چه خبر - شستن بيني با آب و نمک مفيده يا مضر؟
استفاده از محلول آب نمک براي شستشوي بيني يکي از روش هاي بسيار قديمي است که علاوه بر تميز کردن مجراي بيني و سينوس ها از ذرات آلوده و بيماري زا، پوشش مخاطي بيني را هم تقويت مي کند.
مزاياي شست و شوي بيني
شستشوي بيني با آب نمک و يا سرم شستشوي 0.9 درصد (به شکل آماده در داروخانه ها مي فروشند) به شما کمک کند تا از دست عوامل آلوده و بيماري زا که به داخل بيني راه يافته اند، خلاص شويد. مسير بيني موهاي ريزي دارد که براي گرفتن گرد و خاک، باکتري ها، ويروس ها، و ديگر مواد مزاحم به جلو و عقب حرکت مي کنند. مخاط (موکوس يا ترشحات) بيني مانند نوعي کاغذ فيلتر عمل مي کند و ذرات تنفسي را مي گيرد. اين ذرات به پشت گلو مي روند، بلعيده شده و توسط اسيد معده نابود مي شوند.
غلظت موکوس بيني همراه با مشکلات سينوسي (سينوزيت) تغيير مي کند و غليظ تر مي شود. شستشوي بيني باعث مي شود تا ترشحات نرم و رقيق شود و به موهاي ريز بيني براي از بين بردن بهتر باکتري ها و ديگر مواد محرک از سينوس ها و مجراي بيني کمک مي کند. لذا شستشوي بيني يک راه موثر براي از بين بردن علائم سينوزيت است که مي تواند به تنهايي و يا همراه با ساير درمان هاي سينوزيت مانند مصرف آنتي بيوتيک ها و اسپري هاي بيني مورد استفاده قرار بگيرد. البته بايد گفت بخور دادن منظم روي يک ظرف آبجوش نيز يکي از موثرترين درمان هاي سينوزيت مي باشد.
آب و نمک موثرتر از اسپري بيني
محققان دانشگاه اورگان طي يک مطالعه دريافتند که براي رفع سينوزيت، شستشوي بيني با آب نمک مي تواند بسيار موثرتر از اسپري هاي بيني باشد.
در يک مطالعه حدود 200 نفر از افرادي که دچار سينوزيت مزمن بودند انتخاب شدند. در گروه اول 100 نفر به مدت هشت هفته از روش شستشوي بيني با آب نمک و در گروه دوم هم 100 نفر از روش اسپري بيني استفاده نمودند. پس از طي اين دوره، در گروه اول پس از دو هفته بهبود آشکار علائم گرفتگي بيني و سينوزيت ديده شد و پس از اتمام دوره تقريباً 60 درصد آنها فاقد علائم بيماري بودند، در حالي که در گروه دوم فقط در 40 درصد بهبودي علائم مشخص گرديد.
لذا با استفاده از روش ساده و ارزان شستشوي بيني با آب نمک مي توان اثربخشي بالايي به همراه درمان هاي لازم در درمان سينوزيت مزمن مشاهده کرد. محققان توصيه مي کنند که بيماران مبتلا به سينوزيت مزمن از روش مذکور براي کاهش يا از بين بردن علائم خويش استفاده کنند.
شست و شوي روزانه بيني از بيماري هاي زير جلوگيري مي کند
- سرماخوردگي.
- سرفه.
-التهاب چشم و بيني و گلو.
- التهاب سينوس هاي پيشاني.
- سردرد.
- خستگي.
- بيخوابي.
معايب شست و شوي بيني
شستشوي بيني براي تميز کردن سينوس هاي پر شده و رفع علايم سينوزيت مفيد است، اما يک مطالعه در کالج آلرژي آمريکا، آسم و ايمونولوژي در سال 2009 نشان داد که استفاده طولاني مدت از آب نمک براي شستن بيني ممکن است نتيجه معکوس دهد. اين مطالعه نشان داد بيماراني که از آب نمک براي شستشوي بيني براي يک سال استفاده مي کردند و سپس استفاده از آن را به مدت يک سال متوقف کردند، بروز سينوزيت در طي سالي که آب نمک استفاده نشده بود ،62 درصد کاهش يافت.
