چه خبر -
از زمان آغاز دخالت ترکيه در امور داخلي سوريه و عراق و سياست حمايت از تروريست هاي تکفيري در بحران غرب آسيا، شرايط امنيتي اين کشور به هم ريخته است.
ده ها اقدام تروريستي و انفجارهاي مهيب که باعث کشته و زخمي شدن تعدادي از شهروندان ترکيه اي و غير ترکيه اي شده است تنها بخشي از ناامني هايي است که در اين کشور وجود دارد. در اين انفجارها چندين ايراني هم جان باخته اند.
علاوه بر اين، کودتايي که در ترکيه اتفاق افتاد هر چند نافرجام اما شکست آن هم شرايط را در اين کشور بحراني تر کرد، به گونه اي که همچنان بازداشت ها ادامه دارد و همين موضوع شرايط فضاي امنيتي شديد در اين کشور را ايجاد کرده است.
از سوي ديگر تنش هاي تندي که ميان ترکيه و اتحاديه اروپا ايجاد شده، موقعيت آنکارا را متزلزل کرده به گونه اي که تنشي که ميان ترکيه و هلند آغاز شده، اين کشور را رو در روي اتحاديه اروپا قرار داده است.
چنين تنش هايي باعث شده که هواداران اردوغان در اعتراض به اقدامات اتحاديه اروپا به خيابان ها بيايند و عليه هلند و آلمان تظاهرات کنند و حتي وارد سفارت خانه هاي اين کشورها شوند و پرچم هاي آنها را به زير بکشند.
درگيري هاي شديدي که ارتش ترکيه در مناطق کردنشين اين کشور دارد و اقداماتي که «پ ک ک» در تلافي حملات ارتش انجام مي دهد چالش جدي ديگري در اين کشور است. گروه پ ک ک در مرزهاي مشترک با ايران حضور دارد و حتي بارها از سوي اين گروهک اقداماتي عليه ايران انجام شده است.
اما همه اين مسائل و چالش هايي که ترکيه با آنها درگير است و مشکلاتي را هم براي ايران و هموطنان ايجاد کرده تنها دليل براي جلوگيري از سفر به ترکيه نيست، حفاظت از جان مردم ايران اهميت زيادي دارد و به همين خاطر است که مسئولين وزارت خارجه و ديگر مقامات نسبت به آن حساس هستند، به همين خاطر به مردم هشدار مي دهند که از سفر به ترکيه پرهيز کنند، البته تصميم مسئولين تنها به هشدار بسنده شده و هيچ مانعي بر سر راه سفر مردم کشورمان به ترکيه ايجاد نشده است.
اما نکته مهم ديگري که باعث شده تا چنين تصميمي گرفته شود، بي احترامي و رفتار بد و زننده مأموران و پليس اين ترکيه با هموطنان ايراني است.
گزارش هاي زيادي مبني بر رفتار خشن، غير محترمانه و خارج از عرف از سوي مسئولين مرزي و پليس ترکيه با ايراني هاي مسافر گزارش شده که غير قابل تحمل است.
فضاي رواني ترکيه به خاطر فشارهايي که اکنون بر دولتمردان اين کشور از ناحيه هاي گوناگون وارد مي شود، کنترل رواني آنها را به هم ريخته و باعث شده تا با شهروندان ايراني رفتارهاي ناپسند و خشن داشته باشند.
نکته ديگري که مقامات ترکيه از کاهش سفرهاي مردم ايران به کشور خود نگران هستند، کاهش درآمد از صنعت توريسم است.
عمده درآمد ترکيه از بخش توريسم به دست مي آيد در واقع اقتصاد ترکيه با توريسم گره خورده است و اگر در جريان روند گردشگري اين کشور خللي ايجاد شود، شرايط اقتصادي در اين کشور به هم مي ريزد، اکنون شرايطي که در ترکيه حاکم گشته باعث شده تا توريست هاي اروپايي که بيشترين مسافران اين کشور را تشکيل مي دهند، کاهش چشمگيري داشته باشند که اگر گردشگران ايراني هم به آنها اضافه شوند، منبع درآمد ترکيه از ايران هم کاهش مي يابد که البته تعداد مسافران ايراني هم کاهش داشته است.
