چه خبر - حساسيت به رنگ مو
روي تمام رنگ موها اين نکته درج شده که 24ساعت قبل از استفاده مقدار بسيار کمي از رنگ خالص را روي قسمت داخلي ساعد امتحان کنيد و در صورتي که در آن ناحيه دچار قرمزي و خارش شديد، از مصرف رنگ مو خودداري کنيد. در واقع، ترکيب‌هايي در رنگ موها وجود دارد که مي‌تواند با تحريک سيستم ايمني، باعث بروز حساسيت‌هاي شديدي شود. متخصصان پوست هشدار مي‌دهند نسبت به هر آنچه قرار است روي پوستتان بگذاريد مراقب و هوشيار باشيد. با دکتر حميده مروج‌فرشي، متخصص پوست و عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم‌پزشکي شهيدبهشتي در مورد باورهاي درست و نادرستي که در مورد رنگ موها و عوارض احتمالي آنها وجود دارد، گفت‌وگو کرده‌ايم.
آيا اين موضوع درست است که رنگ موها، حساسيت‌زا و سرطان‌زا هستند؟
در قديم در رنگ موهاي شيميايي از رنگ کولتار استفاده مي‌شد که علاوه بر حساسيت‌زايي، سرطان‌زا هم هست. امروزه ادعا مي‌شود کولتار از رنگ موها حذف شده و به جاي آن از نوعي ماده مشتق‌شده از نفت به نام تترال اتم استفاده مي‌شود، اما بررسي‌هاي انجام‌شده نشان مي‌دهد اين موضوع تنها در حد حرف است و شرکت‌هاي توليدکننده رنگ مو هنوز از کولتار استفاده مي‌کنند. پارافنيلن دي‌آمين (PPD) ماده ديگري است که در رنگ موها وجود دارد و باعث بسياري از حساسيت‌هاست.
اين گفته حقيقت دارد که ارتباط مشخصي بين استفاده از رنگ موهاي شيميايي و ابتلا به ليکن پلان وجود دارد؟
بله، با رواج مصرف رنگ مو به وسيله دختران جوان و رايج‌تر شدن رنگ کردن موها ميان مردان، ميزان ابتلا به ليکن‌پلان هم در دهه اخير افزايش يافته است. شخصا در روز 3-2 مورد مراجعه‌کننده مبتلا به ليکن‌پلان دارم که به نظر مي‌رسد دليل اصلي آن استفاده از رنگ مو باشد.
ماده خاصي در رنگ مو عامل بروز ليکن‌پلان است؟
رنگ موهايي که زمينه مشکي دارند، به‌دليل وجود ترکيب پارافنيلن دي‌آمين (PPD) به شدت احتمال بروز ليکن‌پلان را افزايش مي‌دهند. اين ماده از حناي هندي که در تاتو هم استفاده مي‌شود تهيه مي‌شود و قبلا در عکاسخانه‌ها مصرف داشت. در 25 درصد موارد، اين ماده مسبب حساسيت و ليکن‌پلان يا واکنش ليکنوييدي است. در اين شرايط سلول‌هاي التهابي بدن به فوليکول مو حمله مي‌کنند و آن را از بين مي‌برند. افرادي که دچار واکنش ليکنوييدي مي‌شوند علائمي مانند ريزش مو، سوراخ‌سوراخ شدن کف سر و بروز پوسته دور فوليکول مو دارند. متاسفانه پزشکاني که تجربه برخورد با اين بيماري را نداشته‌اند، فکر مي‌کنند فرد دچار ريزش موي معمولي شده و درمان‌هاي مربوطه را تجويز مي‌کنند که بي‌فايده است. فردي که دچار ريزش موي ناشي از ليکن‌پلان شده، ريزش موي دائمي دارد.
رنگ موهاي روشن هم حاوي اين ترکيب هستند؟
برخي رنگ موهاي روشن هم پارافنيلن دي‌آمين (PPD) دارند. به همين دليل توصيه مي‌کنم افراد هنگام خريد به وجود اين ماده در ترکيب توجه داشته باشند.
