چه خبر - علت و درمان سکته و ايست قلبي به بهانه درگذشت آيت‌الله اکبر هاشمي رفسنجاني
آيت‌الله اکبر هاشمي رفسنجاني، رييس مجلس تشخيص مصلحت نظام و عضو مجلس خبرگان رهبري در اثر سکته قلبي و در سن 82 سالگي درگذشت. اطرافيان مرحوم هاشمي در مصاحبه‌اي اعلام کردند که وي حدود ساعت 6 عصر روز 19 دي سکته کردند و کمتر از 2 ساعت بعد و پس از انتقال به نزديک‌ترين بيمارستان، در اثر ايست قلبي ناشي از سکته، جان خود را از دست دادند.
ايست قلبي، همان‌طور که از نام آن پيداست، زماني اتفاق مي‌افتد که عمل پمپاژ خون توسط قلب، کاملا متوقف شود. ايست قلبي، به خودي خود، نوعي بيماري محسوب نمي‌شود. اين مشکل مي‌تواند در پي ابتلا به سکته قلبي، گير کردن تکه غذا يا يک جسم خارجي در حلق (خفگي)، غرق شدن، برق‌گرفتگي، استرس شديد، مسموميت شديد يا حتي خون‌ريزي‌هاي بسيار شديد و غير قابل کنترل اتفاق بيفتد.
متاسفانه زمان بسيار کوتاهي براي عمليات امداد و نجات بيماران مبتلا به ايست قلبي وجود دارد که اين زمان، تنها 3 تا 5 دقيقه است. يعني فقط حدود 5 دقيقه از ايست قلبي تا مرگ بيمار طول مي‌کشد و به همين دليل هم بيشترين موارد اين بيماري، ختم به مرگ مي‌شوند.
از نظر سني، مردان زير 45 سال بيشتر از زنان در معرض ايست قلبي قرار دارند، اما نرخ ابتلا به اين بيماري بعد از 45 سالگي در ميان زنان و مردان، تقريبا برابر است. اگر مي‌خواهيد علايم ابتلا به ايست قلبي را بشناسيد، بهتر است بدانيد که اين بيماري خودش را با از دست دادن هوشياري بيمار و زمين افتادن ناشي از اين بيهوشي خودش را نشان مي‌هد. از دست رفتن نبض، کبودي تدريجي پوست، گشاد شدن مردمک‌ها و از همه مهم‌تر، قطع تنفس از ديگر نشانه‌هاي مهم ايست قلبي به شمار مي‌روند.
براي اينکه مطمئن شويد بيمار شما دچار ايست قلبي شده است يا نه، مي‌توانيد آينه‌اي را جلوي دهان و بيني او بگيريد و به اين ترتيب، متوجه شويد که آيا نفس مي‌کشد يا نه. لمس نبض هم مي‌تواند راه ديگري براي پي بردن به ابتلا يا عدم ابتلا به ايست قلبي در بيماري باشد که غش کرده يا از هوش رفته است.
بيماري که به دلايلي جز ايست قلبي غش مي‌کند، هم نبض دارد و هم تنفس! احياي قلبي-ريوي (cpr) تا رسيدن اورژانس يا گروه امداد، ساده‌ترين کاري است که مي‌توان براي نجات جان بيمار مبتلا به ايست قلبي در 5 دقيقه ابتدايي ايست، انجام داد.
بد نيست بدانيد که در حالت طبيعي، در حال استراحت و طي فعاليت فيزيکي يا اوج گيري هيجانات عاطفي، بين ميزان عرضه و تقاضاي اکسيژن قلب تعادل برقرار است و در مواقع لزوم، در پاسخ به افزايش نياز بافت به اکسيژن، افزايش مناسبي در عرضه اکسيژن صورت مي گيرد به طوري که اکسيژناسيون طبيعي بافت حفظ مي‌شود. اگر افزايش نياز به اکسيژن با محدوديت عرضه اکسيژن مواجه شود، حمله قلبي روي مي دهد.
در حال استراحت، عضله قلب اکثر اکسيژن خوني را که از طريق شريان کرونر به سوي آن حمل شده، برداشت مي‌کند. در نتيجه هرگونه افزايش در نياز عضله قلب به اکسيژن با افزايش تعداد ضربان قلب، افزايش کشش جدار بطن يا افزايش قدرت انقباضي جبران مي‌شود. بروز هرگونه اختلالي در عرضه و تقاضاي اکسيژن در عضله قلب مي‌تواند زمينه ساز سکته يا حمله قلبي (آنفارکتوس يا ايسکمي ميوکارد) شود.
منبع:salamatism.com