چه خبر - درمان سردرد به روش طب سنتي
دستمال به سرتان بسته‌ايد، يک‌جا آرام و قرار نداريد، چيزي توي سرتان مدام مي‌کوبد يا تير مي‌کشد. نبضش را احساس مي‌کنيد. فکر مي‌کنيد سرتان تا چند دقيقه ديگر منفجر مي‌شود. مدام دنبال مسکن و دارو براي ازبين بردن و خلاص شدن از درد هستيد، اما فايده ندارد. بدن‌تان انگار به مسکن‌ها عادت کرده و هيچ آبي روي آتش سردرد نداريد و از اين بابت کلافه‌ايد، به شما حق مي‌دهيم.
سر درد يکي از آن دردهايي است که اگر چه معمولا ساده انگاشته مي‌شود و کمتر کسي آن را يک مشکل جدي قلمداد مي‌کند، اما واقعا ناراحت‌کننده است و شايد بيش از هر درد ديگري ما را کلافه کند. گاهي اوقات کار تا آنجا پيش مي‌رود که سر درد تمام کار و زندگي را مختل مي‌کند و فقط بايد بنشينيد و صبر کنيد تا سردرد از بين برود. اگر نمي‌دانيد با سردردتان چه کنيد ما به شما مي‌گوييم چطور اين بمب ساعتي را مهار کنيد؟ اگر تا امروز از نسخه‌هاي طب رايج استفاده کرده‌ايد، در اين مطلب دکتر سعيد صانعي مشاور گياه‌درماني درباره سردردهاي شايع و راه‌هاي درمان آن توضيح مي‌دهد.
در طب سنتي برحسب مکان و علت، سردرد را به چند گروه تقسيم مي‌کنند و متناسب با آن براي تسکين و درمان درد نسخه مي‌دهند. گاهي سردرد همراه با سوزش است، يعني بيمار ميگويد سرم مي‌سوزد يا ادعا مي‌کند سرش سبک شده و انگار داخل سرش تهي است و چيزي وجود ندارد. در اين مواقع بايد احتمال داد که سردرد صفراوي است. بعضي سردردها حالت انفجاري دارند، شايد خيلي از افراد را ديده باشيد که زمان سردرد مي‌گويند سرشان درحال انفجار است. اين علائم نشانه سردردهاي سودايي است. حتي فرد ميگويد انگار سرش را لاي گيره قرار داده‌اند و فشار مي‌دهند (درست بين دو شقيقه).
يک نوع سردرد هم هست که وقتي کسي دچارش مي‌شود، ميگويد سرش سنگين شده به‌طوري که انگار يک ديگ چند کيلويي روي آن قرار دارد. افرادي که سردردهاي بلغمي دارند اين علائم را تجربه مي کنند. غير از نوع حسي که فرد نسبت به سردردش دارد، بايد به اين موضوع هم اشاره شود که درد در کدام قسمت از سر رخ مي‌دهد. گاهي اوقات محلي که در سر دچار درد مي‌شود در افراد متفاوت است. سردردهايي هستند که جلوي سر و جلوي پيشاني اتفاق مي‌افتند و حتي بعضي وقت‌ها روي ملاج يا پشت سر به‌وجود مي‌آيند. حتي در شقيقه‌ها يا چشم‌ها هم ممکن است اين درد را احساس کنيم. براساس اين موارد متخصص طب سنتي براي شناسايي سردرد و درمان آن اقدام مي‌کند. با ما همراه باشيد تا با علائم برخي از اين سردردها آشنا شويد.
سردردهاي صفراوي کدامند؟
سردردهايي هستند که طبع‌شان صفراوي است، يعني بيمار سردردش گرم و خشک است. اين نوع سردردها بيشتر در جلوي سر، پيشاني يا فرق سر احساس مي‌شود. معمولا درد سر با سوزش همراه است و وقتي فرد از سر درد ميگويد، پزشک تشخيص مي‌دهد به احتمال زياد صفراي زياد در بدن باعث بروز سردرد شده است. در اکثر اوقات علت سوزش صفراوي خوردن غذاهاي چرب است مانند آبگوشت، ماکاروني، غذاهاي خورشي که روغن دارند و بيشتر صفرازا هستند. به دليل اينکه صفرا حالت گرمي بيش از حد دارد بيمار، سوزش هم احساس مي‌کند. گاهي بيمار احساس مي‌کند که کف سرش يک زغال داغ گذاشتند.
