چه خبر - چرا اسفند سال 1395 سي روز دارد و سال کبيسه است؟
خورشيد روز دوشنبه 30 اسفند در ساعت 13:58 دقيقه به اعتدال بهاري مي رسد و نوروز آغاز مي شود.
مهندس مسعود عتيقي با اشاره به اين که خورشيد در آسمان به صورت يک دايره ديده مي شود و هر دايره هم يک مرکز دارد، گفت: در اولين از روز از فصل بهار، در پي انطباق مرکز خورشيد با نقطه اعتدال بهاري، نوروز ايراني آغاز مي شود و بهار طبيعت نيز حادث مي شود.
وي افزود: در اين زمان طول روز و شب در سراسر کره زمين با هم برابر است که با گذشت روزهاي بهار، طول روز بيشتر و از طول شب کاسته مي شود.
عتيقي ادامه داد: براي آگاهي از نحوه تحويل سال در تقويم ها بايد به سال اعتدالي دقت کنيم که از دو بار انطباق مرکز دايره خورشيد بر نقطه اعتدال بهاري يک سال اعتدالي پديد مي آيد که مقدار آن برابر با 365.242 شبانه روز است. بديهي است نقطه اعتدال بهاري از تقاطع مدار ظاهري خورشيد در کره آسمان و دايره بزرگ استواي آسمان که با يکديگر 23.5 درجه زاويه مي سازند ، بدست مي آيد.
عتيقي با اين يادآوري که ايرانيان باستان از اين تغييرات طول شب و روز به خوبي آگاهي داشتند، افزود: دواير استواي آسمان و دايره البروج ( مسير حرکت ظاهري خورشيد بر کره آسمان) با يکديگر زاويه 23 و نيم درجه مي سازند و از برخورد اين دو دايره با يکديگر، دو نقطه تقاطع که يکي اعتدال بهاري و ديگري اعتدال پاييزي است، ايجاد مي شود.
وي ادامه داد: بديهي است در حالي که بهار در نيمکره شمالي آغاز مي شود، نيمکره جنوبي در آستانه فصل خزان پاييز قرار مي گيرد؛ بنابراين فصول در طرفين شمالي و جنوبي کره زمين عکس يکديگر اتفاق مي افتد.
عتيقي افزود: از آنجا که امسال لحظه تحويل سال بعد از ساعت 12 سيصد و شصت و ششمين روز سال (30 اسفند) اتفاق مي افتد، سال 95 کبيسه محاسبه مي شود.
مدير انجمن نجوم آماتوري ايران در توضيح سال کبيسه گفت: سال کبيسه در گاهشماري به تعداد روزي گفته مي شود که براي کسري مقدار سال به روزهاي آن سال افزوده مي شود. در هر گاهشماري روشي براي نشان دادن سال کبيسه وجود دارد؛ به طور مثال در گاهشماري ميلادي به روزهاي ماه دوم سال يعني فوريه که به طور عادي 28 روز است، در سال کبيسه يک روز اضافه مي شود و بنابراين در کبيسه هاي ميلادي فوريه 29 روزه است.
در گاهشماري ايراني (شمسي) هر چهار يا پنج سال، يکسال به عنوان سال کبيسه در نظر گرفته مي شود و به آخرين ماه سال، اسفند که 29 روزه است در سال هاي کبيسه يک روز اضافه مي شود و سال 366 روزه پايان مي يابد.
بر اين اساس مدير انجمن نجوم آماتوري ايران گفت: هر گاه لحظه تحويل سال در حد فاصل بين بعدازظهر روز سيصد و شصت و پنجمين روز و قبل از ظهر روز سيصد و شصت و ششمين روز سال باشد، آن سال عادي پايان مي يابد؛ به عبارت ديگر اگر قبل از ساعت 12 ظهر روز 366 سال لحظه تحويل سال باشد آن سال عادي به پايان مي رسد و اگر لحظه تحويل سال بعد از ساعت 12 ظهر روز 366 باشد آن روز به عنوان روز 30 اسفند محاسبه شده و فرداي آن روز نوروز خواهد بود.
مهندس مسعود عتيقي خاطرنشان کرد: علت ايجاد کبيسه در عدد گردش زمين به دور خورشيد نهفته است که مقدار آن برابر با 242/365 شبانه روز است و يا به عبارتي 8/5 ساعت بيشتر از 365 شبانه روز کامل خواهد بود که با احتساب اين زمان (تقريبا شش ساعت) طي چهار سال به يک شبانه روز کامل مي رسيم؛ با افزودن اين روز به 365 شبانه روز سال ، سال 366 روزه يا کبيسه مي شود.
منبع: irna.ir