البته ترکيه به خاطر قراردادهاي اقتصادي که با ايران دارد، با صدور کالاهاي خود درآمد خوبي را از اين بخش به دست مي آورد که بخشي از رکود توليد داخلي به خاطر واردات اجناس ترکيه اي است.
با همه اينها، هشداري که مقامات وزارت خارجه و سرکنسولگري ايران در استانبول به مردم کشورمان داده اند، به مذاق مقامات ترکيه خوش نيامده است، در حالي که خود به خوبي مي دانند شرايط امنيتي در اين کشور نامناسب است.
پس از آن که فضايي نسبت به سفر به ترکيه در ايران شکل گرفت و رسانه هاي داخلي هم گزارش هاي زيادي را در اين زمينه منتشر کردند، سفير ترکيه در تهران در گفت وگو با خبرگزاري آناتولي که در تهران دفتر دارد، به هشدار و توصيه مقامات و رسانه هاي کشورمان واکنش نشان داد.
رضا هاکان تکين سفير ترکيه در تهران اعلام کرد اظهارات مقامات ايراني مبني بر عدم سفر به ترکيه بر روابط دو کشور تأثير منفي خواهد گذاشت.
چنين واکنشي ابتدا اين برداشت را باعث مي شود که ترکيه نگران روابط ميان دو کشور نيست، بلکه نگران کاهش درآمدي است که با سفر شهروندان ايراني به اين کشور به دست مي آورد.
دليل چنين برداشتي هم مواضع و سخناني است که مقامات ترکيه اي عليه جمهوري اسلامي ايران بارها اتخاذ کرده اند که توجه به همسايگي دو کشور و حسن همجواري و روابط ميان ايران و ترکيه غير ديپلماتيک و غير دوستانه است.
سفير ترکيه دوم اسفند ماه جاري به خاطر سخنان تند و غير دوستانه رجب طيب اردوغان و وزير خارجه اين کشور عليه ايران به وزارت خارجه احضار شد، آيا مواضع خصمانه مقامات آنکارا بر روابط دو کشور تأثير منفي نمي گذارد؟
سفير ترکيه در ايران اعتقاد دارد؛حق انتخاب براي مقاصد تعطيلاتي بايد به خود مردم واگذار شود. برخي از منابع که در ميان آنها مقامات رسمي نيز به چشم مي خورد نمي خواهند که ايرانيان به ترکيه سفر کنند در حالي که ايراني ها از کشور ما رضايت خاطر دارند.
اين که سفير به خود اجازه مي دهد درباره مردم ايران نظر دهد و حق دولت را در تصميم براي حفظ جان آنها ناديده بگيرد، دخالت در امور داخلي ايران است، سفير يک کشور آن هم ترکيه که شرايط سياسي و اجتماعي بغرنجي در آن حاکم است حق ندارد براي مردم و دولت ايران تعيين تکليف کند، ضمن اين که مانعي بر سر راه سفر ايراني ها به ترکيه ايجاد نشده و تنها از سوي مسئولين و رسانه ها نسبت به اين سفر هشدار داده شده است.
با توجه به اين که جاذبه هاي فرهنگي و تاريخي ايران بسيار غني تر و با قدمت بيشتر نسبت به ترکيه است، آيا به اندازه يک دهم گردشگران ايراني، از ترکيه به ايران سفر مي کنند؟ آيا مقامات گردشگري و وزارت خارجه ترکيه براي ترغيب مردم خود براي سفر به ايران کاري انجام داده اند؟
توريست هاي اروپايي بيشتر از مردم ترکيه به ايران مي آيند و از جاذبه هاي گردشگري ايران لذت مي برند اما ترکيه که با ايران همسايه است شرايط سفر را مهيا نمي کند.
هاکان تکين در ادامه مصاحبه خود با خبرگزاري آناتولي گفته است؛ اگر نگراني هاي معقولي وجود دارد اين موضوعات بايد در شرايطي سازنده از سوي مقامات اين کشور به زبان آورده شود و نسبت به شهروندان خود اطلاع رساني کنند، اما ايجاد محدوديت هاي غيرسازنده بي معني است. ما اين را عملي دوستانه نمي دانيم.
در پاسخ به اين سخن سفير بايد گفت، اين که ايجاد محدوديت براي سفر به ترکيه از سوي ايران بي معني است يا با معنا به وي ارتباطي ندارد، بلکه به مقامات جمهوري اسلامي ايران مربوط مي شود، به نظر مي رسد آقاي سفير اندازه جايگاه و مقام خود را فراموش کرده که ما اين موضوع را به وي يادآوري مي کنيم.