چطور از شر سردردهاي صفراوي خلاص شويم؟!
اگر بخواهيم درمان اورژانسي داشته باشيم، بهترين راه خون گرفتن است که به دو طريق انجام مي شود يا حجامت سر از جايي که ملاج سر وجود دارد يا اينکه از رگ‌هاي دست که مربوط به سر مي‌شوند، با سرنگ خون گرفته مي‌شود. با انجام اين اقدامات سر بيمار به سرعت سبک مي‌شود، اما اگر حجامت يا خون گرفتن براي شخص بيمار مقدور نيست، مي‌تواند جوانه گندم را بجوشاند و پاهايش را در آب آن قرار دهد.
اين روش سردرد صفراوي تان را تشديد مي‌کند
حکماي طب سنتي به کساني که سردردهاي صفراوي دارند، توصيه مي‌کنند که وقتي به حمام مي‌روند پس از حمام پاهاي‌شان را با آب سرد بشويند، چون اکثرا افراد دوش آب گرم مي‌گيرند به‌همين دليل صفرا بر اثر داغي آب حمام از خون جدا و به کف سر هجوم مي‌برد. اين آب سرد باعث مي شود که آن صفرايي که مي‌خواهد تصاعد پيدا کند و به سر برسد را خاموش و خنثي مي‌کند. افرادي که سردرد صفراوي دارند خيلي اوقات بعد از حمام کردن يا سشوار کشيدن يا در جاي گرم قرار گرفتن، دچار سردرد مي‌شوند.
البته گاهي اوقات از ظاهر يک فرد مي‌توان تشخيص داد که دچار چه نوع سردردي مي‌شود، مثلا افرادي که صورت‌هاي کشيده دارند و پوست‌شان لک دار و کک و مکي است (ممکن است بعضي‌ها هم نداشته باشند) و موهاي‌شان در اکثر اوقات شوره مي‌زند و خشک است بيشتر مبتلا به سردردهاي صفراوي مي‌شوند. البته اين علائم هميشگي و دائمي نيستند و ممکن است بعضي‌ها داراي اين مشخصات نباشند، اما ممکن است سردردهاي‌شان صفراوي باشد. همچنين خوردن غذاهاي تند، پرادويه و پرچرب در فصل زمستان هم ممکن است باعث به‌وجود آمدن اين دسته از سردردها شوند.
چطور درد سردردهاي صفراوي را آرام کنيد؟
بخور تخم گشنيز براي درمان سردردهاي ناشي از صفرا خيلي موثر است. ماليدن روغن بنفشه داخل بيني تاحدودي مي‌تواند سردرد را کاهش دهد. خوردن خوراکي‌هاي غير‌صفراوي مثل کاهو، سکنجبين‌هايي مثل سکنجبين زرشک (آب زرشک را مي‌گيرند با عسل يا شکر مي‌جوشانند)، سکنجبين عنابي (عناب را مي‌جوشانيد، سپس آبش را جدا مي‌کنيد و همراه با عسل و مقداري شکر و آب دوباره مي‌جوشانيد)، چاي نعناع با خاکشير (نعناع را دم مي‌کنند، خاکشير و شکر و آبغوره را به چاي دمکرده اضافه مي‌کنند)، خوردن غذاهاي سرد مزاج و... هر کدام از اين خوراکي‌ها باعث مي‌شود، صفرا فروکش کند و حملات سردردهاي صفراوي به‌وجود نيايد. البته داروهاي بي‌شماري براي درمان اين مشکل وجود دارد که بايد همه آنها با تجويز پزشک طب سنتي مصرف شوند.
سردردهاي سوداوي چطور سراغ‌تان مي‌آيد؟
سردردهاي گيجگاهي با بي‌خوابي و فکر و خيال همراه هستند که به آنها سردردهاي سوداوي مي‌گويند که توليد سودا باعث به‌وجود آمدن‌شان مي‌شود. وقتي کسي فکر و خيال مي‌کند يا ناراحتي دارد و غصه زياد مي‌خورد يا نگران و مضطراب است سردردهاي گيجگاهي سراغش مي‌رود. سردردهاي گيجگاهي جزء سردردهاي انفجاري هستند و گاهي اوقات شخصي که دچار اين مشکل مي‌شود ميگويد دور تا دور سرش درد مي‌کند يا انگار سرش را لاي گيره قرار داده‌اند.
