چه خبر - درد شانه و کتف

شانه ها که محل اتصال بازوها به ستون بدن هستند، بيشترين حرکت را در بين مفاصل بدن دارند. اين سطح بالاي حرکت مي تواند باعث ناپايداري نسبي مفاصل شانه شود. شانه درد اغلب در نتيجه يک بيماري يا آسيب ديدگي ايجاد مي شود که مي تواند بر ساختارهاي مفصل شانه (تاندون ها، رباط ها، عضلات، و استخوان ها) تاثير گذارد. البته در برخي موارد درد هاي گردن منجر به بروز درد شانه مي شود که با درمان گردن درد، مي توان به بهبود درد شانه کمک کرد.

علائم و نشانه هاي درد ناحيه شانه و کتف

درد شانه از نظر شدت مي تواند ملايم تا شديد باشد. در اين حالت با توجه به علت درد شانه، ساير علائم احتمالي مربوط به درد شانه شامل موارد زير هستند:

- احساس غير عادي بودن شانه مثل بي حسي، احساس سوزش و سردي

- تغيير شکل

- تغيير رنگ يا کبودي

- ورم و التهاب

- ضعيف شدن

در بعضي موارد، تشخيص درد شانه از درد گردن دشوار است و اين درد مي تواند در ناحيه بازو و دست ها نيز احساس شود. اين نوع درد معمولاً با اعصاب گردن (که به آنها اعصاب راديکولوپاتي گردن گفته مي شود) ارتباط دارد، اما امکان ايجاد اين درد در نتيجه بعضي انواع آسيب ديدگي هاي شانه همچون ناپايداري، در رفتگي يا نيم در رفتگي نيز وجود دارد.

علت ها و دلايل ايجاد درد در شانه و کتف

فاکتور ريسک اصلي براي درد کتف و شانه ، بالا رفتن سن است. استفاده زياد از مفاصل شانه (به خاطر شرکت در فعاليت هاي ورزشي يا ساير فعاليت هاي تفريحي يا شغلي) باعث افزايش ريسک آسيب ديدگي و نيز ايجاد تغييرات خاص به خاطر بالا رفتن سن در مفصل شانه (آرتروز) مي شود که مي تواند علت شانه درد باشد.

علاوه بر اين شرايطي مثل التهاب کيسه هاي مفصلي و التهاب تاندون شانه (تاندونيت عضلات چرخاننده بازو) نيز مي تواند باعث شانه درد شود.

آسيب ديدگي يکي ديگر از دلايل شانه درد است. انجام فعاليت هاي ورزشي (بيس بال و شنا) و فعاليت هاي شغلي مي تواند ريسک آسيب ديدگي و درد و خشکي شانه را افزايش دهد.

به هر حال انواع موارد آسيب ديدگي شانه به شرح زير هستند:

در رفتگي: شرايطي که در آن سر استخوان بالاي بازو از محل خود در مفصل شانه خارج مي شود. اين شرايط اغلب مواقعي ايجاد مي شود که فرد بر روي بازوي بيش از حد کشيده شده خود بيفتد يا هنگامي که بازو از پشت کشيده شود.

شکستگي: ايجاد ترک يا شکستگي در استخوان که اغلب با در رفتن شانه همراه است و مي تواند براي استخوان بازو و استخوان ترقوه اتفاق افتد.

جدا شدن: پارگي کامل يا جزئي رباط شانه که اغلب در نتيجه افتادن فرد يا وارد شدن ضربه مستقيم به شانه ايجاد مي شود.

پيچ خوردن: که اغلب براي رباط ها در محل شانه اتفاق مي افتد.

کشيدگي: که مربوط به آسيب ديدگي عضلات شانه است.

پارگي: پارگي چرخاننده بازو که ممکن است به صورت پارگي عضلات، پارگي تاندون شانه، يا رباط ها ايجاد شود.

