چه خبر - هفته نامه چلچراغ - مريم عربي: جانشان به لبشان رسيده و ديگر هيچ چيز برايشان مهم نيست. در يک لحظه جنون آميز کبريت را مي کشند و همه چيز ناگهان به آخر مي رسد. جسم نيمه جانشان مقابل چشم هايي نگران مي سوزد و تمام مي شود. زندگي شان اما خيلي قبل تر از اين ها به نقطه پايان رسيده بود؛ همان وقتي که کارفرماي از دنيا بي خبر آب پاکي را روي دستشان ريخت و به عمد يا به ناچار از کار بي کارشان کرد.



براي خانواده هايشان بعد از يک عمر زندگي خست و کارگري ، قطعه عکسي به جا مي گذارند و تکه فيلمي که چند روزي در خبرگزاري ها و شبکه هاي اجتماعي پخش مي شود و به همان سرعتي که پخش شده، از خاطره ها محو مي شود. با اين حال هر خودسوزي و نابودي و اعتراضي چيزي را براي هميشه در جامعه اي تغيير مي دهد؛ تغييري که شايد به اين زودي ها براي کارگران نان و آب نشود، اما هزينه بي توجهي به حقوق کارگران را هم براي کارفرمايان و هم براي دولتمردان بالا مي برد.

دهه اخير، براي اعتراضات کارگري، سال هايي پرحادثه بود. از خودسوزي دستفروش تونسي که شعله انقلاب ها و جنبش هاي اعتراضي موسوم به بهار عربي را برافروخت گرفته تا کمپين ها و اعتراضات حقيقي و مجازي در گوشه و کنار دنيا. کشوري مثل مصر در يک سال شاهد آمار تکان دهنده 605 تحصن، 312 اعتصاب، 373 تظاهرات، 240 گردهمايي اعراضي و 56 تجمع کارگري بود. در همين سال 31 کارگر در اين کشور خودکشي کردند و 43 نفر به دليل شرايط نامساعد کاري کشته شدند و 434 کارگر هم دچار جراحت شدند.

در طول سال هاي اين دهه، ده ها نفر از فعالان کارگري درباره برده داري مدرن در محيط هاي کاري کشورهاي مختلف دنيا هشدار دادند. اين معضل به گفته نهادهاي بين المللي در 162 کشور دنيا به چشم مي خورد و کشورهايي مثل هند و مورتاني بدترين وضعيت را دارند. ناملايمات زندگي کاري کارگران در بسياري از مناطق دنيا، آن ها را در دنياي مدرن به سياه پوستان دوران نظام آپارتايد تبديل کرده که هرچند ديگر شلاق نمي خورند و حق راي دارند. اما به دليل محدوديت امکانات، از هر نوع پيشرفتي در زندگي محروم اند.

اعتراضات کارگري در عصر ديجيتال

تا پيش از روي کار آمدن شبکه هاي مجازي بخش اعظم ناملايمات زندگي کارگران از ديد بسياري از مردم دنيا و حتي همشهري ها و هم محله اي هايشان پنهان مي ماند و فقط بخش هايي ديده و شنيده مي شود که رسانه هاي عمدتا دولتي اجازه مي دادند ديده و شنيده شود.

حالا اما حتي اگر مثل کبک سرمان را زير برف کرده باشيم، با هر بار چک کردن صفحات شخصي مان در فضاي مجازي با يکي دو خبر در اين خصوص مواجه مي شويم و حتي اگر دغدغه هاي ضدسرمايه داري و طرفدار کارگري هم نداشته باشيم، براي لحظه اي به فکر مي رويم.

اگر تا ديروز هيچ کس از مسائل درون سازماني شرکت هاي کوچک و حتي بزرگ خبردار نمي شد، حالا اخبار اعتراض ها و اعتصاب ها و تحصن ها مثل آب خوردن در فضاي مجازي منتشر مي شود و در ميان عامه مردم هم دردي ايجاد مي کند. با اين حال، اين اطلاع رساني گسترده به معناي احقاق حقوق از دست رفته کارگران نيست. در سال هاي اخير، بسياري از کارگران فقط به خاطر يک پست يا اظهارنظر ساده در فيس بوک يا باقي شبکه هاي اجتماعي از کار خود برکنار شده اند.



