چه خبر - ماهنامه همشهري تندرستي: «يک افسرده دل افسرده کند انجمني را» کافي است يک فرد ناشاد و غمگين در خانواده داشته باشيد، اثري را که يک آدم منفي و بي انرژي و هميشه مخالف روي يک جمع مي گذارد، يک پمپ چند هسته اي نمي تواند. فقط کافي است بنشيند يک گوشه و شروع کند به بافتن حرف هايي که شنيدنش جز افسردگي و ناراحتي و بدخلقي نتيجه ديگري ندارد.
يک خانواده يعني پدر، مادر و فرزندان. کافي است يکي از اعضاي اين نهاد حالش خوب نباشد، انگار که درختي همه شاخه هايش با هم بشکند، آن خانواده هم همان حال را پيدا مي کند؛ اما يک جرقه، يک لبخند، يک شادي دسته جمعي مي تواند مثل يک پايه قوي زير شاخه هاي خم شده درخت جا بگيرد و آن خانواده را نجات بدهد. مي گويند لبخند و شادي هم مسري است. فقط کافي است راهش را بلد بشايد و کنترلش را به دست بگيريد. ديگر نه از افسردگي خبري مي شود و نه از انجمني افسرده دل. فقط بايد همه با هم شادي را تکثير کنند؛ اما واقعا يک خانواده شاد چه شکلي است؟
آن ها گردش خانوادگي دارند
شايد خيلي از خانواده ها نتوانند به سفرهاي طولاني مدت و خارجي و لوکس بروند، اما در حاشيه همه شهرها، رودخانه و دشت و صحرا و کوه که پيدا مي شود. يک خانواده شاد از هر فرصتي استفاده مي کند تا به سفر بروند. سفرهاي يک روزه و چندروزه هم خيلي برايشان فرقي نمي کند. والدين شاد حتي بچه هايشان را به جايي مي برند که اولين بار آنجا همديگر را ديده اند و با هم آشنا شده اند.
پدربزرگ و مادربزرگ را هم مي برند
خانواده هاي شاد براي سفرهايشان برنامه هاي خاصي دارند. مثلا از قبل از پدر و مادرهايشان دعوت مي کنند تا در اين سفر همراهشان باشد. براي سفر برنامه مي چينند و براي داستان گفتن و خاطره شنيدن و خنديدن وقت مي گذارند.
آن ها با حوصله پاي حرف هاي بزرگ ترها مي نشينند و با خاطره هايشان مي خندند. از لحظه شنيدن نوه دار شدنشان مي گويند و حسشان را براي بچه ها توضيح مي دهند. خانواده هاي شاد سعي مي کنند خاطرات شاد را مرور کنند و از روي خاطرات ناراحت کننده و آزاردهنده مي پرند. خانواده هاي شاد اصراري به تکرار و سوگواري چندباره براي چيزهايي که از دست داده اند، ندارند. يک بار براي هميشه با غم و غصه هاي گذشته خداحافظي مي کنند.
خانواده هاي شاد به رسم و آيين گذشته علاقه زيادي دارند. براي همين سعي مي کنند بچه ها به پدربزرگ و مادربزرگ ها نزديک تر شوند و قصه هاي قديمي و رسم و سنت قديم را با دل و جان درک کنند. چه کسي بهتر از پدربزرگ و مادربزرگ هايي که خودشان از دل سنت بيرون آمده اند و کلي حرف براي آشنايي بچه ها با آيين گذشتگان دارند. خانواده هاي شاد يک شام هفتگي هم دارند که بيشتر در شب هاي تعطيل پايه اش گذاشته مي شود. براي اينکه مي خواهند تا پاسي از شب بنشينند و از خاطرات گذشته بگويند و شادي را زير سقف خانه بياورند.
آن ها دوره هاي ماهانه دارند
خانواده هاي شاد هر ماه يک برنامه ويژه دارند. آن ها هر ماه خانه يکي از اعضاي فاميل جمع مي شوند و فيلم مي بينند. يا قرارشان جمع شدن در خانه مادربزرگ و خوردن يک صبحانه يا ناهار دسته جمعي است. يا با هم به باغ و مزرعه مي روند، يا بساط کباب و درست کردن نان و پيتزا راه مي اندازند. خانواده هاي شاد با هم خريد مي کنند و با هم به کارهاي خانه کمک مي کنند. با هم غذا درست مي کنند، سفره مي اندازند و بعد دور هم جمع مي شوند، عکس مي گيرند، سلفي مي اندازند و يک عکس دسته جمعي ديگر به ديوار خاطراتشان اضافه مي کنند.
آن ها مدام از هم تشکر مي کنند
خانواده هاي شاد آگاهانه و عامدانه از هم تشکر مي کنند. يک مطالعه نشان داده است تشکر کردن پدر و مادر از بچه ها باعث بالارفتن اعتماد به نفس و البته شادي آن ها مي شود و خودشان را هم شاد مي کند. يک خانواده شاد از پاک کردن ميز گرفته تا تميز نگه داشتن جامدادي و کيف توسط بچه ها تا آب دادن گلدان ها و تميز کردن برگ هاي باغچه برايشان يکي است و مدام از هم تشکر مي کنند. پدر و مادر شاد از بچه هايشان به خاطر اينکه زود به رختخواب مي روند، غذايشان را تمام مي کنند، براي ديگران دعا مي کنند، درس و مشقشان را زودتر تمام مي کنند و... تشکر مي کنند.
