چه خبر - دلايل ايجاد سنگ کليه
دکتر رضا کريمي، فوق‌تخصص بيماري‌هاي غدد و متابوليسم مي گويد: اگر خيلي ساده فکر کنيم اين طور به نظر مي‌رسد که چون بيشتر سنگ‌هاي کليه کلسيم دارند، پس خوردن مواد داراي کلسيم شامل انواع لبنيات مي‌تواند در ايجاد اين بيماري تاثير داشته باشد. ولي واقعيت خلاف اين است و خوردن لبنيات باعث سنگ کليه نمي‌شود. بدن ما داراي سيستم بسيار دقيقي است که کلسيم و فسفر خون را تنظيم مي‌کند. اگر ما مصرف مواد کلسيمي را کم کنيم بسرعت هورموني به نام پاراتورمون ترشح مي‌شود و با برداشت کلسيم از استخوان‌ها، کلسيم خون را تامين مي‌کند و در واقع کاهش مصرف لبنيات مهم‌ترين اثرش برداشت کلسيم از استخوان و پوک شدن آنهاست.
در چند سال اخير بيماران زيادي را ويزيت کرده‌ام که به اشتباه و به بهانه واهي گروه خون‌هاي خاص و وجود ديابت، آنان را از مصرف لبنيات منع کرده‌اند. نخوردن لبنيات بخصوص در سنين ميانسالي صدمات جبران‌ناپذيري به ساختمان استخوان‌ها مي‌زند و احتمال ايجاد پوکي استخوان را بشدت بالا مي‌برد. متاسفانه همين موضوع در مورد بيماران دچار سنگ کليه بسيار ديده مي‌شود و به اشتباه آنان را از خوردن لبنيات منع مي‌کنند.
سنگ‌هاي کليه چگونه ايجاد مي‌شوند؟
سنگ‌هاي کليه از مواد متنوعي تشکيل شده‌اند. کلسيم، فسفر، اگزالات، اسيد اوريک و...، در ساختمان انواع سنگ‌هاي کليه وجود دارند. جالب اين است که اسيد اوريک يکي از مهم‌ترين عوامل ساخته شدن سنگ‌هاست. دفع اسيد اوريک اضافي در ادرار مي‌تواند آن‌قدر زياد باشد که به حد اشباع برسد و دفع بلور ايجاد کند. به اين ترتيب رسوب اين بلورها باعث ايجاد سنگ‌هاي کليه از جنس اسيد اوريک مي‌شود. بلورهاي اسيد اوريک مي‌توانند به عنوان هسته مرکزي، باعث رسوب کردن املاح ديگر مثل املاح کلسيم و اگزالات شده، انواع سنگ‌هاي کليه ايجاد شوند.
دفع زياد از حد موادي که گفته شد، فقط يکي از عوامل موثر بر ايجاد سنگ است. غليظ شدن ادرار شايد مهم‌ترين عامل ايجاد سنگ باشد. نوشيدن کم مايعات بخصوص در ساعات شبانگاهي، کم نوشيدن آب و ساير مايعات در ساعات گرم تابستان بويژه اگر فرد مجبور به فعاليت در گرما باشد از عوامل کم شدن ادرار و غليظ‌شدن آن هستند.
يکي از عواملي که مانع رسوب مواد در کليه مي‌شود، ورزش‌هايي همچون دويدن، دوچرخه‌سواري و بخصوص کوهنوردي است که با ايجاد تلاطم در ادرار مانع ايستايي و ايجاد رسوب و تشکيل کريستال‌هاي سنگ مي‌شود. يکي ديگر از عوامل مستعد کننده ايجاد سنگ‌هاي ادراري، خوردن نمک است. زياد شدن دفع سديم در ادرار مستعدکننده ايجاد سنگ است.
در مجموع آنچه بايد به آن تاکيد کنيم اين است که برخلاف تصور براي پيشگيري از سنگ‌هاي کليه نبايد لبنيات را کم کرد و به جاي آن بايد از خوردن نمک و چربي پرهيز کرد و با نوشيدن مايعات و ورزش منظم از تشکيل سنگ ممانعت کنيم.
منبع:jamejamonline.ir