چه خبر - عوامل تاثير گذار بر ريزش مو در محيط کار
گاهي شغل‌ها مي‌توانند زمينه‌ساز بروز آسيب در موها و باعث ريزش آنها شوند.مو اساسا به دو قسمت تقسيم مي‌شود. قسمت ريشه که زير پوست قرار دارد و بخش زنده مو است و آنچه به عنوان تارهاي مو روي سطح سر مي‌بينيم بافتي مرده است. اين بافت مرده توسط غلافي به نام کوتيکول محافظت مي‌شود که اگر به هر دليلي از قبيل آسيب‌هاي فيزيکي يا شيميايي آسيب ببيند، تارهاي مو حالت مطلوب خود را از دست داده و شکننده، کدر، وز، دو يا چند شاخه و در کل بد حالت مي‌شود. کوتيکول، موها را لطيف و خوش‌حالت نگه مي‌دارد و به همين علت حفظ اين غلاف در برابر آسيب‌ها و تروماهاي محيطي بسيار اهميت دارد.
در اين‌خصوص در گفت‌وگويي با دکتر الهيار طاهري، متخصص پوست و مو به اين مسئله پرداخته‌ايم. دکتر طاهري با بيان اين موضوع اشاره مي‌کند، گاهي شغل‌ها مي‌توانند زمينه‌ساز بروز آسيب در موها و باعث ريزش آنها شوند. بايد توجه داشت آسيب‌هاي وارده به غلاف موها يا فيزيکي يا شيميايي هستند که در ميان آسيب‌هاي فيزيکي بايد به حرارت و نور اشاره کرد، آسيب‌هاي شيميايي هم ناشي از ترکيبات شيميايي است که در سطح موها مانند ژل و تافت استفاده مي‌شود.
کشاورزان
کشاورزان به علت آنکه در محيط‌هاي باز فعاليت مي‌کنند در تماس طولاني و مستقيم با آفتاب هستند. بايد توجه داشت هر دو نوع اشعه‌هاي uva و uvb براي موها مضر هستند و باعث آسيب رسيدن به کوتيکول موها مي‌شوند. اين آسيب‌ها منجر به تيرگي، خشکي، بد حالت شدن و حتي تغيير رنگ در موها مي شود. در ايران عموما کشاورزها از پوششي مانند کلاه استفاده مي‌کنند. اين مسئله از اين جهت که آسيب ناشي از تابش و نور آفتاب را کمتر مي‌کند، مفيد است اما به علت ازدياد ميزان عرق اصلا مناسب نيست. به هر حال کشاورزان به خاطر شغل‌شان در معرض يک سري عفونت‌ها به‌خصوص عفونت‌هاي قارچي نيز هستند.
اساسا يکي از اختلالاتي که در موهاي کشاورزان ديده مي‌شود ناشي از عفونت‌هاي قارچي است. بايد به اين نکته اشاره کرد که قارچ‌ها به سه طريق خاک، حيوان و انسان منتقل مي‌شوند. کشاورزان قاعدتا با خاک و حيوان بيشتر در تماس هستند. تماس کشاورز با حيواني که مثلا به عفونتي قارچي مبتلاست و گذاشتن کلاه به سر مي‌تواند زمينه را براي رشد قارچ و عارضه‌هاي ناشي از آن در سطح سر و موي‌شان مساعد کند. حتما توجه کنيد که عفونت‌هاي قارچي که از حيوان منتقل مي‌شوند چون بسيار شديد هستند، حتي مي‌تواند منجر به از دست دادن دائمي موها شود و ديگر جاي آنها مويي در نيايد.
نجات غريق ها
دسته‌ي ديگر از مشاغلي که مي‌تواند به موها آسيب بزند در نجاتغريق‌ها ديده مي‌شود، به‌خصوص در تابستان و فصول گرم که کارشان بيشتر است. اين افراد نسبت به افرادي که شغل‌شان باعث آسيب رسيدن به موها مي‌شود، بيشتر در معرض خطر هستند، زيرا جداي آنکه اساسا در معرض نور آفتاب هستند، مدام در آب هستند و موهايشان به طور مرتب شسته مي‌شود و موها ديگر هيچ حفاظتي ندارند. بايد بدانيد که گرد و خاکي که به طور طبيعي روي موها مي‌نشيند سدي محافظتي تا حدودي ايجاد مي‌کند که اشعه‌هاي خورشيد را جذب يا رفلکس مي‌کند، اما نجات غريق ها چون مدام در آب مي‌روند، اين حفاظ طبيعي از سطح موهايشان پاک مي‌شود و اشعه‌هاي uv به شدت کوتيکول موهاي آنها را تخريب مي‌کند.
مسأله ديگري که به موهاي ناجيان غريق آسيب مي‌رساند کلر موجود در آب استخر است. از آنجا که استخرها به علت ميزباني زياد از شناگران مجبور به استفاده از ميزان بالاتري از کلر هستند، موها در معرض خطر بيشتري هستند. به عبارتي ناجيان غريق نه‌تنها موهايشان در معرض آسيب فيزيکي است بلکه آسيب شيميايي هم مي‌بينند. ضمن آنکه بايد به وجود املاح مس در آب استخرها اشاره کرد که ترکيب اين ماده با نور آفتاب روي سطح مو مي‌تواند باعث تغيير رنگ موها شود. استفاده از کلاه مخصوص شنا در اين موارد بسيار کمک‌کننده است.
