چاپ

چه خبر - تاثير آنتي بيوتيک بر عملکرد مغز

طبق مطالعه اي که روي موش ها انجام شده و در 19 مي در مجله Cell Reports به چاپ رسيده، مشاهده شده است آنتي بيوتيک هايي که آنقدر قوي هستند که باکتري هاي روده را از بين ميبرند، ميتوانند جلوي رشد سلول هاي مغزي در هيپوکمپ (بخشي از مغز که در حافظه نقش دارد) را هم بگيرند. علاوه بر اين، محققان از اين مساله که چرا يک نوع از گلبول سفيد به عنوان يک رابط بين مغز، سيستم ايمني و روده عمل ميکند، پرده برداشته اند.

در اين تحقيق که توسط سوزان آسو ولف در مرکز مولکولي دانشگاه برلين آلمان انجام شد، مشاهده شده است که درمان طولاني مدت با آنتي بيوتيک ميتواند بر عملکرد مغزي تاثيرگذار باشد. اما پروبيوتيک ها و ورزش ميتوانند انعطاف پذيري مغز را متعادل کنند و اين موارد بايد به عنوان يک درمان واقعي مورد توجه قرار گيرند. دکتر ولف ابتدا در تحقيقاتي که در 10 سال اخير روي سيستم ايمني انجام شده بود، متوجه نشانه هايي شد که بيانگر تاثير سيستم ايمني بر سلامت و رشد سلول هاي مغزي از طريق سلولهاي T بود. اما تحقيقات محدودي هستند که ارتباطي بين مغز، سيستم ايمني و روده پيدا کرده باشند.

در اين مطالعه ي جديد، محققان به يک گروه از موش ها مقدار کافي آنتي بيوتيک دادند، تا حدي که تقريبا باکتري هاي روده را کامل پاکسازي کند. اين گروه در مقايسه با گروهي که آنتي بيوتيک دريافت نکردند، در تست هاي حافظه، عملکرد بسيار ضعيف تري نشان دادند و علاوه بر اين، مشاهده شد موشهايي که بار ميکروبي روده ي خود را از دست داده اند، رشد و تقسيم سلولي کمتري در ناحيه ي هيپوکمپ (منطقه اي از مغز که در طول زندگي فرد مسئول توليد سلول هاي جديد مغزي است) داشته اند. در کنار همه ي اين مشاهدات، محققان متوجه شدند، علاوه بر تاثيرات حافظه اي، تعداد گلبول هاي سفيد (به ويژه مونوسيت ها) از نوع Ly6Chi در خون، مغز و مغز استخوان، به ميزان معني داري کاهش يافته است. بنابراين محققان به سراغ بررسي اين مساله رفتند که آيا لنفوسيت Ly6Chi مسئول تغييرات در حافظه و توليد سلول هاي جديد مغزي است يا خير.

دانشمندان در تحقيقي ديگر يک گروه از موش هاي سالم را با يک گروه از موشهايي مقايسه کردند که بار ميکروبي سالمي در روده داشتند، اما Ly6Chi آن ها نسبت به گروه سالم (گروه کنترل) کمتر بود (اين کاهش را از طريق دستکاري ژنتيکي و يا استفاده از آنتي بادي عليه Ly6Chi انجام دادند). نتيجه تست هاي حافظه و مقدار توليد سلول جديد موش هايي که Ly6Chi پايين داشتند (در هر دو گروه دستکاري ژنتيکي و آنتي بادي) با گروهي که به علت آنتي بيوتيک درماني باکتري هاي روده ي خود را از دست داده بودند، مشابه بود. علاوه بر اين، دانشمندان مشاهده کردند که اگر Ly6Chi را در موش هاي درمان شده با آنتي بيوتيک را افزايش دهند، حافظه و ميزان توليد سلول مغزي جديد بهبود مي يابد.

دکتر ولف اظهار داشت: اين نتايج براي ما شگفت انگيز بود که سلول هاي Ly6Chi از محيط بدن به مغز بروند و اينکه زمانيکه اشکالي در بار ميکروبي بدن به وجود بيايد، سلول هاي Ly6Chi به عنوان سلول هاي رابط عمل ميکنند. خوشبختانه عوارض جانبي آنتي بيوتيک ها، بازگشت پذير است. موش هايي که بعد از آنتي بيوتيک درماني، پروبيوتيک دريافت کردند و يا روي چرخ هاي مخصوص فعاليت بدني داشتند، حافظه و توانايي توليد سلول هاي مغزي جديد خود را دوباره بازيافتند. در اين مطالعه، شدت اثر پروبيوتيک ها بر سلول هاي Ly6Chi ، توليد سلول هاي جديد مغز و عملکرد شناختي مغز، نتيجه اي کاملا غير قابل پيش بيني داشت.

اما نتايج اين مطالعه باعث شد سئوالات متعددي در زمينه ي باکتري هاي روده و ارتباط بين Ly6Chi و مغز مطرح شود. با اينکه پروبيوتيک ها باعث بازگشت حافظه در موش ها شدند، اما پيوند مدفوع براي برگرداندن باکتري هاي مفيد روده نتوانست کمکي در اين زمينه بکند.

دکتر ولف در اين باره گفت: باعث تعجب بود که پيوند مدفوع طبيعي توانست بار ميکروبي طبيعي را به روده بازگرداند، اما تاثيري بر ميزان توليد سلول هاي جديد مغزي نداشت. اين ميتواند ناشي از اين مساله باشد که آنتي بيوتيک ها مستقيما بر توليد سلول جديد در مغز اثر ميگذارند و نه به واسطه ي روده. براي روشن شدن اين مساله، بايد روي موش هاي آزمايشگاهي ايزوله اي کار کنيم که هيچگونه بار ميکروبي در روده ندارند، و به آن ها آنتي بيوتيک بدهيم و نتايج اين گروه را با گروههاي قبلي مقايسه کنيم.

در آينده، محققان بايد به دنبال اين مساله بروند که آيا پروبيوتيک درماني ميتواند علائم بيماري هاي عصبي و رواني را کاهش دهد يا خير. ما ميتوانيم نتايج را توسط مقايسه ي حالت، علائم بيماري هاي رواني، سطح بار ميکروبي روده و عملکرد سلول هاي ايمني را قبل و بعد از پروبيوتيک درماني تعيين کنيم.

منبع: سيمرغ