چه خبر - خواص دانه کنجد
امروزه با توجه به رواج طب سنتي، گرايش مردم به برخي مواد و دانه‌هاي طبيعي افزايش‌يافته است. يکي از اين دانه‌ها که به‌حق، داراي فوايد بسيار زيادي است و توسط همه متخصصان تغذيه، مصرف آن توصيه مي‌شود، دانه کنجد است. در اين متن طي گفت‌وگو با موسي صالحي، دکتراي تغذيه از کانادا، با تمام فوايد اين دانه‌ريز و مغذي آشنا مي‌شويم.
دانه کنجد از چه ويتامين‌هايي تشکيل‌شده است؟
دانه کنجد ازجمله دانه‌هاي روغني سرشار از اسيدهاي چرب اشباع‌نشده است. 75 درصد دانه کنجد را چربي و پروتئين و کلسيم و 25 درصد آن را مواد معدني، کربوهيدرات‌ها (قند) و فيبر تشکيل مي‌دهند. کنجد همچنين داراي انواع ويتامين، منيزيم، روي، مس و فسفر است. استفاده از کنجد به کاهش خطر سکته قلبي، پيشگيري از سرطان و درمان يبوست کمک مي‌کند، همچنين براي افزايش توان جنسي در مردان مؤثر است.
دانه کنجد چه تأثيري بر پوکي استخوان دارد؟
گرچه تصور بر اين است که پوکي استخوان اغلب گريبان‌گير زنان سالمند مي‌شود، اما حقيقت اين است که مردان سالمند نيز در معرض پوکي استخوان قرار دارند. امروزه مشخص‌شده که بين دريافت کم روي و کمبود املاح معدني در بدن، با بروز پوکي استخوان در ناحيه لگن و ستون فقرات ارتباط واضحي وجود دارد. به‌دليل تأثير روي بر چگالي املاح معدني استخوان، به مردان سالمند توصيه مي‌شود غذاهاي غني از روي را به‌طور مرتب در برنامه‌هاي غذايي خود بگنجانند. کنجد فوق‌العاده غني از پروتئين است و ارزش غذايي بالايي دارد. هر قاشق غذاخوري کنجد تأمين‌کننده چهارده درصد از نياز روزانه بدن به کلسيم است. مصرف 50 گرم از کنجد، 25 درصد از نياز روزانه به اسيدفوليک را برطرف مي‌کند. اين دانه منبع آهن گياهي است که براي رفع خستگي مفيد است، همچنين مصرف آن براي افرادي که مبتلابه کم‌خوني و فقر آهن هستند، مي‌تواند مفيد باشد.
جايگزين‌کردن کنجد و بيسکويت‌هاي کنجدي به‌عنوان ميان‌وعده‌ها بسيار مهم و مصرف 30 گرم از اين دانه بسيار مفيد است. مصرف يک قاشق غذاخوري کنجد معادل يک واحد چربي است و 45 کيلوکالري انرژي دارد. کنجد نه‌تنها موجب افزايش چربي خون نمي‌شود، بلکه کلسترول بد خون را نيز کاهش مي‌دهد، همچنين مصرف آن در افرادي که دچار دردهاي شديد دوران عادت ماهيانه هستند، سبب کاهش التهاب و شدت انقباض‌هاي رحمي مي‌شود. کنجد در بهبود ترشح هورمون‌هاي جنسي در زنان يائسه نقشي مؤثر دارد. بررسي‌ها نشان داده‌اند، مصرف اين دانه در بهبود روند بيماري پارکينسون نيز تأثيرگذار است و به رشد سلول‌هاي عصبي مرکزي در نوزادان نيز کمک مي‌کند و باعث افزايش قدرت بينايي مي‌شود، به همين دليل متخصصان تغذيه مصرف آن را به خانم‌هاي باردار و شيرده توصيه مي‌کنند.
اشتباه رايج مردم درباره روغن کنجد
اما با تعريف غلط و زيانباري که مردم از رنگ سفيد و سياه دارند، کنجد را اگر سفيد نکنند براي استفاده در دسترس خانواده قرار نمي‌دهند. کنجد طبيعي و سياه علاوه بر آنکه 54 ماده مغذي دارد، خوشمزه‌تر است. کنجد سفيد، بسياري از مواد مغذي را ندارد و سر سفره ايراني اگر کنجد باشد، کنجد سفيد است که ازنظر مواد مغذي بسيار ضعيف‌تر از کنجد سياه است.
اما داستان اينجا ختم نمي‌شود. متأسفانه ايراني گندم را بايد سفيد کند. برنج را بايد سفيد کند. کنجد را بايد سفيد کند، ولي سفيدي هميشه او را راضي نمي‌کند، زيرا در کنجد سفيد هنوز مقداري ويتامين باقي‌مانده است. بايد باقي‌مانده ويتامين ازبين برود تا غذا با ذائقه ايراني مناسب درآيد. کنجد سفيد بايد سرخ شود. بوداده شود. حرارت ببيند و سرخ شود. اين کنجد بوداده بازهم مقدار زيادي از ويتامين‌ها را ازدست مي‌دهد، اما کنجد با سفيدشدن و بوداده و سرخ‌شدن هنوز مقداري مواد مغذي، به‌خصوص املاح و اسيدهاي آمينه را دارد. ما ايرانيان هنوز راضي نيستيم. بايد به‌کلي از مواد مغذي تهي شود. آن را به روغن‌کشي مي‌سپاريم. در آنجا چرخ مي‌شود. ارده تيره‌رنگي حاصل مي‌شود که هنوز مواد مغذي به‌خصوص اسيدهاي آمينه را دارد. اين روغن تيره است. بايد روشن و شفاف شود. همه مواد مغذي باقي‌مانده را صاف مي‌کنيم که تنها يک روغن شفاف حاوي سه ماده يعني اسيدهاي چرب غيراشباع باقي بماند و حاصل کارگاه خلقت و تمام زحمات ما به‌عنوان تفاله دورريخته يا خوراک دام شود.
منبع:روزنامه نسل فردا