شانه منجمد: (که به آن کپسوليت چسبنده نيز گفته مي شود) شرايطي است که باعث شانه درد و محدوديت هاي خاص در حرکت شانه مي شود. شانه منجمد بيشتر در بين زنان در سنين بين 40 سالگي و 50 سالگي مشاهده مي شود و بيشتر اين مشکل در افراد مبتلا به ساير بيماري ها همچون التهاب مفاصل، التهاب تاندون ها، و حمله قلبي و در بيماران مبتلا به بيماري هاي مزمن (مثل ديابت)، و نيز کساني که به تازگي عمل جراحي انجام داده اند، وجود دارد.

درد شانه همچنين مي تواند پس از عمل جراحي (همچون عمل جراحي برداشتن سينه يا ماستکتومي و برداشتن غدد زير بغل) ايجاد شود. عوامل نادر تاثيرگذار در اين حالت مي تواند شامل عفونت، مشکلات عصبي و تشکيل تومور در بدن بيمار باشد.

تشخيص شانه درد

براي تشخيص شانه درد، پزشک سابقه بيماري شما را دريافت کرده و از معاينات فيزيکي استفاده مي کند. در بعضي موارد، ممکن است از آزمايش هاي تشخيصي نيز براي بيمار استفاده شود. سابقه درماني بيمار در اين حالت مي تواند شامل اطلاعات مربوط به شروع شانه درد و سابقه شخصي (آسيب ديدگي هاي قبلي و شرايط درماني) بيمار و خانواده وي باشد. سابقه خانوادگي بطور خاص مي تواند به تشخيص وجود مشکلات ارثي (مثل آرتروز) کمک موثر کند. در طول معاينه فيزيکي، جراح شانه محل دقيق درد را مشخص مي کند و وجود هر گونه ناپايداري شانه يا ايجاد محدوديت در دامنه حرکتي آن را تشخيص مي دهد.

آزمايش هاي تشخيصي که امکان استفاده از آنها در اين حالت وجود دارد شامل عکس برداري راديولوژي و ساير عکس برداري ها مثل امواج مافوق صوت و اسکن ام آر آي است. معمولاً عکس برداري هاي استاندارد راديولوژي براي تشخيص موارد شکستگي يا ترک خوردگي، مشکلات استخواني، آرتروز شانه، و جدا شدن شانه مورد استفاده قرار مي گيرند.

در بعضي موارد، يک محلول خاص براي نمايش بهتر مشکل قبل از عکس برداري راديولوژي يا اسکن ام آر آي به محل تزريق مي شود و به اين ترتيب مي توان عکس هاي بهتري را از محل آسيب ديدگي تهيه کرد. به اين آزمايش در اصطلاح آرتروگرام نيز گفته مي شود که براي تشخيص بعضي مشکلات ساختاري در بافت هاي نرم (تاندون ها و عضلات) همچون پارگي مورد استفاده قرار مي گيرد.

عکس برداري مافوق صوت و اسکن ام آر آي اغلب براي کمک به تشخيص مشکلات شانه مفيد است. اين آزمايش ها بطور خاص براي ارزيابي آسيب هاي وارد شده به رباط ها، مفاصل، و تاندون هاي موجود در شانه مناسب هستند (پارگي کامل يا جزئي عضلات چرخاننده بازو). در عکس برداري مافوق صوت از امواج راديويي داراي فرکانس بالا و يک کامپيوتر براي تهيه تصوير از ساختارهاي بدن و در اسکن ام آر آي از انرژي الکترو مگنتيک براي ايجاد تصاوير چند بعدي و با جزئيات بالا از محل آسيب ديدگي استفاده مي شود. اين آزمايش ها مي توانند اطلاعات با ارزش و دقيق درباره ساختار هاي شانه در اختيار پزشک قرار دهند.

