اولين نکته‌اي که بايد به آن توجه کنيد، جنبه‌هاي کلي نقاشي است. مثلا بايد توجه کنيد که آدم در کجاي کاغذ کشيده شده و ابعاد آن چگونه است.
روان‌شناسي نقاشي کودکان
نقاشي زبان کودک است. بسياري از کودکان ناخواسته آنچه که حس مي‌کنند اما قادر به بيانش نيستند را در نقاشي‌هايشان نشان مي‌دهند. به بيان ديگر، نقاشي‌اي که کودک در عرض يک ساعت مي‌کشد، مي‌تواند حاوي پيام‌ها و نشانه‌هاي ارزشمندي درباره مشکلات او باشد که ممکن است با صدها ساعت صحبت قابل دستيابي نباشند. پس لطفا اين‌بار که فرزندتان نقاشي‌اش را به شما نشان مي‌دهد، به جاي اينکه با بي‌حوصلگي فقط نگاهي به آن بيندازيد و آن را در گوشه‌اي رها کنيد، با صبر و حوصله به آن نگاه کنيد و درباره معناي آن با فرزندتان گفت‌وگو کنيد. خواهيد ديد که با اين‌کار به نکته‌هايي در مورد کودکتان پي خواهيد برد که تا به حال حتي به آن فکر هم نکرده بوديد.
در اين مطلب از دکتر محمود برجعلي، روان‌شناس و عضو هيات علمي دانشگاه خوارزمي خواسته‌ايم ما را در تفسير معناي نقاشي کودکان کمک کند.
در تفسير نقاشي کودکان بايد از کجا شروع کنيم؟
از نظر روان‌شناساني که در اين زمينه تحقيق کرده‌اند، آدمي که توسط کودک کشيده شده يا خود اوست يا کسي است که براي او اهميت ويژه‌اي دارد. اولين نکته‌اي که بايد به آن توجه کنيد، جنبه‌هاي کلي نقاشي است. مثلا بايد توجه کنيد که آدم در کجاي کاغذ کشيده شده و ابعاد آن چگونه است، قرينگي رعايت شده يا خير و.... نکته مهم ديگر توجه به خطوطي است که کودک هنگام ترسيم از آنها استفاده کرده است. پررنگي و کمرنگي خطوط، جا انداختن‌ها و حذف کردن‌ها، کلفتي و نازکي خطوط همه و همه معنا دارند و بايد به آنها توجه کرد. در کل لرزش خطوط و منقطع بودن آنها، تکرارها و پاک کردن‌هاي زياد نشانه نبود اعتماد‌به‌نفس و کمبود عزت‌نفس است. گاهي کودک اندام‌هاي خاصي را پررنگ و کلفت يا متفاوت مي‌کشد که اين مساله مي‌تواند به معني تعارضي باشد که کودک با اين نواحي خاص دارد.
به برخي از اين معاني اشاره مي‌کنيد؟
بله،خطوط پررنگ و ضخيم تمايل به لذت‌جويي است اما اگر خطوط آنقدر با فشار کشيده شده باشند که به نظر برسد کاغذ درحال پاره شدن است، ممکن است نشانه نارضايتي و پرخاشگري و اعتراض باشد. از طرف ديگر خطوط نازک و کمرنگ نشانه حساس و ملايم بودن کودک است و گاهي نيز مي‌تواند نشانه کمرويي و عدم اعتماد به نفس باشد. خطوط راه‌راه و موازي نشانه اضطراب هستند و سايه زدن‌هاي خاکستري ممکن است نشان از افسردگي داشته باشند. اگر کودک بيشتر از خطوط شکسته و زاويه‌دار استفاده کرده، بايد به نشانه‌هاي خشم، ناآرامي و مردانگي دقت کنيد و اگر آدمک را با خطوط منحني و نرم کشيده، مي‌تواند نشانه ملايمت و انعطاف‌پذيري او باشد.
از اجزاي صورت در يک نقاشي هم مي‌توان معناي مشخصي را دريافت کرد؟
بله،سر بزرگ، نشانه غرور و خود دوست‌داري است و برعکس، سر کوچک نشانه انتقاد از خود و گاهي نااميدي و افسردگي است. چشمان بزرگ مي‌تواند نشانه برونگرايي باشد اما از طرف ديگر ديده شده، کودکاني که مدام در معرض چشم غره رفتن‌هاي اطرافيانشان هستند چشم‌ها را بزرگتر از معمول مي‌کشند. کودکان شکاک و بي‌اعتماد هم چشم‌ها را بزرگ مي‌کشند. چشمان کوچک، برعکس، نشانه درونگرايي کودک است. اگر کودک روي کشيدن مژه‌ها و ابروها تاکيد کرده و وقت زياد براي کشيدن جزييات آنها صرف کرده باشد، ممکن است نشانه دلمشغولي با زيبايي يا وسواس باشد. لب‌هاي پهن و کلفت و ديده شدن دندان‌ها با پرخاشگري مرتبط است و لب‌هاي نازک و خطي نشانه اضطراب و تنش است. اگر کودکي دهان را به صورت يک دايره کوچک بکشد، ممکن است نشانه شخصيت وابسته يا تاثيرپذير او باشد. گردن بلند و ظريف نشانه ميل به مهارکردن و همچنين ميل به بزرگتر يا برتر شدن است و گاهي نيز مي‌توان آن را به‌عنوان علامت جاه‌طلبي و تکبر تلقي کرد.
توجه داشته باشيد که گاهي نقاشي کودک جنبه جبراني دارد؛ يعني کودک درست آنچه را که متضاد احساس واقعي‌اش است، مي‌کشد؛ مثلا کودکي که مي‌ترسد، يک ابرقهرمان مي‌کشد يا کودکي که اعتماد‌به نفس پاييني دارد، يک آدمک بزرگ افراطي با خطوط پررنگ مي‌کشد.
گردآوري : گروه سلامت سيمرغ
منبع : salamat.ir