چه خبر - داروهاي تقلبي ماهواره اي را نخريداگر فرآورده‌هاي جعلي و تقلبي در حوزه‌هاي اقتصادي، کشتي توليد ملي را به گل مي‌نشاند، تقلب در حوزه دارويي، مي‌تواند هم اقتصاد و هم سلامت مردم را بر باد دهد. براساس گفته‌هاي رسول ديناروند، رئيس سازمان غذا و دارو، حدود 5 درصد از بازار دارويي کشور را داروهاي تقلبي و قاچاق تشکيل مي‌دهد. البته نبايد از خاطر برد که در حوزه سلامت، حتي يک درصد بازار داروي تقلبي هم بسيار خطرناک است و مي‌تواند کل سلامت جامعه را به خطر بيندازد.
ارزش ريالي کل داروهاي مصرفي در کشور ما حدود 1600 ميليارد تومان برآورد مي‌شود. وقتي حدود 5 درصد از اين بازار دارويي گسترده به داروهاي تقلبي اختصاص دارد، براحتي مي‌توان عمق فاجعه را سنجيد.
البته اين آمار را بسياري از کارشناسان بازار دارويي قبول ندارند. به طور مثال، علي سبحانيان، رئيس انجمن واردکنندگان دارو تاکيد دارد که حدود 20 درصد از داروهاي موجود در کشور، قاچاق است.
نبايد از خاطر برد که بين داروي تقلبي و قاچاق، رابطه مستقيمي وجود دارد. پيشتر ايرج خسرونيا، رئيس دادگاه بدوي نظام پزشکي کشور اعلام کرده بود که بررسي‌ها نشان مي‌دهد حدود 80 تا 85 درصد داروهاي قاچاق تقلبي است؛ بويژه داروهايي که از دبي، ترکيه و پاکستان وارد مي‌شود. حميد خيري، عضو هيات‌مديره انجمن داروسازان ايران هم هشدار داده بود 80 درصد داروهايي که به عنوان داروي قاچاق به کشور وارد مي‌شود، در زمره داروهاي تقلبي است.
اگر برآيند صحبت‌هاي مسئولان و کارشناسان را کنار هم بگذاريم، مي‌توانيم به اين نتيجه برسيم که حداقل 5 درصد از بازار دارويي کشور را داروهاي قاچاق تشکيل مي‌دهد که حدود 80 درصد آنها هم در زمره داروهاي تقلبي است.
راحت گول مي‌خوريم و مي‌خريم
متولي نظارت بر بازار دارويي کشور، سازمان غذا و داروست که بايد از فرآيند توزيع داروي تقلبي در کشور جلوگيري کند. فاطمه سليماني، رئيس کميته تجويز منطقي داروهاي سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم، عنوان مي‌کند: گرچه اين وظيفه به عهده سازمان غذا و داروست، اما تا وقتي مردم از خريد داروهاي تقلبي استقبال مي‌کنند، نبايد توقع داشت که عرضه اين داروها به‌صفر برسد. سليماني مي‌گويد که در چند سال اخير، اين سازمان تلاش کرده که با راه‌اندازي سامانه‌هاي الکترونيکي براي شناسايي اصالت و کنترل دارو، جلوي اين بازار غيرقانوني را بگيرد، اما وقتي خود افراد براحتي به تبليغات فضاي مجازي و شبکه‌هاي ماهواره‌اي اعتماد مي‌کنند و داروي تقلبي مي‌خرند، در اين حالت ما نمي‌توانيم براي هر بازار غيرقانوني، يک ناظر بگذاريم. او تاکيد مي‌کند که بايد اجماع ملي وجود داشته باشد تا بتوانيم جلوي اين بازار غيرقانوني را بگيريم و در اين حوزه به مشارکت بين‌سازماني نياز داريم. در اين راستا به عقيده اين مقام مسئول، بايد آموزش و فرهنگ‌سازي هم گسترش يابد تا مردم به تبليغات هر دارويي اعتماد نکنند.