راه ها و روش هاي درمان درد شانه

انتخاب روش درمان درد شانه بستگي به علت ايجاد مشکل دارد. در اين حالت دردي که در نتيجه استفاده زياد، پيچ خوردن، يا کشيدگي ايجاد شده باشد را اغلب مي توان با استفاده از روش هاي محافظه کارانه درمان کرد. استراحت، بي حرکت کردن، سرما يا گرما درماني، و کمپرس همگي مي توانند براي درمان بعضي از انواع شانه درد مورد استفاده قرار گيرند.

سرما يا گرما براي تسکين درد شانه ها

هنگام مواجه شدن با درد شانه مهم است که به شانه استراحت دهيم و از انجام فعاليت هايي که باعث تشديد درد مي شوند يا فشار اضافي به مفصل وارد مي کنند، براي حداقل 48 ساعت خودداري کنيم. در اين حالت مي توان از روش هاي درماني محافظه کارانه مثل سرد يا گرم کردن ناحيه آسيب ديده براي چندين بار در روز به منظور کاهش درد و التهاب ايجاد شده استفاده کرد. علاوه بر اين کمپرس کردن ناحيه آسيب ديده با استفاده از بانداژ قابل ارتجاع مي تواند به تثبيت کردن شانه و کاهش ورم آن کمک کند.

دارو درماني براي کاهش درد شانه ها

مصرف داروهايي ضد درد مثل استامينوفن مي تواند براي کاهش و درمان درد شانه مفيد باشد و استفاده از داروهاي ضد التهاب غير استروئيد (nsaids) مثل ايبو پروفن، ناپروکسين، و آسپيرين براي کاهش درد و التهاب ايجاد شده امکان پذير است. اين داروها را بايد فقط طبق دستور پزشک مصرف کرد و نبايد به مصرف آنها به مدت طولاني تر از 7 تا 10 روز بدون مشورت با پزشک ادامه داد. مصرف اين داروها مي تواند براي بيمار عوارض جانبي مثل درد معده، خون ريزي سيستم گوارش، و در موارد نادر مشکلات کبد و کليه به همراه داشته باشد. در بعضي موارد، داروهاي ضد التهاب غير استروئيد مي تواند باعث عوارض جانبي جدي در سيستم گوارشي و نيز قلب و عروق شود.

درمان درد شديد يا دردي که به داروهاي مسکن موجود در داروخانه ها واکنش نشان نمي دهد ممکن است نيازمند تجويز داروهاي قوي تر (مثل سلبرکس) باشد. مصرف اين داروها نيز مي تواند باعث خون ريزي سيستم گوارشي و عوارض جانبي قلبي و عروقي شود. در صورتي که شانه درد به خاطر عفونت ايجاد شده باشد، مي توان براي درمان آن از داروهاي آنتي بيوتيک استفاده کرد. اگر داروهاي آنتي بيوتيک خوراکي نتواند اثر بخشي لازم را براي شما به همراه داشته باشد، ممکن است از نوع تزريقي اين داروها (داخل وريدي) براي شما استفاده شود.

تزريق براي درمان شانه درد

تزريق کورتيزون ها مي تواند براي درمان بعضي انواع شانه درد (مثل التهاب کيسه هاي مفصلي يا التهاب تاندون ها) که به روش هاي محافظه کارانه پاسخ نمي دهند، مورد استفاده قرار گيرد. اين روش درماني شامل تزريق مستقيم کورتيزون (يک داروي ضد التهاب استروئيدي) به شانه است. توجه داشته باشيد که با گذشت زمان، تزريق کورتيزون مي تواند باعث ضعيف شدن و وارد شدن آسيب به بافت ها و ساختارهاي داخل مفصل شود.

