چه خبر - هورمون رشد و عوارض مصرف ناصحيح آن
اين روزها کم نيستند افرادي که براي داشتن اندامي زيبا و عضلاني، ورزش مي کنند و در اين بين برخي نيز براي سرعت بخشي به افزايش حجم عضلات به مصرف مکمل ها و هورمون رشد روي مي آورند، اما اين باور که براي داشتن اندام مناسب در بين ورزشکاران مصرف هورمون رشد، ضروري است يا خير؟ استدلال ها و دلايل علمي گوناگوني، از سوي متخصصان پزشکي ورزشي مطرح مي شود .
به گفته دکتر سارا کاوياني متخصص پزشکي ورزشي ، غده هيپوفيز قدامي مسئول ترشح هورمون رشد در بدن است که ضمن تاثير بر متابوليسم کربوهيدرات ها ،پروتئين و چربي ها ،باعث افزايش رشد استخواني افراد تا قبل از سن 18 سالگي مي شود .
اين متخصص پزشکي ورزشي رشد طولي افراد را مديون ژنتيک، نوع تغذيه و هورمون رشد دانست و افزود: درصورتي که هورمون رشد بعد از 18 سالگي به شکل مصرفي وارد بدن شود ،نه تنها منجر به رشد طولي ورزشکاران نمي شود، بلکه باعث پهن شدن استخوان گرديده و به مرور زمان به علت افزايش فشار مغز، سردردهاي دائمي در فرد بروز کرده و باعث پرخاشگري،بي خوابي ،و ضخيم شده صدا در فرد مي شود.
دکتر کاوياني همچنين در خصوص عوارض مصرف هورمون رشد پس از 18 سالگي توسط افراد و ورزشکاران گفت: مصرف اضافه هورمون رشد، بي شک روي فعاليت ساير هورمون هاي بدن تاثير سوء مي گذارد ، زيرا تحت چنين شرايطي به غده هيپوفيز پيام مي رسد که ترشح هورمون رشد را متوقف کند و با توقف ترشح هورمون رشد توسط غده هيپوفيز ، عملکرد غدد تيروئيد و جنسي نيز دچار اختلال مي شود.
وي به ورزشکاران توصيه کرد به هيچ عنوان هورمون رشد نبايد بعد از 18 سالگي، مصرف شود در غير اينصورت مصرف هورمون رشد ،دوپينگ قلمداد مي شود.
دکتر کاوياني همچنين درباره ورزش هاي مناسب دوران سالمندي گفت: براي تجويز نسخه ورزشي براي سالمندان ابتدا بايد اين قشر را در سه رده سني 60 تا 70سال، بين 70 تا 80 سال و بالاتر از 80 سال در نطر گرفت اما نکته مهم پايه ريزي ورزش سالمندان بر دو اصل اساسي است ،اينکه ميزان افتادن و سقوط سالمندان کاهش يابد و نکته بعدي اينکه ورزش در سالمندان از عوارض بيماري هاي اين دوران چون پوکي استخوان جلوگيري کند.
وي در ادامه از سالمندان خواست از حرکات ورزشي که منجر به چرخش ناگهاني در ناحيه ستون فقرات شده و يا حرکاتي که پيچ هاي ناگهاني دارند ، پرهيز کنند.
اين متخصص پزشکي ورزشي با بيان اينکه براي سالمندان ورزش هاي انعطاف پذير و تعادلي حداقل 5 روز در هفته و همينطور پياده روي توصيه مي شود افزود: ورزش هاي يوگا و تاي چي نيز ورزش هاي درماني اند که در کنار ساير ورزش هاي آبي به سالمندان توصيه مي شود ،ضمن اينکه ورزش هاي مقاومتي با کش هايي به نام تراباند بايد حداقل 2 بار در هفته در برنامه ورزشي سالمندان در نظر گرفته شود.
وي در باره افراد سالمند مبتلا به بيماري آرتريت روماتوئيد (روماتيسم مفصلي )گفت: در صورت التهاب و تورم مفصل ،بهتر است فرد با چنين مفصلي ورزش نکند و ضمن مصرف منظم داروها سعي کند قبل از انجام هرگونه حرکت ورزشي بدن رابا شدت کم گرم کندتا امکان خون رساني به عضلات فراهم شود .
دکتر کاوياني با بيان اينکه سالمندان مبتلا به آرتريت روماتوئيد به علت اينکه نيم تا يکساعت دچار خشکي صبحگاهي اند توصيه کرد: انجام هرگونه حرکت ورزشي در صبح همراه با درد است ، بنابراين بهترين زمان ورزش در اين افراد در ساعات ميانه روز است.
وي همچنين به سالمندان بالاي 80 سالي که مبتلا به آرتروز بوده و توان انجام حرکات ورزشي را ندارند پيشنهاد کرد: حرکاتي که همراه با سقوط نبوده و مفصل را درگير نمي کند و نيز شنا براي اين دست سالمندان مفيد است علاوه بر آن حرکاتي به مانند پدال زدن حس خوبي براي مفاصل مچ و کف پا ،ايجاد مي کند که اين وضعيت ،کمک مي کند تا فرمان ها و سيگنال هاي تحريکي به منظقه نخاع و ناحيه تعادلي مغز رسيده و به بهبودي آنها منجر شود.
اين متخصص پزشکي ورزشي استفاده از جوراب واريس درزمان پياده روي را ضروري دانست و تاکيد کرد: هرگونه پياده روي بالاي 20 دقيقه ، مستلزم پوشيدن جوراب واريس است و اگر ضخامت اين جورابها فرد را آزار مي دهد ، جوراب هاي ظريف و با برندهاي شناخته شده ،توصيه مي شود.
دکتر کاوياني درمورد افزايش وزن در دختران نيز اظهار داشت : براي افزايش وزن در دختران ابتدا بايد فرد به لحاظ کم خوني ،شرايط فعاليت غده تيروئيد و ساير بيماري ها بررسي شود ،همينطور وضعيت روحي ، استرس و کم اشتهايي و شرايط بلوغ و قاعدگي او بررسي شود .
وي افزود: در ادامه اگر bmi، شاخص توده بدني فرد زير 18 و نيم باشد يعني او لاغر است ،بنابراين با در نظر گرفتن اين موارد مي توان به دختران لاغر 3 جلسه ورزش مقاومتي با وزنه متوسط و با استراحت هاي 2 تا 3 ثانيه توصيه کرد.
به گفته اين متخصص پزشکي ورزشي کاهش وزن نبايد در طول هفته بيش از نيم تا يک کيلوگرم باشد و بهتراست کاهش وزن علاوه بر رژيم غذايي همراه با ورزش باشد.
وي درپايان به شناگراني که شدت ورزش را به يکباره در طول هفته افزايش مي دهند توصيه کرد: اين عمل منجر به آسيب رساندن به شانه ها مي شود لذا ورزشکاران بايد ميزان و شدت ورزش را 10 تا 15 در صد نسبت به جلسات قبل افزايش دهند.
منبع:salamatnews.com