چاپ

چه خبر - فروشنده نماينده ايران در اسکار؟

با درخشش مکرر «ابد و يک روز» در رويدادهاي سينمايي کشور، اين پرسش پيش آمده که چرا اين فيلم سينمايي حتي از سوي منتقدان معرفي «فروشنده» براي جوايز اسکار 2017، به عنوان يکي از گزينه‌هاي بالقوه اسکار معرفي نشد و شانسي در حد ذکر نام نيز براي اين فيلم سينمايي تحسين شده از سوي اغلب منتقدان در نظر گرفته نشد؟

«ابد و يک روز» نخستين فيلم بلند سينمايي سعيد روستايي علاوه بر به تصاحب هفت سيمرغ بلورين سي و چهارمين جشنواره فيلم فجر، پنج جايزه جشن حافظ و هفت تنديس جشن خانه سينما را به دست آورد تا يک رکورد بي‌نظير را به نام خود ثبت کرده باشد و در عين حال يک تلنگر به ناظراني بزنند که ارزش‌هاي اين فيلم را در قالب نقدهايشان ذکر کرده بودند اما قلمرو تاثيرگذاري اين فيلم را يادآور نشده‌اند.

«ابد و يک روز» به دلايلي که تا حدودي قابل حدس است، تنها در محدوده جغرافيايي ايران ديده شده و در جشنواره‌هاي کن، برلين و ونيز حضور نداشته که با توجه به مضمون اين فيلم، اتفاق عجيبي است. البته اينکه نخستين درخشش سعيد روستايي مجال ديده شدن توسط مردماني از ديگر کشورها را نيافته اتفاق غيرمنتظره‌اي نيست و نخستين اثر بسياري از کارگردان‌ها که گاهي بهترين اثرشان بوده، ديده نشده اما مسير موفقيت‌شان را هموار ساخته است.

اکنون که معرفي «فروشنده» به عنوان نماينده ايران براي جوايز اسکار 2017 تصميم محتمل است، در ميان فيلم‌هاي متعددي به عنوان آلترناتيو معرفي شده بود نيز نام «ابدويک روز» وجود نداشت. در اين زمينه چند دليل مشخص وجود دارد؛ نخستين و غيرمنطقي‌ترين دليل، جوان بودن سعيد روستايي است. به رسم معمول، کارگردان فيلم اولي براي اسکار معرفي نمي‌شود و معمولاً اثر فيلمسازي که سوابق بيشتري به خصوص در حوزه بين‌الملل دارد، به عنوان نماينده ايران معرفي مي‌شود.

اينکه در سينماي ايران با روابط مرسوم، اجازه داده شود يک کارگردان فيلم اولي اينچنين بدرخشد و بين چرخ دهنده هاي روابط له نشود، با توجه به سوابق به اندازه کافي عجيب و غيرمنتظره بوده و به نوعي، بزرگيِ دستاورد سينمايي سعيد روستايي را با «ابد و يک روز» نشان مي‌دهد.

البته درباره اسکار، منطق معرفي کارگردان داراي سوابق بين‌المللي عقبه‌اي دارد و آن نيز برخورداري از کف شناخت بين‌المللي نسبت به فيلمساز است. متاسفانه سعيد روستايي با همه شايستگي‌هايش در مقام کارگردان «ابد و يک روز» در سطح بين‌الملل شناخته شده نيست. اين مسئله درباره خود فيلم نيز صدق مي‌کند و شايد اگر «ابدو يک روز» در کن يا ونيز به نمايش درآمده بود و از سوي منتقدان بين‌المللي شناخته مي‌شد، اکنون فضاي ديگري حاکم بود.

دليل ديگري که «ابد و يک روز» مطرح نشد و عوامل اين فيلم نيز کوچک‌ترين اعتراضي نکردند، جو سنگيني است که پيرامون انتخاب «فروشنده» شکل گرفته است. در واقع هيچ فيلمسازي قصد ندارد با طرفداران سينماي اصغر فرهادي وارد تنش شود و به همين دليل «فروشنده» با وجود نقدهايي که بر داستان و ساختارش وارد است، بدون هيچ حرف و سخني به عنوان نماينده ايران براي جوايز اسکار معرفي مي‌شود.

داستان «ابد و يک روز» نيز به زعم برخي منتقدان داراي مولفه‌هاي بومي است که براي تماشاگر و منتقد غربي قابل درک نيست و در واقع بخش قابل توجهي از آنچه براي تماشاگر ايراني به عنوان جذابيت محسوب مي‌شود، براي تماشاگر غربي قابل درک نيست. در مقابل، روايت «فروشنده» همچون «جدايي نادر از سيمين» و «درباره الي» يک تعليق هيچکاکي دارد و علاوه بر ساختار، نوع داستانش نيز منحصر به يک محدوده جغرافيايي نيست. بنابراين در اين زمينه توجيه منطقي‌تري براي معرفي اثر فرهادي وجود دارد.

با اين حال بزرگ‌ترين چالش براي معرفي «ابد و يک روز» عدم برخورداري از پخش در آمريکا و عدم اکران عمومي در ايالات متحده است که ضربه اساسي رو به ساخته سعيد روستايي در مسير ديده شدن در سطح بين الملل زده است. شايد اگر شرايط برابري وجود داشت، «ابد و يک روز» اثر شايسته‌‌اي براي ديده شدن بود اما در فضايي که به تصوير کشيده شد، بايد روستايي در پي ساخت فيلم بعدي‌اش و تکرار اين موفقيت باشد. اگر روستايي همانگونه که شروع کرده ادامه دهد، در آينده‌اي نه چندان دور نماينده ايران در اسکار خواهد بود.

منبع : tabnak.ir