دامداران
از آنجا که دامداران به طور مستقيم با حيوانات در ارتباط هستند ممکن است بيشتر دچار عفونت‌هاي قارچي بشوند. اين عفونت‌ها نه تنها براي پوست مضر هستند بلکه مي‌توانند باعث حذف دائمي موها هم شوند که ريزش موي غيرقابل برگشت است.
مکانيک‌ها و کارگران صنعتي
افرادي که در کارخانه‌هاي صنعتي کار مي‌کنند و مکانيک‌ها يا تعويض روغني‌ها، چون با روغن‌هاي صنعتي سروکار دارند،در معرض خطر هستند. در واقع اگر فرد مستعد جوش و آکنه باشد و از کلاه مناسب استفاده نکند و دست چرب و روغني‌اش رابه موها بزند، مي‌تواند باعث تشديد بروز جوش و آکنه بشود و هم مي‌تواند عفونت شديدي ايجاد کند که به ريشه موها آسيب زده و ريزش موي غيرقابل برگشت را به وجود بياورد.
توصيه مي‌شود، حتما از کلاه مناسبي استفاده کنند که مواد روغني با پوست و موهايشان تماس نداشته باشد. به‌خصوص در ناحيه‌ي پشت گردن. اين کارگرها معمولا لباس‌هاي کاري مي‌پوشند که جنس زبر و خشکي دارد و تماس يقه زبر اين لباس‌ها با پوست گردن‌شان چنانچه با روغن صنعتي هم آغشته باشد مي‌تواند منجر به عارضه جوش گردني شود که به آن بايد ايجاد گوشت اضافه را هم در نژاد ايراني که نژاد تيره‌اي است در بعضي افراد افزود. به اين عارضه آکنه پس‌گردني گوشت اضافه‌ساز مي‌گويند.
نکات مهمي که درباره‌ي شغل و ريزش موها بايد بدانيد
١. يکي از سوالات رايجي که پرسيده مي‌شود اين است که استفاده از کلاه ايمني باعث ريزش موها مي‌شود؟
چه در موتورسواران براي مثال پيک‌هاي موتوري و چه در کارگران ساختماني استفاده از کلاه ايمني حتي به شکل طولاني‌مدت، باعث ريزش موها نمي‌شود، تنها ممکن است به علت تعريق و اين سايشي که بين موها و کلاه است، موها کمي بد حالت شود. اتفاقا از اين جهت که اين افراد ساعات طولاني از روز را در معرض تابش آفتاب هستند، استفاده از کلاه ايمني نه تنها به سلامتي و امنيت‌شان کمک مي‌کند بلکه مانعي بسيار خوب در برابر آسيب‌هاي ناشي از نور بر موها است و يک عامل بسيار مفيد و کمک‌کننده است که اجازه تخريب شدن موها را نمي‌دهد.
٢. هنوز ثابت نشده که استرس بتواند باعث ريزش موها شود و هم‌چنان بر سر اين موضوع بحث وجود دارد. آنچه در آن اتفاق نظر وجود دارد اين است که اگر استرس که مي‌تواند استرس شغلي هم باشد، در خواب و خوراک تأثير منفي و تغييري ايجاد کند مي‌تواند باعث ريزش و آسيب به موها شود، در واقع استرس به شکل غيرمستقيم مي‌تواند اثرگذار باشد و علت مستقيمي نيست که بگوييم شغل‌هاي پر استرس باعث ريزش مو مي‌شوند.
٣. احتمال اين مسئله که عفونت قارچي منجر به ريزش مو در مشاغلي که فرد با فرد ديگري، تماس و ارتباط دارد مانند پزشکان يا آرايشگران که مي‌توانند مراجعه‌کننده بيمار داشته باشند، بسيار اندک است و براي چنين سرايتي بايد تماس مکرر با منبع مبتلا به عفونت قارچي داشت.
٤. تماس دست با موادي که ترکيبات قليايي دارند و بردن دست آلوده به اين مواد، لابه‌لاي موها مي‌تواند باعث آسيب و حتي ريزش موها شود.
٥. آلودگي محيطي مانند آلودگي محيط‌هاي کاري معدني يا سطح خيابان‌ها به‌خصوص در مورد راننده‌ها باعث آسيب به موها و ريزش موها نمي‌شود.
٦. در ميان آسيب‌هاي فيزيکي علاوه‌بر نور، حرارت هم مي‌تواند باعث ريزش موها شود، اما به شرطي که اين منبع حرارتي خيلي به فرد نزديک باشد. مثلا فردي که در نانوايي، نان را در تنور مي‌گذارد يا از آن بيرون مي‌کشد يا آنهايي که در کوره يا ذوب آهن فعال هستند. به همين علت توصيه مي‌کنيم حتما از کلاه استفاده کنند.
منبع:روزنامه سايه