لذا مي توان نتيجه گرفت که ترشحات بيني کارکرد مفيد هم دارند و آن هم کمک به حفاظت از بدن در برابر عفونت هاست. ترشحات بيني حاوي عناصر ايمني (ضدميکروبي) بسيار مهم هستند که در خط اول دفاع در برابر عفونت هاي تنفسي قرار دارند. همانطور که آب نمک به حذف موکوس مضر بيني کمک مي کند، ممکن است اين عوامل ضدميکروبي را نيز رقيق کند و يا بشويد. لذا از آب نمک براي شستن بيني بايد در حد اعتدال استفاده کرد.
افرادي که به طور مداوم بيني خود را با آب نمک يا سرم نمکي مي شويند، تصور مي کنند که اين کار مفيد است، در حاليکه اين کار مشکل را بدتر مي کند. لذا توصيه مي شود، از سرم نمکي براي شست و شوي بيني بيش از 1 تا 3 هفته پشت سر هم استفاده نشود. اگر نشانه هاي بيماري شما در اين زمان بهبود پيدا نکرد، به پزشک مراجعه کنيد. او مي تواند مشکل زمينه اي شما را تشخيص داده و درمان مناسب را به شما ارائه دهد.
نحوه شستن بيني با ظرف نتي
براي شستشوي بيني مي توان از ظرف مخصوص کوچکي به نام ظروف نتي (neti pot) استفاده کرد. اين ظرف داراي جنس هاي مختلف سراميکي، پلاستيکي و ... است و در داروخانه ها به فروش مي رسد. براي شستن بيني با ظرف نتي، ابتدا سرتان را به يک طرف بچرخانيد و به آرامي لوله قوري نتي را به بخش بالايي بيني ببريد، طوري که به راحتي در حفره بيني قرار بگيرد. لوله را به بخش مياني (تيغه) بيني فشار ندهيد. محلول آب نمک به داخل بخش بالايي بيني شما ريخته مي شود. مطمئن شويد که از راه دهان مي توانيد به راحتي نفش بکشيد. اين محلول بلافاصله از سوراخ ديگر بيني بيرون مي ريزد (همانند تصوير زير).
نحوه شستن بيني با ظرف نتي
![howtowashthenosewithanotecontainer.jpg]()
وقتي که ظرف خالي شد، براي خارج کردن آب نمک اضافي و خلط ها از بيني، به آرامي روي يک دستمال تميز فين کنيد. سپس عمل شستشو را براي سوراخ ديگر بيني تکرار کنيد.
اگر دچار علائم بيماري سينوزيت هستيد، شستشوي بيني را به صورت يک بار در روز شروع کنيد. اگر احساس بهتري پيدا کرديد، ممکن است بخواهيد اين کار را دو بار در روز انجام دهيد. ولي يادتان باشد نبايد براي مدت زمان طولاني اين کار را انجام دهيد، چون ضرر دارد.
توصيه هاي لازم براي شستن بيني با آب و نمک
- به طور کلي شستشوي بيني با محلول نمکي مفيد است و خطري ندارد، ولي نبايد براي مدت زمان طولاني پشت سر هم اين کار را انجام داد.
- بهتر است به جاي درست کردن آب نمک در خانه، از محلول سرم شستشوي آماده که در داروخانه ها مي فروشند، براي شستن بيني خود استفاده کنيد، زيرا هم آب آن استريل است و هم مقدار نمکش در حد مجاز و استاندارد.
- بهتر است از ظروف مخصوص شستشوي بيني مانند ظروف نتي براي اين کار استفاده کرد تا سينوس ها کاملا تميز شوند. فقط طبق دستورالعمل بالا بايد از آنها استفاده کرد.
- کسي که مستعد خون دماغ است، بايد از شستشوي بيني خودداري کند.
- افرادي که سيستم ايمني بدنشان ضعيف است، بايد قبل از شستشوي بيني با پزشک مشورت کنند، زيرا آنها در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به عفونت قرار دارند.
- از آب شير براي شستشوي بيني استفاده نکنيد. بايد از آب مقطر و يا آب جوشيده ولرم براي درست کردن آب نمک استفاده کنيد.
- پس از هر بار استفاده از ظرف شستشو مانند قوري نتي يا سرنگ، آن را بشوييد و در معرض هوا قرار دهيد تا خشک شود.
- وسيله ي شستشوي بيني خود را تميز نگه داريد تا پناهگاه باکتري هاي بيماري زا نشود. البته همانطور که شما مسواک خود را هر چند ماه يک بار عوض مي کنيد، ظرف نتي يا سرنگ خود را دور انداخته و يکي جديد بخريد.
منبع:tebyan.net