خشکي واژن يکي از مهم ترين دلايلي است که باعث از دست رفتن تمايل زن به برقراري رابطه جنسي مي شود.
اهميت رابطه جنسي در دوران سالمندي
دکتر فرشاد شريفي، اپيدميولوژيست: خيلي از ما فکر مي کنيم که سالمندان تمايلي به برقراري روابط زناشويي ندارند يا ميل جنسي در آنها کاهش يافته است. البته تا حدودي اين تفکر درست است و سالمندان نيز به اينکه تمايلات جنسي شان نسبت به دوران جواني کاهش يافته است، اقرار دارند ولي بدان معنا نيست که ميل جنسي در آنها کاملا از بين رفته است. ميل جنسي در همه انسان ها پديده اي طبيعي است و بايد به اختلال در آن توجه شود. حتي اگر بيمار سالمند باشد. گرچه ارتباط زن و مرد در دوران سالمندي جنبه جنسي ندارد و بيشتر روابط عاطفي و وابستگي بين آنها مطرح است ولي داشتن رابطه عاطفي و زناشويي خوب در تحکيم ارتباط بين زن و مرد و داشتن احساس خوب موثر است.
علت کاهش ميل جنسي زنان سالمند
در خانم ها قطع فعاليت غدد جنسي، روند سريع تري دارد. درواقع، دوران باروري به پايان مي رسد و تخمک گذاري و توليد هورمون هاي زنانه به نام هاي استروژن و پروژسترون کاملا قطع مي شود. يائسگي کامل حدود 1 تا 2 سال طول مي کشد و معمولا در سنين 45 تا 50 سالگي اتفاق مي افتد. تقريبا همه زنان علائم ناشي از يائسگي را با گرگرفتگي، بي حوصلگي و خشکي واژن تجربه مي کنند که تا مدتي باعث آزار آنها مي شود. تعداد بسيار زيادي از آنها هنگام ورود به مرحله يائسگي حداقل يکي دو بار به متخصصان زنان مراجعه مي کنند. خشکي واژن يکي از مهم ترين دلايلي است که باعث از دست رفتن تمايل زن به برقراري رابطه زناشويي مي شود. هورمون هاي زنانه ديواره واژن را مرطوب نگه مي دارند و وقتي وجود نداشته باشند، واژن خشک و برقراري رابطه زناشويي دردناک مي شود. تحريک پذيري هنگام اين رابطه هم کمتر خواهد شد. به همين دليل است که زنان يائسه تمايل چنداني به برقراري روابط زناشويي ندارند.
علت کاهش ميل جنسي در مردان سالمند
در مردان کاهش ميل جنسي روندي بسيار تدريجي تر دارد و تقريبا از حول و حوش 40 سالگي شروع مي شود و با افزايش سن هم شدت بيشتري پيدا مي کند ولي در مردان امکان باروري همچنان وجود دارد. در مردان نيز مشکلي به نام يائسگي مردانه وجود دارد و سطح هورمون تستوسترون خونشان کاهش مي يابد. قاعدتا اين کاهش بايد خيلي تدريجي و نامحسوس باشد ولي در بعضي از مردان کاهش زياد است و باعث مي شود نتوانند رابطه زناشويي موفقي داشته باشند.
ضعف سالمندان در بيان مشکلات جنسي
سالمندان ممکن است از صحبت درباره کاهش ميل جنسي، احساس شرمساري کنند و درصدد رفع آن برنيايند و حتي به پزشک مراجعه نکنند. در حالي که آنها هم به برقراري رابطه زناشويي نياز دارند و براي مشکلات پيش آمده مي توان راه حلي پيدا کرد. آموزش هايي وجود دارد که مي تواند رابطه زناشويي را بهتر کند. رابطه زناشويي در سالمندان نبايد قطع شود زيرا عاملي در حفظ روحيه آنهاست.
چه کار مي توان کرد؟
• تغذيه سالمندان بايد سالم و مناسب باشد.
• خانم ها مي توانند از ژل هاي مخصوص لوبريکانت يا لغزنده کننده و گاهي هم از کرم هاي موضعي هورموني استفاده کنند. اين ژل ها به ميزان زيادي خشکي واژن را کاهش مي دهد.
