چه خبر - خبرگزاري ايسنا: از اسناد پاناما تا استيضاح روساي جمهور در برزيل و کره جنوبي سال 2016 را به سالي تبديل کرد که بعدها با رسوايي، فساد و خشم عمومي نسبت به اختلاس‌ها به ياد آورده مي‌شود.
به نقل از خبرگزاري فرانسه، سوال اين است: آيا مي‌توان اين وقايع را تداوم درخواست براي سياست‌هايي پاک‌تر ترجمه کرد؟
خوزه اوگاز، وکيل پرآوازه پرويي و رئيس ديده بان ضد فساد "شفافيت جهاني" در اين باره مي‌گويد: پديده جديدي در حال ظهور است. مساله اي که ما امروز با آن روبروايم، با مسائلي که ما 27 سال پيش در زمان شکل گيري "شفافيت جهاني" با آنها دست و پنجه نرم مي‌کرديم بسيار متفاوت است. در سراسر جهان امروز ما نوعي از فساد را مي‌بينيم که مردم را تحت تاثير قرار مي‌دهد و ما شاهد بسيج مردم در مقابل اين فسادها هستيم.
وي درباره سال 2016 ميلادي که روزهاي پاياني‌اش را سپري مي‌کنيم خاطر نشان کرد: به نظرم سال سختي را گذرانده‌ايم اما همزمان همين سال در ما اميد به آينده را ايجاد کرد.
بايد گفت که اسناد پاناما که در آوريل افشا شد به عنوان يک افشاگري بي‌سابقه اطلاعاتي نقطه آغاز بسياري از اعتراضات اوايل 2016 بود.
در اين افشاگري شرکت‌هاي خارجي زيادي معرفي شدند که بسياري از افراد ثروتمند، قدرتمند و مشهور جهان يا اقوام و نزديکانشان از آنها سوء استفاده مي‌کردند.
در ميان افراديکه نامشان يا اقوام و نزديکانشان در اسناد پاناما بود مي‌توان به سران عربستان سعودي، چين، مالزي، سوريه، پاکستان، افغانستان و اوکراين اشاره کرد.
علاوه بر اين يکي از دوستان نزديک ولاديمير پوتين، رئيس جمهور روسيه و همچنين مقامات فعلي يا سابق اروپايي، آفريقايي، آسيايي و خاورميانه‌اي در اين اسناد پايشان وسط کشيده شد، در مجموع از 140 سياستمدار و مقام دولتي در اين اسناد نام برده شده بود.
افشاي اين اسناد باعث شد تا نخست وزير ايسلند از سمت خود استعفا وديويد کامرون، نخست وزير وقت انگليس شرمنده شود.
چين نيز با به راه انداختن يک کمپين مبارزه با فساد بيش از يک ميليون مقام دولتي را به دام انداخت در حالي که هرگونه ارتباط ميان اطلاعات اسناد پاناما و خانواده رئيس جمهور اين کشور را رد مي‌کرد. اين مساله خود چنين ظني را در ميان شاهدان تقويت کرد که احتمالا اقوام بزرگان حزب کمونيست چين از کمند اين رسوايي در امان ماندند.
ويلي لام، استاد علوم سياسي دانشگاه چين هنگ کنگ در اين باره مي‌گويد: يک استاندارد دوگانه در اين ميان حاکم است.
در همين حال در ماه مه جيم يونگ کيم، رئيس بانک جهاني در يک نشست مبارزه با فساد گفته بود: انتشار اسناد پاناما به ما گسترش سريع و قدرت شفافيت را يادآوري کرد.
يونگ کيم ضمن تاکيد بر اين مساله که "فساد را به راحتي مي‌توان همان دزدي از فقرا دانست" خواهان شفافيت بيشتر از سوي دولت‌ها شده بود.
براساس تازه ترين تخمين‌ها، بين 1.5 تريليون تا 2 تريليون دلار سالانه در سراسر جهان به عنوان رشون پرداخت مي‌شود. تحقيقات همچنين نشان مي‌دهند که اگر رهبر يک کشور به عنوان يک فرد فاسد شناخته شود مردم آن کشور نيز تلاش مي‌کنند تا مسير مشابهي اتخاذ کنند.
برخي سران اما در اين ميان مجبور به پرداخت هزينه‌هاي فساد در دولت‌هاي خود شدند.
در برزيل، ديلما روسف، رئيس جمهور اين کشور در پي اعتراضات گسترده مردمي در ماه اوت استيضاح شد آن هم در حالي که چند روز بيشتر به آغاز مسابقات ورزشي المپيک ريو نمانده بود.
البته مي‌توان گفت که اکثر اعتراضات مردمي، ناشي از رشوه خواري و روسوايي‌هاي مربوط به شرکت نفت دولتي اين کشور بود. با اين حال روسف به دليل اتهاماتش در پرونده شرکت نفت دولتي برزيل استيضاح نشد بلکه بيشتر به دليل دستکاري حساب‌هاي دولتي کارش به اينجا کشيد.
استيضاح علاوه بر روسف دامن پارک گئون هاي، رئيس جمهور کره‌جنوبي را نيز گرفت.
او به دليل نفوذ دوست قديمي‌اش در امورات دولت و بهره مندي او از تسهيلات دولتي استيضاح شد. اين رسوايي هفته‌ها اعتراض را در پي داشت که در بعضي از آنها بيش از يک ميليون تن حضور داشتند.
ديگر سران کشورها هم در اين ميان همچنان در حال رفع ابهامات و پاسخگويي به مسائلي هستند که عليه آنها مطرح مي‌شود.
يکي از مقامات نجيب رزاق، نخست وزير مالزي است که به ادعاي آمريکا به همراه خانواده‌اش دست به اختلاس ميلياردها دلار از بودجه بهداشت و درمان کشورش زده است.
نجيب تحقيقات داخلي درباره اين رسوايي را تحت اين عنوان که "توطئه چيني دشمنان" است، مسدود کرد اما ده‌ها هزار معترض با درخواست کناره گيري او به خيابان‌ها آمدند.
در آن سمت دنيا در قاره سياه، جاکوب زوما، رئيس جمهور آفريقاي جنوبي که به دليل بيرون آمدنش از رسوايي‌هاي متعدد "رئيس جمهور تفلوني" نام گرفته است نيز به دنبال آن است تا دوره‌اش را تا سال 2019 ادامه دهد. آن هم در حالي که با 783 اتهام مرتبط با فساد مواجه است.
منبع: ايسنا