چاپ

چه خبر - افتادگي رحم چيست؟ Uterine Prolapse

رحم شما به طور طبيعي سر جاي خود همراه با عضلات، بافت‌ها و رباط‌هاي گوناگون در لگن قرار دارد. به دليل زايمان يا وضع حمل سخت و يا دلايلي ديگر، عضلات نگهدارنده رحم ضعيف مي‌شوند، همچنين با افزايش سن و از دست رفتن طبيعي هورمون استروژن، رحم مي‌تواند به داخل کانال واژن فرو رود و عارضه‌اي به نام افتادگي رحم ايجاد کند.

درجات افتادگي رحم

ضعف عضلات يا سست شدن آنها به هر دليلي، به رحم اجازه مي‌دهد که به اصطلاح افت کند يا کاملاً طي مراحل مختلف از بدن خارج شود که صورت هاي زير مي تواند اتفاق بيافتد:

• درجۀ اول: دهانۀ رحم به داخل واژن خم يا کشيده مي‌شود ( طول واژن کم مي شود )

• درجۀ دوم: دهانۀ رحم به ديوارۀ واژن مي‌چسبد

• درجۀ سوم: دهانۀ رحم به خارج از واژن کشيده مي‌شود

• درجۀ چهارم: کل رحم خارج از واژن است. اين حالت پروسيدنتيا Uterus Procidentia نيز ناميده مي‌شود که به دليل ضعيف شدن تمام عضلات محافظ ايجاد مي‌شود.

• افتادگي رحم در اثر عوامل ديگر

عوارض ديگري معمولاً با افتادگي رحم در ارتباط است، اين عوارض ممکن است عضلاتي که رحم را سر جاي خود نگه مي‌دارد را ضعيف کند:

سيستوسل Cystocele Prolaps

فتق (بادکردن) قسمت جلو در بالاي ديوارۀ واژن را مي‌گويند که قسمتي از مثانه داخل واژن فتق پيدا مي‌کند. اين امر منجر به تکرر ادرار، اضطرار ادرار، حبس ادرار يا بي‌اختياري ادرار (ريختن ادرار) شود.

انتروسيل Enterocele

فتق قسمت پشت در بالاي ديوارۀ واژن را گويند که رودۀ کوچک داخل واژن فتق پيدا مي‌کند و متورم مي‌شود. ايستادن منجر به حس کشيده شدن و کمر درد مي شود که با دراز کشيدن تسکين پيدا مي کند.

رکتوسيل Rectocele

فتق قسمت پشت در پايين ديوارۀ واژن را گويند که مقعد داخل واژن فتق پيدا مي‌کند و متورم مي‌شود. در اين حالت، اجابت مزاج تا آنجا سخت مي‌شود که ممکن است به داخل واژن فشار آوريد تا روده تخليه شود.

دلايل افتادگي رحم

شرايط زير مي‌تواند منجر به افتادگي رحم شود:

• بارداري/چندقلوزايي با زايمان پيچيده يا طبيعي از طريق واژن

• ضعف عضلات لگن با افزايش سن

• ضعيف شدن يا از دست رفتن حجم بافت بعد از يائسگي و از دست رفتن استروژن طبيعي

• شرايطي که منجر به افزايش فشار در شکم شود؛ مانند سرفۀ مزمن (با برونشيت و آسم)، تنقيه (با يبوست)، تومورهاي لگن (نادر است)، يا تجمع مايع در شکم

• افزايش وزن يا چاقي با کشيدگي بيش از اندازه در عضلات لگن

• جراحي بزرگ در ناحيۀ لگن که منجر به از دست رفتن محافظت بيشتر مي‌شود

ديگر عوامل خطرساز براي افتادگي رحم عبارت‌اند از:

• وزنه‌برداري سنگين

• قفقازي بودن

علائم افتادگي رحم

علائم افتادگي رحم عبارت‌اند از:

• احساس پر بودن يا فشار در لگن (ممکن است حس کنيد که روي يک توپ کوچک نشسته‌ايد)

• درد در پايين کمر

• احساس کنيد چيزي از واژن شما در حال بيرون آمدن است

• درد هنگام مقاربت جنسي

• مشکل در ادرار يا حرکت روده‌ها

• مشکل در راه رفتن

افتادگي رحم و زمان مراجعه به پزشک

اگر هر يک از علائم زير را تجربه کرديد، پزشک رامطلع کنيد:

• ممکن است حس کنيد که دهانۀ رحم به ورودي مجراي واژن نزديک شده است ( طول واژن کم شده است ) يا در مجراي واژن احساس فشار کنيد و حس کنيد چيزي از واژن شما در حال بيرون زدن است.

• ممکن است مدام از چکه کردن ادرار يا فوريت براي اجابت مزاج (فوريت براي مدفوع کردن) احساس ناراحتي کنيد.

• ممکن است مدام درد در قسمت تحتاني کمر يا مشکل در هنگام پياده‌روي، ادرار کردن يا اجابت مزاج داشته باشيد.

اگر هر کدام از علائم زير را تجربه کرديد، فوراً به دنبال درمان باشيد:

• حبس يا سختي ادرار يا مدفوع

• افتادگي کامل رحم (رحم شما از واژن بيرون مي‌آيد)

آزمايشات و معاينات لازم براي تشخيص افتادگي رحم

پزشک شما مي‌تواند افتادگي رحم را با سابقۀ پزشکي و معاينۀ بدني لگن تشخيص دهد.