فيزيوتراپي براي کاهش درد و تقويت عضلات شانه

روش هاي فيزيوتراپي (مافوق صوت، تحريک الکتريکي، سرما درماني، درمان دستي، حرکت هاي کششي) مي توانند براي کاهش درد و التهاب ايجاد شده و نيز تقويت عضلات و کاهش اصطکاک و سايش آنها در مفصل شانه مورد استفاده قرار گيرند. فيزيوتراپي همچنين مي تواند براي آموزش مکانيزم هاي صحيح بدن به بيمار که مي تواند کاهش ريسک عود مجدد شانه درد را به همراه داشته باشد، مفيد باشد.

بعضي از انواع شانه درد (جدا شدن، در رفتگي، يا شکستگي) نيازمند بي حرکت کردن مفصل است. جدا شدن شانه را اغلب مي توان با بي حرکت کردن شانه با يک بند محافظ درمان کرد. در اکثر موارد، اين نوع آسيب ديدگي در طول 2 يا 3 ماه درمان مي شود. هنگامي که مفصل شانه دچار در رفتگي شده باشد، پزشک سر استخوان بازو را به حفره آن باز مي گرداند و شانه را با استفاده از بند محافظ يا ابزارهاي مخصوص (به نام ايموبلايزر) براي چند هفته بي حرکت مي کند.

عمل جراحي شانه

در صورتي که آسيب هاي وارد شده به شانه جدي يا شرايط پيچيده باشد (براي مثال قرار گيري نامناسب استخوان ها، آسيب ديدگي تاندون ها، يا پارگي شديد)، ممکن است از عمل جراحي براي درمان بيمار استفاده شود. عمل جراحي شانه مي تواند به صورت عمل جراحي باز (که نيازمند ايجاد يک شکاف بزرگ در محل شانه است) يا عمل جراحي آرتروسکوپي (با استفاده از شکاف هاي کوچک) انجام شود.

عمل جراحي شانه معمولاً با يک دوره بي حرکت سازي و فيزيوتراپي وسيع براي بازيابي حرکت هاي عادي و توان عضلات همراه است. به دنبال عمل جراحي شانه، بيمار اغلب با مقداري حساسيت و درد در ناحيه مورد نظر براي چند ماه روبرو مي شود.

در صورتي که ابتلا به آرتروز باعث فرسايش شديد مفصل شانه شده باشد، ممکن است نياز به عمل جراحي تعويض مفصل شانه يا آرتروپلاستي وجود داشته باشد. در اين روش درماني، سر استخوان بازو و حفره آن در محل تيغه شانه با اعضاي مصنوعي جايگزين و تعويض مي شوند. تقريباً بلافاصله پس از عمل جراحي تعويض مفصل شانه، لازم است از حرکت هاي تمريني انفعالي شانه براي بهبود بيمار استفاده شود. در حرکت هاي انفعالي يک کارشناس متخصص در خدمات سلامت، مفصل شانه را براي شما حرکت داده و نرمش مي دهد. در حدود 3 تا 6 هفته پس از جراحي، بيمار مي تواند حرکت هاي ورزشي مربوط به کشش و تقويت شانه را شروع کند.

پيشگيري از شانه درد

امکان پيش گيري از شانه درد، در همه موارد وجود ندارد. به اين منظور براي کمک به جلوگيري از شانه درد، لازم است از استفاده بيش از حد از مفاصل شانه خودداري شود و مراقبت هاي لازم هنگام انجام فعاليت هايي که باعث وارد شدن فشار به مفاصل شانه مي شود، به عمل آيد. انجام مناسب فعاليت ها و قرار گرفتن صحيح شانه، گرم کردن عضلات و انجام حرکت هاي کششي به نحو صحيح، همگي مي توانند قبل از انجام حرکت هاي تمريني مفيد و سودمند باشند. به هر حال لازم است قبل از شروع برنامه هاي تمريني براي کمک به تقويت عضلات شانه با يک فرد متخصص در اين حوزه مشورت شود.

دکتر مجيد حيدريان - فوق تخصص درد

منبع: drheidarian.ir

http://www.CheKhabar.ir/News/47682/درد شانه و کتف، علائم، دلايل، تشخيص و درمان