علت اصلي اين دردها علاوه بر سودا مي‌تواند دليل ديگري هم داشته باشد و آن‌هم منقبض شدن سر بر اثر سردي و خشکي است. بر اثر منقبض شدن عضلات سر، عروقي که از زير پوست سر عبور مي‌کنند، تنگ و فشرده مي‌شوند و خون به مغز سر نمي‌رسد به‌همين دليل کف سر اين افراد يخ و شقيقه‌ها‌ي‌شان گود و فرو رفته است.
براي درمان سردردهاي سوداوي بادکش يا طب سوزني را تجربه کنيد
طب سوزني در درمان سردردهاي سوداوي موثر است اما مي‌توان مانند سردردهاي صفراوي از روش بادکش هم استفاده کرد، البته بادکش بايد روي نواحي گردن و شانه انجام شود. هرچند بعضي افراد سعي مي‌کنند با بستن دستمال به دور سر اين درد را کاهش دهند که البته تاحدودي هم موثر است اما درمان موقتي است.
براي درمان سردردهاي سوداوي پرهيز غذايي داشته باشيد!
غذاهايي مثل عدس، بادمجان، پنير کهنه، ماهي و به‌طور کلي غذاهايي که سرد مزاج هستند را بهتر است تا جايي که امکان دارد، افراد سوداوي مصرف نکنند. غذاهاي سرد باعث مي‌شوند عضلات به‌خصوص در ناحيه سر منقبض شوند و حالت انقباضي باعث مي‌شود سردرد ميگرني يا شقيقه گريبانگيرشان شود. در کنار پرهيز غذايي، استراحت، بادکش و حتي خون گرفتن و ماساژ مي‌توانند در کاهش درد موثر باشند.
سردردهاي بلغمي سراغ چه کساني مي‌رود؟
اين دسته از سردردها جزء سردردهاي سردمزاج هستند که معمولا ريشه‌هاي سردرد تا گردن هم کشيده مي‌شود. افرادي که دچار اين دست از سردردها مي‌شوند معمولا حال خود را به اين صورت توصيف مي‌کنند، سرمان سنگين است و احساس مي‌کنيم سرمان به تن‌مان سنگيني مي‌کند. تفاوت سردردهاي سردمزاج با سردردهاي گيجگاهي اين است که اين دردها بلغمي هستند. يکي ديگر از علائم سردردهاي سرد مزاج، وجود کمي رطوبت و عرق در پس سر اين افراد است.
چگونه سردردهاي بلغمي را درمانش کنيد؟
هر وقت دچار اين دسته از سردردهاي سردمزاج يا بلغمي شديد از کمپرس‌هاي آب‌گرم استفاده کنيد. حتي مي‌توانيد عرق نعناع را بجوشانيد و عرق نعناع داغ را روي حوله بريزيد و دور سر و گردن خود را با حوله ببنديد. کمپرس عرق نعناع به‌همراه گرمي که دارد باعث مي‌شود حرکات انقباضي پشت گردن شل شود. خوردن چاي‌هاي گرم مزاج مثل زنجبيل، نعناع، دارچين و... مي‌تواند در درمان اين دسته از سردردها کمک‌کننده باشد.
براي درمان سردردهاي بلغمي اين توصيه را جدي بگيريد
تمام موارد نام برده در درمان سردردهاي بلغمي زماني بايد مورد استفاده قرار بگيرند که بيمار فشارخون نداشته باشد. البته خيلي از سردردهاي پشت سر ناشي از مشکل فشارخون است. اگر دليل اين سردردها فشار خون ناشي از نمک باشد، نوشيدن آب کدوتنبل و پرتقال مي‌تواند نمک را از بدن بيرون کند. افرادي که فشارخون ناشي از نمک دارند اصولا صورت‌شان پف دارد و مدام احساس خستگي مي‌کنند. توصيه مي‌شود هر روز يک ليوان آب کدوتنبل يا پرتقال ميل کنند.
چگونه سردردهاي ميگرني را مهار کنيد
قبل از شروع سردرد مي‌توان يک تکه موم عسل را زير زبان‌تان قرار دهيد و بعد سرتان را روي ميز بگذاريد و 10 تا 15دقيقه آب دهن‌تان را قورت ندهيد. با اين کار عسلي که با آب دهان غوطه‌ور و حل شده است از زير زبان وارد جريان خون و سپس وارد مغز مي‌شود و سلول‌هاي مغزي که نياز زيادي به گلوکز دارد را اشباع شده و سير مي‌کند، براي همين فرمان شروع ميگرن متوقف مي‌شود. بدن به‌خصوص سلول‌هاي مغزي ما وقتي دچار کمبود قند مي‌شوند هورمون‌هايي از خود ترشح مي‌کنند که اين هورمون‌ها جريان خون را به سمت سر افزايش مي‌دهند.