• پزشک ممکن است شما را در حالت ايستاده و دراز کشيده معاينه کند و از شما بخواهد که سرفه کنيد يا زور بزنيد تا فشار شکم بيشتر شود.

• برخي شرايط مانند انسداد حالب به دليل افتادگي کامل، ممکن است به پيِلوگرام وريدي (IVP) يا سونوگرافي کليه نياز داشته باشد. محلولي رنگي درون رگ تزريق مي‌شود و يک سري اشعۀ ايکس براي مشاهدۀ پيشرفت آن در مثانه گرفته مي‌شود.

• اولتراسوند ممکن است براي رد احتمال مشکلات ديگر به کار رود. در اين آزمايش، ميله‌اي وارد شکم يا واژن مي‌شود تا تصاويري با امواج صوتي ايجاد کند.

درمان افتادگي رحم

درمان به اين بستگي دارد که چقدر ساختار محافظ اطراف رحم ضعيف شده است.

درمان خانگي

شما مي‌توانيد عضلات لگن را با تمرينات کگل تقويت کنيد. شما اين کارها را با سفت کردن عضلات لگن انجام مي‌دهيد؛ به نحوي که انگار در حال متوقف کردن ادرار خود هستيد. اين تمرين ديافراگم لگن را قوي مي‌کند و محافظت بيشتري ايجاد مي‌کند. از راهنمايي‌هاي پزشک استفاده کنيد تا بهترين راه‌ها براي حفظ و تمرين عضلات داشته باشيد.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : ورزش کگل | آموزش ورزش کگل براي تقويت ماهيچه هاي لگني

داروها

کرم استروژن (هورمون) يا تخمک‌هاي شياف يا حلقه‌هايي که در واژن گذاشته مي‌شود به بازيابي قوا و حيات بافت‌هاي واژن کمک مي‌کند. اما استروژن فقط براي زناني که در دوران پس از يائسگي هستند تجويز مي‌شود.

جراحي

بر حسب سن و اينکه دلتان بخواهد باردار شويد، جراحي مي‌تواند رحم را ترميم يا آن را بردارد. وقتي تشخيص داده شد و در موارد شديد، رحم شما با هيسترکتومي برداشته مي‌شود. هنگام جراحي، جراح مي‌تواند افتادگي ديوارۀ واژن، مجراي ادرار، مثانه يا مقعد را اصلاح کند. جراحي مي‌تواند توسط جراحي باز شکمي، از طريق واژن يا برش‌هاي کوچک در شکم يا واژن با ابزار خاص انجام شود.

استفاده از پساري Pessary در افتادگي رحم

اگر جراحي نمي‌خواهيد يا فرد مناسبي براي اين کار نيستيد، ممکن است بخواهيد از دستگاه محافظ در واژن خود استفاده کنيد که به آن پساري مي‌گويند. پساري ابزاري پزشکي است که در داخل واژن کار گذاشته مي شود و ضمن محافظت از ساختارهاي داخل واژن و لگن، رحم را از افتادگي حفظ مي‌کند. مي‌توانيد از اين دستگاه به صورت دائمي يا موقتي استفاده کنيد.

اين دستگاه‌ها در شکل‌ها و اندازه‌هاي مختلف است و بايد با اندازۀ واژن و رحم شما متناسب باشد. اگر افتادگي شما شديد است ممکن است پساري مفيد واقع نشود. علاوه بر اين، پساري‌ها ممکن است داخل واژن را تحريک کنند و منجر به بوي بد شوند.

پيگيري و مراقبت پس از درمان افتادگي رحم

پيگيري به اين بستگي دارد که عارضۀ شما چطور درمان مي‌شود.

• اگر جراحي داشتيد، بايد طبق توصيۀ جراح پيگيري کنيد.

• اگر در واژن خود پساري داريد بايد تميز شود و توسط پزشک براي مشاهدۀ وضعيت صحيح قرار گرفتن بررسي شود و آن را در فواصل زماني معين در جاي خود قرار دهد. مگر اينکه به شما آموزش داده شود که چطور آن را برداريد و خودتان در منزل تميز کنيد.

• اگر به شما گفته شده است که تمرينات کگل را انجام دهيد، شما بايد به طور مرتب پيگيري کنيد تا پزشک بتواند روند تقويت عضلات را بررسي کند.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : با ورزش کگل و ماهيچه هاي لگني بيشتر آشنا شويد

پيشگيري از افتادگي رحم

• وزن خود را کم کنيد

• با خوردن رژيمي که غني از فيبر است، از يبوست پيشگيري کنيد

• تمرينات کگل را براي تقويت عضلات لگن انجام دهيد

• از برداشتن چيزهاي سنگين يا زور زدن خودداري کنيد.

دورنما و نظرات

پساري مي‌تواند به طور موقت يا دائمي مفيد باشد؛ البته اگر هر چند وقت يک بار بررسي و تميز شود. جراحي مي‌تواند رحم افتاده را محافظت کند يا آن را بردارد.

تهيه شده توسط
منابع: ariasalamat.com , mayoclinic.org , webmd.com , wikipedia.org