رنگ موهاي طبيعي هم حساسيت‌زا هستند؟
بسياري از افراد به حناي قرمز حساسيت دارند. حنا حاوي بنزوييل است و افرادي که به اين ترکيب حساس هستند نبايد از اين ماده استفاده کنند، اما حناي قرمز غير از حساسيت، مشکل ديگري ايجاد نمي‌کند. در عوض حناي هندي بسيار خطرناک است و رنگ کردن مو يا تاتو با آن عامل بروز ليکن‌پلان در پوست سر يا بدن است. رنگ‌هاي ديگر مثل ريواس، روناس، سماق و وسمه که براي از بين بردن رنگ قرمز حنا و بردن آن به سمت تيره استفاده مي‌شود، حساسيت‌زا نيستند، اما پوست گردو که به رنگ مو اضافه مي‌شود تا آن را روشن کند، حساسيت‌زاست و آلرژي شديدي ايجاد مي‌کند که کهير در ناحيه سر و صورت از علائم آن است. قهوه هم حساسيت‌زاست.
حساسيت به اين مواد در تمام افراد بروز مي‌کند؟
نه، همه افراد به رنگ مو حساس نيستند. افرادي که دچار حساسيت مي‌شوند، سسيتم ايمني‌شان رنگ را به‌‌عنوان دشمن شناسايي مي‌کند. سيستم ايمني اين افراد به يک آنتي‌ژن خاص که در رنگ وجود دارد، حساس است. به همين دليل لازم است ابتدا رنگ موي شيميايي خالص را بدون اکسيدان يا رنگ موي طبيعي مخلوط با آب را روي بازو امتحان کنيد. 48 ساعت بعد علائم حساسيت ظاهر مي‌شود. افرادي که براي اولين بار موهايشان را رنگ مي‌کنند، شايد اصلا علائم حساسيت نداشته باشند، اما در مرتبه دوم بايد مجدد امتحان را انجام دهند و 48 ساعت صبر کنند.
اگر فردي به يک مارک خاصي از رنگ مو حساسيت نشان داد، آيا مي‌تواند از ساير رنگ موها استفاده کند يا در کل بايد رنگ را کنار بگذارد؟
اگر به مارک خاصي از رنگ مو حساسيت نشان داد، بهتر است ساير مارک‌ها را هم امتحان کند، اما معمولا حساسيت به تمام رنگ‌ها وجود خواهد داشت.
بسياري از خانم‌هايي که موهايشان را رنگ مي‌کنند در فاصله‌اي که رنگ مو روي سر است احساس سوزش و خارش شديدي کف سرشان دارند. اين حالت هم نشانه حساسيت به رنگ مو است؟
اين احساس ممکن است ناشي از حساسيت يا در اثر درماتيت تحريکي باشد. در درماتيت تحريکي، پوست کمي حساس مي‌شود و دليل آن غلظت ماده است. اگر ميزان مصرف اکسيدان در رنگ مو بالا رود، پوست مي‌سوزد و تحريک مي‌شود و گاهي جوش مي‌زند، اما با کاهش غلظت اين مساله تکرار نمي‌شود. حساسيت به صورت دانه‌هاي ريز خارش‌دار يا تاول بروز مي‌کند و با هر بار مصرف رنگ به هر شکل حتي بدون اکسيدان هم با همين حالت ظاهر مي‌شود.
آيا حساسيت به رنگ مو کشنده است؟
نه، در موارد شديد شاهد تورم و کهير هستيم، اما معمولا بعد از چند روز حال فرد بهتر مي‌شود. اگر خانمي شاهد بروز علائم اوليه حساسيت به رنگ مو در خود شد بايد به سرعت رنگ را بشويد و از لوسيون بتامتازون روي ناحيه خارش‌دار استفاده و حتما به متخصص مراجعه کند.
گياهان مورد استفاده در رنگ موهاي گياهي
• مريم‌گلي خشک + رزماري خشک + سرکه سيب: که رنگي قهوه‌اي ايجاد مي‌کند.
• گل خشک بابونه + گل کالاندولا (گل هميشه‌بهار): که کدري موهاي بور را برطرف مي‌کند.
• گياه اسپرک: که براي بور و روشن کردن موها به کار مي‌رود.
• حنا + وسمه: که موها را مشکي مي‌کند.
• قهوه + بابونه + روناس: که موها را به رنگ قهوه‌اي روشن درمي‌آورد.
• حنا + عرق بهارنارنج: که موها را به رنگ قرمز آتشين درمي‌آورد.
منبع:salamat.ir