• مردان مي توانند با آموزش هاي خاصي طول مدت نعوظ را بيشتر کنند.
• هرچه ارتباط زناشويي در مردان بيشتر باشد، احتمال اختلالات نعوظ کمتر مي شود.
• وقتي سالمندي به پزشک مراجعه مي کند، حتما بايد درباره رابطه زناشويي با همسرش سوال هايي پرسيده شود. اين نياز طبيعي را نبايد ناديده گرفت.
• گاهي سالمندان مرد خواهان استفاده از داروهاي تقويت کننده قواي جنسي هستند. استفاده از اين داروها مجاز است ولي سالمنداني که دچار بيماري هاي زمينه اي مانند قلبي- ريوي هستند، حتما بايد محتاط باشند و به هيچ وجه بدون نظر پزشک از چنين داروهايي استفاده نکنند. مرداني که ديابت دارند نيز دچار اختلال نعوظ مي شوند. بيماري ديابت احتمال آسيب هاي عصبي و عروقي را بالا مي برد. بازگرداندن قواي جنسي در اين افراد نيازمند کنترل دقيق بيماري ديابت است.
رابطه عاطفي از رابطه زناشويي مهم تر است
داشتن روابط خوب زناشويي ارتباط بين زوجين را قوي تر مي کند ولي نبود رابطه زناشويي در سالمندان، در مقايسه با جوانان، کمتر باعث اختلاف مي شود. عاطفه، احساس نياز و وابستگي است که دو سالمند را در کنار هم نگه مي دارد و روابط را مستحکم تر مي کند.
تاثير منفي چاقي بر رابطه زناشويي
دکتر تيرنگ نيستاني، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي: کمبود مواد غذايي نقش چنداني در کاهش ميل جنسي در جوانان يا سالمندان ندارد. گرچه محققان سلنيوم و روي را موثر دانسته اند ولي چندان ثابت شده نيست. شايد يکي از مهم ترين مشکلات تغذيه اي تاثيرگذار در ميل جنسي، چاقي باشد. چاقي در مردان با تغييرهايي که در سطح هورمون هاي مردانه ايجاد مي کند، باعث ناتواني جنسي مثل اختلال در نعوظ و انزال زودرس و... مي شود. البته ناتواني جنسي ناشي از چاقي ارتباطي به سن ندارد و افراد جوان و مسن چاق دير يا زود درگير اين موضوع خواهند شد. وقتي مردان چاق دچار ناتواني جنسي مي شوند، نخست اعتماد به نفس خود را از دست مي دهند و رابطه زناشويي برايشان به يک عامل اضطراب آور تبديل مي شود. اضطراب نيز احتمال شکست را در برقراري روابط زناشويي بالا مي برد.
چاقي در خانم ها نيز باعث بروز اختلالاتي در برقراري روابط زناشويي مي شود. تغييرات فيزيولوژيکي که باعث کاهش ميل جنسي مي شود، از يک سو و مشکلات طبيعي چاقي در زنان از سوي ديگر تاثير منفي در برقراري رابطه زناشويي مي گذارد. علاوه بر اين، احتمال ابتلا به عفونت هاي واژينال در خانم هاي چاق بيشتر است که برقراري روابط زناشويي را دشوارتر مي کند.
به همين دليل خانم ها و آقايان بايد از همان دوران جواني نسبت به وزن خود حساس باشند و از چاق شدن جلوگيري کنند. متاسفانه بسياري از اختلالات ايجادشده در بدن به نوعي با وزن افراد در ارتباط هستند. از همان دوران کودکي بايد کودک را به خوردن غذاهاي مفيد عادت داد. غذاهاي خوب گردش خون مناسبي در بدن برقرار مي کند و يادمان باشد برقراري رابطه زناشويي خوب به برقراري جريان گردش خون و سالم بودن سيستم عصبي بستگي دارد. فعاليت بدني و ورزش در همه سنين و حتي سنين بالا توده ماهيچه اي مطلوبي ايجاد مي کند. توده ماهيچه اي و فيزيک خوب نيز نقش مهمي در سرخوشي و شادي انسان ها دارد. عوامل عصبي و رواني هم نقش مهمي در برقراري رابطه زناشويي موفق دارند.
گردآوري : گروه سلامت سيمرغ
منبع : هفته نامه سلامت