چه خبر - بيماري صرع يک بيماري ژنتيکي است؟
پاسخ بسياري افراد به اين پرسش، مثبت است. جالب است بدانيد،امکان بروز صرع در کودکاني که پدر يا مادر آنها دچار صرع است، ولي عامل خطر ديگري براي ابتلا به صرع ندارند، پايين است.
دکتر فرزاد اشرافي، متخصص مغز و اعصاب مي‌گويد: پدر يا مادري که به صرع مبتلا هستند، نبايد نگران ابتلاي فرزند خود به صرع باشند، اما بايد کودک خود را از نظر برخي علائم صرع که کمتر مورد توجه قرار مي‌گيرند (مانند خيره‌شدن طولاني) تحت پايش قرار دهند.
دکتر اشرافي مي‌افزايد: به طور معمول از هر صد نفر، دو نفر در زندگي خود صرع را تجربه مي‌کنند که اگر پدر کودک به صرع مبتلا باشد، اين احتمال بالاتر است و در ابتلاي مادر، اين خطر کمتر از پنج‌درصد است، اما اگر هر دو والد مبتلا به صرع باشند خطر کمي بالاتر مي‌رود و البته به اين معني نيست که حتما کودکان به صرع مبتلا مي‌شوند.
دکتر حسين دلاور کسمايي، مشاور پژوهشي انجمن صرع نيز در اين باره توضيح مي‌دهد: احتمال بروز صرع در خانواده افراد مبتلا به صرع کمي بيشتر است، اما بسياري از مبتلايان هيچ خويشاوند مبتلايي ندارند و اکثر والدين مبتلا نيز فرزندشان به اين بيماري دچار نمي‌شود .
اين متخصص مغز و اعصاب تاکيد مي‌کند: صرع را مي‌توان مجموعه اختلال‌هايي دانست که تمايل به بروز حمله تشنج دارند. صرع انواع مختلفي دارد که فقط نوع بسيار نادري از صرع به دليل تغيير در يک ژن مي‌تواند به صورت صفت ژنتيک ساده يک فرد را مبتلا کند و ساير انواع صرع، علاوه بر تعامل‌هاي چندگانة ژن‌ها براي بروز، به عوامل محيطي نيز نياز دارند.
عواملي که خطر صرع را تشديد مي‌کند
به گفته دکتر دلاور، عوامل محيطي که مي‌تواند بر وراثت صرع تأثير بگذارد شامل سن ابتلا به صرع در والدين، ابتلاي پدر و مادر به اين بيماري و دليل ابتلا به صرع در والدين مي‌شود، به اين معني که اگر والديني در سن زير 20 سال به صرع مبتلا شده باشند احتمال بروز صرع در فرزندشان کمي بيشتر مي‌شود.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي اضافه مي‌کند: اگر هم مادر و هم پدر هر دو مبتلا به صرع باشند، احتمال بروز صرع در فرزندان کمي بيشتر از زماني است که يکي از آنها مبتلا به صرع باشد. بعلاوه اگر والديني به دليل صدمه‌هاي محيطي مانند ضربه به سر، سکته يا عفونت مغزي به صرع مبتلا شده باشند، احتمال بروز صرع در فرزندان آنها کاهش مي‌يابد.
دکتر اشرافي در اين باره توضيح مي‌دهد: سندرم‌هاي ارثي، ناهنجاري‌هاي مادرزادي مغز، عفونت و ضربه به سر از علل اصلي تشنج است. بنابراين هم عوامل ژنتيک و هم عوامل محيطي در بروز اين بيماري نقش دارند. با اين حال شايع ترين علت صرع در کودکان ضربه به سر است که يک عامل محيطي محسوب مي‌شود. در حال حاضر، صدها ژن موثر در ايجاد صرع شناخته شده اما هنوز نقش دقيق بسياري از ژن‌ها به طور کامل مشخص نشده است. به طور مثال در افرادي که زمينه ژنتيک دارند، آستانه ايجاد تشنج کاهش يافته و احتمال ايجاد صرع پس از ضربه به سر يا سقوط از ارتفاع بيشتر است.
نشان صرع بر پيشاني فرزندان
هرگز تصور نکنيد، بيماري صرع لزوما به فرزندان والدين مبتلا به اين بيماري منتقل مي‌شود .
دکتر کسمايي در اين باره اظهار مي‌کند: اگرچه شواهد بسياري درباره نقش اساسي ژن در ابتلا به صرع وجود دارد، آنچه مهم است تشخيص نوع ژن‌هايي است که در اين امر دخيل هستند. گاهي فراواني صرع در برخي خانواده‌ها بيشتر ديده مي‌شود. مي‌توان گفت از آنجايي که بيشتر انواع صرع محصول مجموعه‌اي از ژن‌ها و تأثيرات محيطي است، امکان عدم انتقال صرع از يک نسل به نسل بعد وجود دارد و اگر ژن‌ها به نسل بعد منتقل شوند بدون وجود عوامل محيطي افراد خانواده را مبتلا نخواهند کرد.
دکتر اشرافي با تاکيد بر اين که در هيچ نوع صرعي مسائل موروثي به تنهايي، عامل خطر عمده محسوب نمي‌شود، مي‌گويد: وراثت به تنهايي عامل ابتلا به صرع نيست و در برخي افراد، آستانه صرع به دليل وراثت پايين مي‌آيد،اما عامل شروع‌کننده صرع، عواملي مانند ضربه به سر يا اختلالات مغزي و متابوليک است.
چه کنيم که به بيماري صرع مبتلا نشويم؟
پزشک مشاور و مشاور ژنتيک مي‌توانند با بررسي سابقه پزشکي و سابقه خانوادگي بيمار، انجام آزمايش‌هاي خاصي را برا ي تشخيص زودهنگام بيماري در افراد پر خطر پيشنهاد دهند، اما در هر حال، عوامل محيطي براي پيشگيري از بروز صرع پيشنهاد مي‌شود.
دکتر دلاور با بيان اين مطالب مي‌گويد: براي افرادي هم که داراي سابقه خانوادگي اين بيماري هستند، رعايت نکاتي چون جلوگيري از ضربه به سر، درمان بموقع و کامل عفونت ها، کنترل تب و پيشگيري از بروز ساير بيماري‌هاي مغزي مانند سکته‌هاي مغزي بسيار اهميت دارد .
دکتر اشرافي با تاکيد بر اين که در حال حاضر، امکان حذف ژن عامل صرع از يک نسل وجود ندارد، مي‌گويد: پس از شناخت ژن‌هاي درگير در ايجاد برخي انواع صرع در سطح دنيا، تلاش براي کنترل اين بيماري به کمک تغييرات ژنتيک شکل گرفته و در حال پيشرفت است.
منبع: salamatnews.com