رضا هاکان تکين ايجاد محدوديت در سفر به ترکيه را عملي غير دوستانه دانسته است، در اينجا او را به برخي سخنان و مواضع مقامات ترکيه ارجاع مي دهم تا رفتار غير دوستانه را هم به او يادآور شويم.
رجب طيب اردوغان رئيس جمهور ترکيه، در جريان سفر به کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس (بحرين، عربستان سعودي و قطر)، در سخنراني خود در بحرين، در بخش پرسش و پاسخ پس از سخنراني، در جواب سوالي درباره عراق و سوريه، دو بار از عبارت «ملي گرايي فارس»سخن گفت! اردوغان بر اين باور است که در عراق و سوريه، با اتکاء بر مفهوم ملي گرايي فارس، تلاش براي تجزيه اين دو کشور، در جريان است.
مولود چاوش اوغلو وزير امور خارجه ترکيه هم در نشست امنيتي مونيخ آلمان عليه جمهوري اسلامي ايران سخن گفت. او ايران را متهم کرد که مي خواهد هر دو کشور سوريه و عراق را شيعي کند!
پيش از اين هم اردوغان، ايران را متهم کرده بود که در امور داخلي يمن، بحرين، سوريه و عراق دخالت مي کند و باعث بحران و ناامني در منطقه ايران است، حال آن که اين ترکيه است در عراق و سوريه دخالت مي کند و با اعزام نيروي نظامي به اشغال بخش هايي از خاک اين دو کشور اقدام کرده است. حمايت مقامات ترکيه از گروه هاي تروريستي حاضر در سوريه و عراق يکي از موانعي است که باعث شده تا جنگ در اين کشورها طولاني شود.
آقاي سفير آيا چنين مواضع و سخناني که از سوي بالاترين مقامات ترکيه عليه ايران گفته مي شود، دوستانه است؟
جمهوري اسلامي ايران دوستي و برادري خود را در جريان کودتاي نافرجام ترکيه نشان داد و ثابت کرد که در ميان همه کشورهايي که در منطقه حضور دارند از عربستان سعودي گرفته تا رژيم صهيونيستي که بيشترين مناسبات و همکاري را با آنها دارد، جمهوري اسلامي ايران با حمايت ها و توصيه هاي خود يکي از عواملي بود که توانست از پيروزي کودتاگران جلوگيري کند، آيا به اين زودي حسن همجواري ايران با ترکيه از ذهن مقامات اين کشور بيرون رفته است؟ رفتاري که برخي کشورهاي عربي منطقه از جمله عربستان سعودي نسبت به کودتاي نافرجام در کشورتان داشتند به خاطر بياوريد!
با اين وجود، روز گذشته خبرنگار بخش فارسي خبرگزاري آناتولي در نشست خبري دکتر علي لاريجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي، در باره همين موضوع سوال کرد.
لاريجاني در پاسخ به سوال خبرنگار آناتولي ترکيه مبني بر اينکه آيا ترکيه از عراق براي حضور ايرانيان امن تر نيست؟ گفت: زائرين که به عراق سفر مي کنند در مناطقي مثل کربلا و نجف حضور پيدا مي کنند که امن هستند،اما اين موضوع درباره ترکيه صدق نمي کند و خود ترکيه اين واقعيت را مي داند از اين رو ما مجبور هستيم که نسبت به سفر ايرانيان به ترکيه هشدار دهيم هر چند انتظار هم داريم که دولت ترکيه در مواضع اش با ما آراستگي هاي لازم را حفظ کند چون در برخي موضوعات اين گونه نبوده است.
با اين اوصاف و حقايقي که در باره ترکيه و اقداماتي که مقامات اين کشور در منطقه انجام مي دهند و سخنان و مواضعي که عليه ايران اتخاذ مي کنند، آيا چنين رفتارها و اقداماتي برازنده دوستي است؟
اگر تاکنون روابط دو کشور همچنان باقي مانده و قطع نشده است به خاطر سعه صدر و شکيبايي جمهوري اسلامي ايران در قبال رفتارهاي ناصوابي است که دولتمردان ترکيه از خود بروز مي دهند.
منبع: ميزان