چه خبر - علت تورم مچ پا چيست؟
تورم در ناحيه پا معمولا اگر به دنبال ايستادن‌ها و پياده‌روي‌هاي طولاني رخ بدهد، خيلي قابل اعتنا نيست، ولي اگر در پي آن ورم باقي بماند يا همراه با ساير علائم نظير درد و دردناک بودن مچ پا در لمس قرمزي و گرمي و يا تغيير رنگ پوست باشد، مي‌تواند نشانه‌اي از يک مشکل طبي باشد که مهم بودن آن بستگي به علل زمينه‌اي ايجاد کننده آن دارد. در اين باره گفت‌وگويي با پروفسور کامران آزما، متخصص طب فيزيکي و توانبخشي و استاد دانشگاه داشته‌ايم که در ادامه مي‌خوانيد.
چه عواملي منجر به ورم پا مي‌شود؟
در مجموع علت‌هاي زمينه‌اي تورم پا و مچ پا را مي‌توان در 10 گروه دسته‌بندي کرد: ضربه‌ها و صدمات ناشي از آن، مشکلات عروق سياهرگي، ايجاد لخته در عروق سياهرگي، لنف ادم‌ها، بارداري، ابتلا به بيماري‌هاي سيستميک و همچنين بيماري‌هاي التهابي، عفونت‌ها، عوارض دارويي و ساير علل که هر کدام ويژگي‌هاي خاص خودشان را دارند و پزشک را در رسيدن به تشخيص کمک مي‌کنند.
اگر ورم پا همراه با درد باشد، نشان‌دهنده وجود چه مشکلي است؟
براي مثال تصور کنيد، ضربه و صدمه به پا منجر به ايجاد ورم موضعي و يکطرفه شده است که اين ورم مي‌تواند ناگهاني يا تدريجي ايجاد مي‌شود. اگر ورم، ناگهاني و همراه با درد و کبودي باشد، معمولا نشانه‌اي از پارگي ليگامان‌ها يا شکستگي استخوان است، ولي اگر در عرض ساعت‌ها يا حتي روزهاي بعد ايجاد شود، مي‌تواند به دليل تحريک مفصل يا کشيدگي مختصر در رباط باشد.
آيا مصرف برخي از داروها منجر به ورم پا مي‌شود؟
نتايج يک بررسي روي بيماران مسن نشان داده که شايع‌ترين علت ورم پا و ساق، نارسايي عروق سياهرگي، مصرف برخي داروها و همچنين نارسايي احتقاني قلب است. ليست بلندي از داروها شامل برخي از داروهاي ضد فشارخون، ضد افسردگي، داروهاي ضدالتهاب و هورمون‌ها هستند که از عوارض مصرف آنها تورم پا است که در صورت مصرفشان بايد پزشک معالج را در جريان گذاشت.
معمولا برخي از افراد چاق هم از ورم پا شاکي هستند. آيا چاقي هم در بروز اين مشکل نقش دارد؟
خود چاقي به عنوان علت تورم پا مطرح نيست، ولي با توجه به اينکه شانس ايجاد مشکلاتي که منجر به تورم پا شوند، نظير نارسايي عروق سياهرگي و لنف ادم و... در افراد چاق بيشتر است، به همين دليل اغلب اين افراد از ورم پايشان شکايت مي‌کنند.
پزشک از روي چه علائمي حدس مي‌زند که ورم پاي بيمار ممکن است مشکل جدي داشته باشد؟
مثل هر مشکل ديگري توجه به شرح حال و معاينه فيزيکي و در صورت لزوم انجام آزمايشات خوني و تصوير برداري کمک‌کننده است. در شرح حال، توجه به اينکه ورم به‌طور ناگهاني و حاد ايجاد شده يا شروع تدريجي داشته و آيا ورم در يک مچ پاست يا دوطرفه (در هر دو مچ)، و اينکه آيا با ساير علايم درد، قرمزي و... همراه است، به تشخيص علت کمک مي‌کند. به عنوان مثال، در مواردي که يک طرف مچ پا، دچار ورم است، مسائلي مثل ايجاد لخته در عروق سياهرگي پا مطرح بوده، ولي در ورم‌هاي تدريجي و دوطرفه، مشکلاتي نظير بيماري‌هايي قلبي، کليوي و کبدي مطرح مي‌شود. علاوه بر اين، اگر تورم پا، ناشي از ايجاد لخته يا اصطلاحا ترومبوز عروق عمقي سياهرگي باشد، معمولا پا دردناک است، ولي در صورتي که تورم ناشي از نارسايي عروق سياهرگي، منجر به ورم پا شود، درجات خفيفي از درد وجود دارد. در مواردي هم که تورم بدون درد است، اساسا تورم ناشي از لنف ادم است.
معمولا روند درمان ورم پا به چه صورت است؟
به طور کلي بايد گفت که درمان پاي ورم کرده، به علت و تشخيص مشکل زمينه‌اي آن بستگي دارد.
آيا رعايت يکسري از موارد مي‌تواند در کاهش ورم پا کمک‌کننده باشد؟
بله، رعايت برخي موارد مي‌تواند به کاهش ورم پا کمک کند. به همين دليل به کساني که دچار ورم پا هستند، توصيه مي‌شود که از ايستادن‌هاي طولاني‌مدت خودداري کرده و از رفتن به محيط‌هاي خيلي گرم يا خيلي سرد بپرهيزند. همچنين ميزان مصرف نمک را کاهش دهند و در هنگام خواب يا استراحت، با گذاشتن يک بالش کوچک، پاهاي خود را کمي از سطح قلب بالاتر قرار دهند.
منبع:salamaneh.com