براي همين سر پرخون مي‌شود و فرد احساس مي‌کند که هر لحظه ممکن است سرش منفجر شود. بعضي بيماران خيلي اوقات به‌دليل اينکه سرشان پرخون مي‌شود، مرکز استفراغ مغزشان هم تحريک مي‌شود. براي همين شايد ديده باشيد که بعضي‌ها با شروع سردردهاي شديد حالت تهوع هم سراغ‌شان مي‌آيد که معمولا بعد از استفراغ درد سر بهبود پيدا مي‌کند. فشاري که در بدن ايجاد شده بر اثر بالا آوردن کاهش پيدا مي‌کند. عسل زير زباني در اين مواقع بسيار تاثيرگذار است، اما لازم است که فرد در آرامش کامل اين کار را انجام دهد.
نسخه خانگي براي ميگرني‌ها
اگر مشکل فشارخون نداريد، مي‌توانيد روي گلگاوزبان حساب باز کنيد. گلگاوزبان را با ليمو عماني و عسل دم کنيد و اگر سردردهاي ميگرني و شقيقه داريد يک ليوان از آن را بجوشانيد. گياهي ديگري که مي‌توان در اين زمينه نام برد اسطوخودوس است. مي‌توانيد هر يک از اين گياهان را به‌صورت جداگانه دم کنيد و بنوشيد يا مي‌توانيد از هر کدام 5 گرم برداريد و به‌همراه ليموعماني و آب بجوشانيد. البته گياه سنبل‌الطيب هم مي‌تواند نقش موثري داشته باشد اما بهتر است اين دمکرده به‌صورت جداگانه ميل شود، اگر سنبل‌الطيب را همراه با گلگاوزبان دم کنيم گاز سمي از خود ايجاد مي‌کند که مي‌تواند براي فرد مضر باشد.
علت سردردتان را نمي‌دانيد!
بعضي دردهاي سر ناشي از بيماري‌هاي ديگر است. به‌عنوان مثال بعضي اختلالات معده، رحم، کبد و... مي‌توانند سردردهاي مشارکتي ايجاد کنند، به‌همين دليل افرادي که مشکل سينوزيت دارند، کبدشان چرب است، معده‌شان ترشحات اسيدي دارد يا حتي خانم‌هايي که خونريزي شديدي دارند، بايد اين بيماري‌ها درمان شوند تا سردرد در اين افراد ريشه‌کن شود.
سردردهاي سينوزيتي کدامند؟
يکي از گياهان درماني سينوزيت، عناب است، به اين صورت که عناب را مي‌سوزانند و با لوله خودکار دود را به داخل بيني مي‌کشند و ترشحات خارج مي‌شوند. کشيدن دود تخم گشنيز هم مي‌تواند همين مزيت را داشته باشد. به‌علاوه بخور انار هم مي‌تواند در درمان سينوزيت و به‌دنبال آن سردردهاي سينوزيتي موثر باشد. به اين طريق که انار را به 4 قسمت تقسيم مي‌کنند و در آب جوش مي‌ريزند، بخاري که از آن در مي‌آيد، در درمان سينوزيت موثر است. البته لازم است که يک ساعت اين بخور داده شود.
نکته!
توجه کنيد تمام درمان‌ها و گياهان معرفي شده زماني بايد استفاده شوند که پزشک طب سنتي نوع سردرد را به‌صورت دقيق تشخيص داده باشد. همچنين اين درمان‌ها براي سردردهاي سطحي است و سردردهاي ريشه‌اي بايد حتما علت اصلي‌اش شناخته شود چراکه هر يک از اين درمان‌ها موقتي است و بعد از مدتي دوباره به‌دليل عدم درمان مشکل اصلي سردرد سراغ بيمار مي‌آيد. همچنين اگر يک اشتباه کوچک در تشخيص بيماري داده شود ممکن است در درمان بيماري معکوس عمل کند. يعني به جاي تسکين، درد را بيشتر کند. پس حواس‌تان باشد که به هيچ عنوان خوددرماني نکنيد.
منبع:مجله سيب سبز