اين روزها پي گيري ردپاي ديجيتال کارمندان در فضاي مجازي براي کارفرماها کار دشواري نيست؛ همه مديران هم به دموکراسي حاکم بر شبکه هاي اجتماعي اعتقاد ندارند و برخي از آن ها نسبت به بي اهميت ترين رفتارهاي مجازي کارمندانشان واکنش هاي تند و تيز نشان مي دهند اين مسئله در کشوري مثل آمريکا به قدري پررنگ شده که در قانون اساسي اين کشور مواردي درجهت حمايت از حق و حقوق کارمندان و آزادي بيان آن ها در فضاي مجازي درنظر گرفته شده است.

اين قوانين از کارمنداني که اقداماتي را در فضاي مجازي در جهت افزايش دستمزد، بهبود شرايط کار يا برطرف کردن معضلات کارگران انجام مي دهند، حمايت مي کند، البته به شرط آن که بوي اعتصاب هاي دردسرساز و لشگرکشي از رفتار آن ها به مشام نرسد. روي کاغذ تنها در شرايطي اوضاع بر وفق مراد کارگران آمريکايي پيش نمي رود که آن ها اسناد محرمانه شرکتي را در فضاي مجازي فاش کنند، اما در عمل اوضاع وخيم تر از اين حرف هاست و قوانين موجود، راه هاي فرار بسياري را براي کارفرمايان آمريکايي در نظر گرفته است.

مورد عجيب کارگر چيپوتل

يکي از جديدترين و پرسروصداترين درگيري هاي ميان کارگر و کارفرما در دنياي مجازي ماجراي کارگري پيشين فست فود زنجيره اي چيپوتل است. قضيه از اين قرار بود که در ژانويه 2015 يک کارگر شرکت چيپوتل پستي را در توييتر منتشر کرد که به شعار اين فست فود زنجيره اي اشاره داشت: «هيچ چيز رايگان نيست، فقط ارزان است.»

اين کارگر 38 ساله دستمزد 8.5 دلار در ساعتي خود را با قيمت ارزان ترين غذاهاي رستوران مقايسه کرده بود که نشان مي داد اين درآمد حتي جواب گوي غذاهاي ارزان اين رستوران هم نيست. سوپروايزر اين کارگر به او تذکر داد که انتشار اين پست برخلاف قوانين چيپوتل در فضاي مجازي است، اما ديگر دير شده بود و پاک کردن پست هم مانع از اخراج او نشد.



اخراج اين کارگر سروصداي زيادي در فضاي مجازي به راه انداخت و رسانه اي شد؛ تا اين که چند هفته پيش دادگاه به نفع او راي داد. طبق تصميم دادگاه، چيپوتل موظف شد که اين کارگر را دوباره استخدام کرده و ضرر و زيان ناشي از عدم پرداخت دستمزد در دوران برکناري را هم به او پرداخت کند. هرچند شانس با اين کارگر بيچاره يار بود و به خاطر موج حمايت هاي مردمي، دادگاه در نهايت به نفع او راي داد، اما بسياري از کارگران آمريکايي به دلايل واهي بي سروصدا اخراج مي شوند، بدون آن که فرصت قرار گرفتن در يک محکمه و دفاع از حقوق از دست رفته شان را پيدا کنند.

کمپين #دست هاي ما

ماه ژوئن سال گذشته ميلادي يک کمپين مجازي با عنوان «دست ها ما» OurHands# راه اندازي شد و حمايت کارگران فراواني را از سراسر دنيا جلب کرد. اين کمپين با هدف آشنا کردن کارگران با حق و حقوقشان راه اندازي شد. دست اندرکاران اين کمپين از کارگراني که به شبکه هاي اجتماعي دسترسي داشتند، خواستند که تجربياتشان را با هشتگ «دست هاي ما» به اشتراک بگذارند.

