چه خبر - چرا بيني خونريزي مي‌کند؟
خونريزي بيني يکي از اتفاقاتي است که براي بسياري از ما رخ داده است. گاهي به دنبال عطسه‌اي شديد، يا هنگام تخليه بيني و بعضي مواقع هم، هنگام خواب اتفاق مي‌افتد. با وجود اين که اتفاق شايعي است، گاهي بند نيامدن يا دير بندآمدن خون و رخ‌دادن خونريزي به دفعات، نگران‌کننده مي‌شود. شناخت علل خونريزي بيني و پيشگيري از آن، به همراه راهکار مقابله با اين خونريزي‌ها، موضوع گزارش ما در گفت‌وگو با دکتر ابراهيم رزم‌پا، جراح و متخصص گوش و حلق و بيني و استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران است.
دکتر رزم‌پا، با تقسيم‌بندي علل خونريزي از بيني به دو دسته عمده، علل موضعي و علل عمومي، مي‌گويد: وقتي علت خونريزي موضعي باشد، يعني علت وقوع آن در خود بيني وجود دارد، مثل خشکي مخاط بيني که شايع‌ترين علت موضعي خونريزي از بيني است. گاهي وجود مشکلات آناتومي در بيني فرد نيز به خشکي مخاط بيني او منجر مي‌شود. مثلا در افرادي که انحراف بيني شديد دارند، گاهي ديده مي‌شود که يکي از مجاري بيني که بيشتر در معرض هوا و خشکي قرار مي‌گيرد، بيشتر دچار خونريزي مي‌شود. همين‌طور وجود جسم خارجي در بيني، تماس با مواد شيميايي سمي، اعمال جراحي و وجود تومورهاي داخلي در بيني نيز مي‌تواند زمينه‌ساز خونريزي بيني شود. وي ادامه مي‌دهد: گاهي خونريزي به علت‌هاي ديگري در بدن رخ مي‌دهد که لزوما به خود بيني مربوط نمي‌شود. مثلا گاهي فشار خون بالا به خونريزي از بيني منجر مي‌شود.
دکتر رزم‌پا معتقد است، خونريزي‌هاي بيني را از نظر سن افراد در دو دسته، سن پايين و سن بالا نيز مي‌توان مورد بررسي قرار داد. با اين حال تصريح مي‌کند: در مجموع، شايع‌ترين علت خونريزي بيني، ضربه به بيني و دستکاري بيني است. وي درخصوص عمده‌ترين دلايل خونريزي بيني در کودکان مي‌گويد: پس از ضربه و دستکاري بيني در کودکان مي‌بينيم، عفونت‌هاي فوقاني دستگاه تنفسي در نتيجه سرماخوردگي و عفونت‌هاي ويروسي به خونريزي از بيني منجر مي‌شود. البته در سنين بالا، برخي عوامل ديگر مثل فشار خون بالا، تغييراتي که در عروق خوني ايجاد و به شکنندگي آنها منجر مي‌شود، گهگاه زمينه‌ساز بروز خونريزي در بيني مي‌شود.
آلرژي بهاره و خونريزي در خواب
دکتر رزم‌پا، درباره اثرگذاري آلرژي‌هاي بهاره در بروز خونريزي بيني مي‌گويد: معمولا آلرژي به خودي خود، موجب خونريزي از بيني نمي‌شود، اما عطسه‌هاي شديد ناشي از آلرژي و پاره شدن مويرگ‌هاي داخلي مخاط بيني و همين‌طور ايجاد خشکي مخاط بيني در بعضي فصل‌ها، بويژه زمستان که استفاده از وسايل گرمايشي موجب خشک شدن هواي تنفسي مي‌شود، زمينه‌ساز بروز خونريزي مي‌شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران، درباره علت خونريزي بيني در خواب که گاهي برخي افراد از وقوع آن شکايت دارند معتقد است: وقتي دراز مي‌کشيم، تجمع بيشتر خون در ناحيه سر ايجاد مي‌شود و چنانچه عوامل زمينه‌ساز بروز خونريزي بيني نيز وجود داشته باشد، به خونريزي مي‌انجامد. وي بهترين راهکار مقابله با خونريزي بيني هنگام خواب را، استفاده از بخور سرد و مرطوب نگاه داشتن هواي اتاق مي‌داند، و به کساني که به طور معمول مخاط بيني‌شان خشک مي‌شود، توصيه مي‌کند با استفاده از پماد‌هايي مانند تتراسايکلين و ويتامين A، داخل بيني را با گوش‌پاک‌کن چرب کنند.
علامت اوليه بيماري
نگاهي به آمارها نشان مي‌دهد، خونريزي بيني از شايع‌ترين علل مراجعه به اورژانس‌هاي مراکز گوش و حلق و بيني است. با وجود آن که بسياري از اين خونريزي‌ها با درمان‌هاي خانگي قابل کنترل است، اما گاهي مي‌تواند نشانه پيش‌آگهي، از بروز بيماري جدي مثل اختلالات خوني يا حتي سرطان خون باشد. دکتر رزم‌پا با اشاره به اين موضوع مي‌افزايد: فشار خون بالا مي‌تواند اولين علامتش، خونريزي بيني باشد. همين‌طور مشکل کاهش پلاکت خون که با خونريزي از بيني خود را نشان مي‌دهد.
وي تصريح مي‌کند: به طور کلي، هر بيماري که باعث اختلال در انعقاد خون شود، سبب مي‌شود که مبتلايان آن بيماري نسبت به بروز خونريزي از بيني، نسبت به افراد عادي، مستعدتر باشند و در صورت خونريزي از بيني، انعقاد آن دشوارتر و ديرتر کنترل شود. حتي بيماري‌هاي مزمن کبد و کليه نيز، اختلالات انعقادي در بدن ايجاد مي‌کند، که مي‌تواند به خونريزي بيني منجر شود.
بنابراين چنين خونريزي‌هايي، در صورت تکرر مي‌تواند ريشه در مشکلات ديگر اندام‌هاي بدن بيمار داشته باشد و لازم است جدي گرفته شود.
راهکار مقابله
دکتر رزم‌پا مي‌گويد: بيشتر کساني که خونريزي بيني دارند، معمولا در خانه با کمپرس سرد، اندکي دراز کشيدن، بالا نگه داشتن سر، به آرامي فشار دادن قسمت نرم بيني (پره‌هاي بيني) با دو انگشت و... خونريزي‌شان بند مي‌آيد. اما اگر خونريزي تکرار شود، حتما بايد به اورژانس‌هاي گوش و حلق و بيني مراجعه شود تا توسط پزشک، مورد بررسي دقيق قرار گيرد و علت زمينه‌اي آن بررسي شود.
اگر خون‌دماغ شديد اين کارها را انجام دهيد
1 ـ سر را بالا نگه داريد و با انگشت‌هاي شست و اشاره، دو طرف مجراي بيني را به آرامي فشار دهيد.
2 ـ صاف بنشينيد تا عمل لخته شدن خون در بيني آسان‌تر انجام شود.
3 ـ اگر خونريزي شديد است، از پنبه براي کنترل خروج خون استفاده کنيد.
4 ـ از کمپرس يخ استفاده کنيد. يعني کيسه‌اي حاوي يخ را روي بيني و پيشاني قرار دهيد تا خون زودتر بند بيايد.
5 ـ پس از بند آمدن خون، حتي در صورت احساس سنگيني در بيني بهتر است از تخليه آن خودداري کنيد، تا رگ‌هاي آسيب‌ديده داخل بيني بهبود يابند. در اين مدت از دستکاري بيني پرهيز کنيد.
منبع: jamejamonline.ir