آن ها هميشه داوطلب هستند
خانواده اي شاد هميشه در کارهاي اجتماعي و شهري داوطلب هستند. مثلا در يک حرکت نمادين زباله هاي رودخانه نزديک شهرشان را جمع مي کنند يا براي پرنده ها دانه مي ريزند يا در جشن هاي خيريه شرکت مي کنند. در مسابقه هاي خانوادگي در صف اول مي ايستند و در هر حرکت خيرخواهانه داوطلب هستند. خانواده هاي شاد فقط به خودشان و شادي خودشان فکر نمي کنند، در هر کاري که به ديگران نفع مي رساند شرکت مي کنند، غذا مي پزند، نقاشي مي کشند، هنر دستشان را مي فروشند. آن ها در صف اول انجام کارهاي مثبت براي جامعه هستند. دست در دست هم و با بچه هايشان.
خانواده هاي شاد روزهاي خاص دارند
خانواده اي شاد براي هر يک از بچه ها يا اعضاي خانواده يک روز خاص در نظر مي گيرند. قطعا فيلمي که يک پسربچه دوست دارد باب طبع يک دختر سه ساله نيست و يک نوجوان پانزده ساله اصلا دلش نمي خواهد با مادر و خواهرش به پارک برود. يک خانواده شاد همه علايق و سليقه هاي بچه ها را مي شناسد و روي کاغذ مي نويسد. براي همين يک روز خاص در هفته يا ماه متعلق به يکي از آن هاست.
مثلا مادر خانواده براي خوش يک روز ويژه دارد. نوجوان خانواده با پدر به سينما مي رود يا با هم به استاديوم ورزشي مي رون. دخترها با مادر به پارک و فروشگاه مي روند و پدر هم با دوستانش به گردش و کوه مي رود. يک خانواده شاد هيچ وقت با اجبار کنار هم نمي نشينند و فيلم نمي بينند.
خانواده شاد خوب مي خوابند
يک خانواده شاد به خواب و استراحت اهميت زيادي مي دهند. حمام قبل از خواب و استفاده از لوسيون براي بچه ها و ماساژ بچه ها در رختخواب باعث به وجود آمدن لحظات شاد و صميمي براي بچه ها قبل از خواب مي شود. تحقيقات نشان مي دهد يک خانواده با ساعت خواب منظم سالم تر و شادتر از بقيه خانواده ها هستند. اينکه هرکس، هر ساعتي دلش بخواهد بخوابد و هر ساعتي دلش بخواهد از خواب بيدار شود در رده بندي خانواده هاي شاد نمي گنجد.
آن ها يک تقويم ديواري و پر از برنامه دارند
خانواده هاي شد منفعل نيستند. از آن مدل هاي هرچه پيش آيد، خوش آيد هم نيستند. آن ها براي روزهاي زندگي شان برنامه ريزي مي کنند. يک تقويم ديواري بزرگ يا يک تخته سفيد دارند و روي آن برنامه هايشان را مي نويسند و مي گذارند جلوي چشمشان. مثلا بچه ها چه روزي بايد به کلاس زبان بروند. چه روزي وقت ورزش است و بايد بروند باشگاه. چه روزي بايد بروند خريد و چه زمان بايد بروند دنبال پدربزرگ و مادربزرگ براي مراسم دور هم نشستن و قصه گويي.
خانواده هاي شاد روي آن تقويم يا تخته سفيد از خواست ها و انتظاراتشان مي نويسند. مثلا مادر به طور غيرمستقيم از فرزندي که ديشب ديرتر خوابيده مي خواهد امشب زودتر به رختخواب برود و از کسي که اتاقش برسد. آن ها به صورت غيرمستقيم و بدون اينکه کسي ناراحت شود حرف هايشان را مي نويسند و زير آن نوشته ها براي هم نظر هم مي گذراند.
آن ها با هم مي خندند
خانواده اي شاد از آن دسته از خانواده ها نيستند که هرکدام يک گوشي موبايل دستشان مي گيرند و گوشه اي مي نشينند، آن ها از هر فرصتي براي با هم بودن و با هم خنديدن استفاده مي کنند. تحقيقات نشان داده خنده دسته جمعي باعث تقويت سيستم ايمني و سلامت قلب و البته تغيير خلق و خو مي شود.
يک خانواده شاد لطيفه ها و داستان هاي طنز را با هم و با صداي بلند مي خوانند و با هم مي خندند. در اين خانواده ها کسي بشقابش را بر نمي دارد تا در اتاقش غذا بخورد. آن ها حداقل روزي يک بار بايد دور يک ميز بنشينند و با هم غذا بخورند. بدون گوشي و بدون وسيله اضافه.
آن ها از تکنولوژي به نفع خود استفاده مي کنند
شايد دوره شطرنج بازي کردن و منچ و مار و پله گذشته باشد اما خانواده شاد از تکنولوژي به نفع خودشان استفاده مي کنند. آن ها بچه ها را از بازي منع نمي کنند اما نمي گذارند تنهايي در بازي غرق شوند. خانواده شاد يعني پدربزرگ و مادربزرگ و پدر و مادر در دورهمي هاي آخر هفته پا به پاي بچه ها بازي مي کنند.
همان بازي هايي که بچه ها دوست دارند با کمي چشاني هيجان و خنده براي بزرگ ترها و هم جالب و رقابتي مي شود. بيشتر بزرگ ترها شايد اول براي بازي هاي کامپيوتري گارد بسته داشته باشند اما وقتي وارد گود مي شوند ديگر کسي نمي تواند پا به پاي کري هايشان جلو برود و کاري کند يک لحظه از دستگاه جدا شوند.