کارگران از نقاط مختلف دنيا داستان هاي جالبي را از تجربه مذاکره با کارفرما و افزايش دستمزد، اعتصاب، درگيري فيزيکي و ماجراهاي دردناکي مثل خودکشي دوستان و همکارانشان به اشتراک گذاشتند و در تجربيات همتايانشان در نقاط مختلف دنيا شريک شدند.

اين کمپين همچنين تلاش کرد تا حمايت نهادهاي مختلف تاثيرگذار و صاحب راي را جلب کند تا قوانين کار را تا حد امکان به نفع کارگران تغيير بدهند. طراحان کمپين «دست ها ما» دليل نام گذاري اين کمپين را اين طور شرح داده اند: «حمايت از حقوق کارگران يک اقدام جمعي است و براي تحقق آن بايد دست به دست هم بدهيم.



ما در تلاشيم تا محيطي مساعد را براي کارگران فراهم کنيم تا آمادگي مذاکره با کارفرمايان و تغيير شرايط استخدام را پيدا کرده و در ديالوگ هاي اجتماعي که به آن ها و منافعشان مربوط مي شود، مشارکت داشته باشند.»

يکي ديگر از اقدامات برگزارکنندگان کمپين «دست هاي ما» برگزاري ورک شاپ هاي مجازي براي کارگران مهاجر است. اين دسته از کارگردان اغلب با حق و حقوق خود آشنا نيستند و کار با سخت ترين شرايط را بي چون چرا مي پذيرند. شرکت در اين ورک شاپ هاي مجاز و تعامل با همکاران به اين مهاجران کمک مي کند که در غربت زندگي کاري و خانوادگي آسان تري داشته باشند.

جرمي کوربين و جذب فالوئرهاي دوران

شبکه هاي اجتماعي حالا ديگر فقط ابزار سرگرمي نوجوانان و دانشجويان سال اول و دومي نيست و همه اقشار اجتماع را از جمله کارگران ساده درگير خود کرده است. نشريه گاردين در گزارشي با اشاره به اهميت نقش شبکه هاي اجتماعي در جنبش هاي کارگري مي نويسد: «فضاي مجازي ديگر براي فعالان اجتماعي فقط کارکرد اطلاع رساني و خبري ندارد و اتحاديه هاي کارگري مي کوشند کدها و زبان جديدي را براي برقراري ارتباط نزديک و مستقيم با اعضاي خود از طريق شبکه هاي اجتماعي پيدا کنند.

درست است که اين شبکه ها گاه با بي رحم ترين، مخرب ترين و غيرمنطقي ترين شکل ممکن با پديده ها مواجه مي شوند و جنجال آفريني بيهوده مي کنند، اما اين مسئله مانع از آن نمي شود که فعالان کارگري به فکر پيدا کردن زبان و ادبيات مناسب ارتباط با مخاطبان روزافزون خود در اين فضا نباشند.»



به اعتقاد نويسندگان گاردين، جرمي کوربين رهبر حزب کارگر انگلستان را مي توان از اولين رهبراني دانست که به بهترين شکل ممکن از طريق کمپين هاي مجازي با طبقه کارگر انگليس ارتباط گرفت. هشتگ هايي که او در فضاي مجازي درست کرده، از جمله هشتگ JezWeCan# در دوران خود بيش از هر هشتگ ديگري داغ شده و هر 25 ثانيه، يک بار در توييتر مورد استفاده قرار گرفته است.

صفحه مضحک او با عنوان CorbynJokes@ هم هزاران دنبال کننده دارد. لطيفه هاي کوربين در اين صفحه شايد چندان بامزه به نظر نرسد و حتي از نظر بعضي ها زننده باشد، اما به گواه آمار و ارقام مي توان ادعا کرد که همين لطيفه ها در جذب اعضاي درجه چندم انجمن هاي کارگري و اصناف، نسبتا خوب عمل کرده است.

http://www.CheKhabar.ir/News/27224/کارگران مشغول اعتراض اند