جليل‌سعيدلو، عضو هيات‌مديره انجمن داروسازان ايران نيز در گفت‌وگو با جام‌جم به عمده‌ترين داروهاي تقلبي در ايران اشاره مي‌کند و مي‌گويد: داروهاي جلوگيري از ريزش مو، داروهاي چاقي و لاغري، داروهاي زيبايي، جوان‌سازي پوست، افزايش قد، داروهاي تقويت قواي جنسي، مکمل‌هاي بدنسازي و ورزشي، عمده‌ترين داروهاي تقلبي در ايران است که بيشترين متقاضي را دارد.
پاکستان و کشورهاي حاشيه خليج‌فارس، از جمله کشورهايي است که به گفته سعيدلو، بيشترين حجم واردات داروهاي تقلبي به ايران از اين کشورها انجام مي‌شود.
البته توليد داروي تقلبي در داخل کشور هم به قول سعيدلو وجود دارد؛ طوري که مثلا در شبکه‌هاي زيرزميني، برند اصلي داروها را جعل مي‌کنند و به نام داروي اصلي مي‌فروشند يا مواد موثره داروها را عوض مي‌کنند.
حتي گاهي هم به قول سعيدلو، در برخي داروهاي تقلبي مواد موثره‌اي استفاده مي‌کنند که شايد براي درمان يک بيماري مناسب باشد، اما بيماري ديگري پديد مي‌آورد. همچنين به‌گفته سعيدلو، شرايط نگهداري و حمل و نقل اغلب داروهاي تقلبي هم بسيار اسفناک است که تاثيرات مخرب آن بر سلامت افراد، دست‌کمي از تقلب در مواد موثره داروها ندارد.
يک چشمه از عوارض هولناک
اگر سري به دنياي اينترنت بزنيد، مي‌بينيد که انواع و اقسام داروهاي تقلبي در دسترس همگان قرار دارد. داروهاي سقط جنين که ممکن است حتي به مرگ مادر باردار منجر شود، داروهاي لاغري که مسهل هستند و با کاهش شديد آب بدن، احساس لاغري کاذب به فرد دست مي‌دهد، داروهاي افزايش قد که تاثير هيچ‌کدام از آنها اثبات نشده است، داروهاي تقويت قواي جنسي که مي‌تواند وضعيت مصرف‌کننده را حادتر کند، يک‌مشت از خروارها دروغي است که به اسم داروي اصلي در اختيار مشتري قرار مي‌گيرد.
طلعت قانع، مدير مرکز ملي اطلاع‌رساني سموم و داروهاي سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم هشدار مي‌دهد که دامنه تاثيرات داروهاي تقلبي، حد و مرز ندارد. به گفته اين مقام مسئول، سکته قلبي، سکته مغزي، بروز مشکلات عروقي، بيماري‌هاي کليوي، ريوي و چشمي، فقط گوشه‌اي از عوارض مصرف داروهاي تقلبي است.
به گفته قانع، حتي مواردي داشته‌ايم که فرد براي مصرف داروهاي تقلبي لاغري، جانش را از دست داده است؛ به همين دليل است که او از مردم مي‌خواهد فريب تبليغات را نخورند و دارو را فقط با تجويز پزشک و از طريق داروخانه دريافت کنند.
البته در اين بين، انتظار مي‌رود متوليان هم با سايت‌ها، شبکه‌هاي مجازي و شبکه‌هاي ماهواره‌اي تبليغ اين داروها، برخورد جدي‌تري داشته باشند تا مشتري فريب‌خورده نتواند براحتي با ارسال يک پيامک ساده، به داروهاي مرگبار دسترسي داشته باشد.
فروش داروهاي تقلبي روي موج ماهواره
بازار فروش داروهاي تقلبي، به يک نقطه خاص محدود نيست. فضاي واقعي، مجازي، شبکه‌هاي ماهواره‌اي و خلاصه هر جايي که تقاضاکننده‌اي وجود داشته باشد؛ بازار داروهاي تقلبي هم رواج دارد؛ البته اين بازار مکاره عمدتا در کلانشهرها بيشتر جولان مي‌دهد.
منبع: جام جم