاستوما، توموري با رشد سريع است که در مغزهاي در حال رشد و توسعه، به ويژه در کودکان زير 10 سال ديده مي‌شود. در اين تومور، چهار نوع سلول و به بياني ديگر، چهار گروه مولکولي بزرگي دخيل هستند که الگوي سرطان‌زايي و دگرگوني DNA و همچنين بيان ژني متفاوتي دارند. از جمله آنها WNT و SSH هستند که به خوبي مورد مطالعه قرار گرفته و اطلاعات لازم درباره آنها در اختيار دانشمندان قرار دارد. دو نوع Group 3 و Group 4 نيز وجود دارند که اطلاعات کمي از آن دو موجود است. اين در حالي است که 60 درصد از اين تومور توسط اين دو مولکول تشکيل مي‌شود.

فرآيند تنظيم سلول همواره اتفاق مي‌افتد. در اين فرآيند، ژن‌هاي معيني به RNA رونويسي مي‌شوند و عوامل رونويسي سبب فرايند شناخت ژن توسط RNA پلي‌مراز مي‌شوند. همچنين ژني که مورد رونويسي قرار مي‌گيرد، ممکن است تحريک يا سرکوب شود. تيم پزشکي ميگل ريورا، ازتکنولوژي پيشرفته ژنومي براي تشخيص بخشي مهم و کليدي در DNA به نام توالي افزاينده استفاده کرد. از اين تکنولوژي در بخش‌هاي مقدماتي تکثير سلول‌هاي نوع 3 استفاده شد.

عامل رونويسي OTX2 ازپروتئين‌هايي است که در توسعه و رشد مغزي، نقش مهمي دارد. اين عامل، نقش به‌سزايي نيز در رونويسي سلول‌هاي نوع 3 دارد. مشاهدات حاکي از آن بودند که اين عامل رونويسي در اکثر توالي‌هاي افزاينده توده سلولي تومور، حضور داشت و اين موضوع، اين احتمال را به وجود آورد که اين عامل رونويسي، در افزايش و ارتقا بيان ژن در اين سلول‌ها موثر است.

پژوهش‌ها و آزمايشات بعدي، حاکي از آن بود که OTX2 مي‌تواند به عنوان يک عامل رونويسي پيشتاز عمل کند و کروماتين را - که از DNA به همراه گروهي پروتئين به نام هيستون تشکيل شده - براي راه‌اندازي توالي افزاينده و آنزيم RNA پلي‌مراز، باز کند. عملکرد OTX2 با عامل رونويسي ديگري به نام NEUROD1 تقويت مي‌شود. در ادامه، دانشمندان تشخيص دادند که بعد از سرکوب OTX2، بيان گروه معيني از ژن‌ها به شدت کاهش مي‌يابد و نيز دريافتند که بيان آنزيم کيناز NEK2، در پاسخ به کاهش OTX2 و يا سرکوب دارويي آن، سبب کاهش رشد و ادامه زندگي در توده سلول سرطاني مدولابلاستوما شد.

در نهايت مشاهدات نشان داد که OTX2 عامل حياتي در تنظيم بيان ژن در سلول‌هاي نوع 3 است که مي‌تواند حتي بر سلول‌هاي WNT و نوع 4 هم موثر باشد. ميگل ريورا که ا در رشته پاتولوژي دانشگاه هاروارد است، در گزارش آنلاين بيمارستان ماساچوست اعلام کرد که OTX2 و ژني که که از روي آن رونويسي مي‌شود و نيز NEK2، مي‌توانند به عنوان يک هدف درماني نيرومند قرار گيرند. همچنين قطع ارتباط بين OTX2 و NEUROD1 نيز مي‌تواند روش درماني موثري باشد.

وي در ادامه اذعان داشت که در حال حاضر، به جزئيات تصويري بيشتري از راه‌اندازي توالي افزاينده به وسيله OTX2 نياز داريم و در قدم‌هاي بعدي بايد شناختمان را از عملکرد آنزيم NEK2 و ديگر ژن‌هايي که OTX2 در آنها به عنوان عامل رونويسي عمل مي‌کند، افزايش دهيم.

منبع:روزنامه سپيد