رودل چيست؟ علل و درمان آن
احتمالا شما هم بارها واژه رودل کردن را شنيده ايد. اصطلاحي که بيشتر اوقات افراد پا به سن گذاشته از آن استفاده مي کنند. از نظر پزشکي، رودل همان اسپاسم روده بزرگ است که با نفخ بروز مي کند و متخصصان به آن دردهاي کوليکي يا قولنج گوارشي مي گويند.
دکتر ناصر ابراهيمي درياني، فوق تخصص بيماري هاي گوارش و کبد درباره عارضه رودل مي گويد: رودل بيشتر در مورد بچه ها به کار برده مي شود. حال اگر مشکل رودل کودک فقط ناشي از پرخوري باشد، معمولا اين حالت بعد از چند ساعت برطرف مي شود. حتي، دادن آب داغ و نبات و مايعات سبک مثل چاي کمرنگ به کودک، مي تواند تحريک پذيري معده را کم کند.
از طرفي براي پيشگيري از رودل کردن علاوه بر اين که بايد مراقب باشيم که پرخوري نکنيم، مصرف کاکائو، قهوه، چاي پررنگ، نوشابه، غذاهاي کنسروي، غذاهاي تند، ترش و چرب بخصوص فست فودها را نيز بايد کاهش داده و به مرور از برنامه غذايي حذف کنيم. نفخ ناشي از رودل کردن يک عارضه شايع است. کساني که زمينه نفخ دارند، مواد غذايي که شکسته نمي شوند مانند نخود، لوبيا، باقلا و ماش و... را بايد کمتر مصرف کنند و در صورت نفخ مي توانند يک قاشق عرق نعنا بخورند که ضدنفخ است. وجود زيره سياه داخل کباب يا برنج نيز مي تواند جلوي نفخ را بگيرد. همچنين نفخ اگر يک يا دو بار باشد، مشکلي نيست، ولي در سنين بالا بايد بررسي شود.
دکتر محمدجعفر فره وش، فوق تخصص گوارش نيز در مورد مشکل رودل در کودکان به سئوالات زير پاسخ مي دهد.
رودل کردن چيست؟
رودل کردن اصطلاح عاميانه اي است که مردم درباره سوءهاضمه هاي موقت و خفيف به کار مي برند و معادل علمي آن دردهاي کوليکي يا قولنج گوارشي است. خيلي ها در توصيف اين دردها مي گويند: دلم درد مي گيرد و ول مي کند. پرخوري يکي از مهم ترين علل دردهاي کوليکي است، اما مي تواند علل جدي تري هم داشته باشند.
مثلا چه عللي؟
دردهاي گوارشي مي توانند بي سابقه و ناگهاني باشند يا مزمن، طولاني و تکرارشونده. اگر کودک علايم تب، لاغرشدن در مدتي کوتاه و اسهال خوني ندارد و و دل دردش کم نمي شود، احتمال دارد دچار التهاب معده يا همان گاستريت ناشي از فعاليت باکتري هليکوباکترپيلوري و زخم هاي ناشي از آن شده باشد. نشانگان روده تحريک پذير ناشي از اضطراب و نرفتن به دستشويي خارج از خانه به دليل وسواس و اکراه هم، مي توانند از علل اين دردها باشند. والدين بايد به فرزندشان آموزش دهند که ادرار و مدفوع خود را زود تخليه کنند، زيرا نگه داشتن ادرار و مدفوع در بزرگسالي مشکل ساز مي شود.
آيا براي درمان دل درد کودک بايد حتما به متخصص مراجعه کرد؟
اگر درد شکمي بعد از چند ساعت بهبود نيافت يا با علايم ديگر گوارشي مانند تهوع، استفراغ، يبوست و اسهال، همراه بود، بايد به متخصص مراجعه کنيم تا مطمئن شويم کودک به بيماري جدي تري مثل آپانديسيت، التهاب روده و معده و مسموميت غذايي مبتلا نشده است. در اين موارد نبايد به کودک نبات داغ يا مسکن داد و فورا بايد به بيمارستان مراجعه کرد.
آيا رودل باعث استفراغ هم مي شود؟
استفراغ معمولا نشانه مسموميت غذايي است، اما پرخوري هم مي تواند باعث استفراغ شود و بعد از يک بار استفراغ، معده خالي و راحت مي شود، اما تکرار استفراغ مشکلي است که متخصص بايد بررسي کند.
مصرف سيب و خيار با پوست باعث رودل مي شود؟
نبودن روش هاي دقيق تشخيصي مانند اندوسکوپي در گذشته، باعث مي شد طبيبان برخي بيماري هاي گوارشي مثل سوءهاضمه، زخم معده و روده تحريک پذير را در يک گروه قرار دهند. بنابراين به بيمار رژيم هاي غذايي سختي مي دادند که باعث يبوست و فقر ويتاميني و ضعف عمومي او مي شد. اما ميوه و سبزي براي سلامت دستگاه گوارش بسيار مفيدند و پزشکان فقط براي برخي بيماران مثلا مبتلايان به ريفلاکس، پرهيز از خوردن مرکبات و ميوه هاي اسيدي را توصيه مي کنند.
نوع و حجم غذا هم در ايجاد رودل موثر است؟
بله، کودکي که روده تحريک پذير دارد، نبايد انواع غذاها را در يک وعده بخورد. والدين بايد به فرزندشان ياد دهند، تنوع غذا در سفره براي احترام به ذائقه هاي مختلف است و لازم نيست همه از تمام خوراکي ها بخورند. والدين خودشان هم بايد اين الگوي تغذيه اي را رعايت کنند. مصرف انواع غذاها در يک وعده باعث کشش خون به معده مي شود و در نتيجه فرد احساس خمودگي، خستگي و کم حوصلگي مي کند.
مگر معده با آنزيم هاي گوارشي نمي تواند اين مواد را به راحتي هضم کند؟
تجزيه هر نوع ماده غذايي در معده و روده زمان مشخصي دارد، مثلا تجزيه چربي و پروتئين به ترتيب 5 و 3 ساعت زمان مي برند. بنابراين تا ساعت ها احساس راحتي را از فرد مي گيرند. درست اين است که، تعداد وعده هاي غذايي افزايش و حجم آنها کاهش يابد.
اين درست است که مي گويند مصرف تخمه با پوست باعث رودل مي شود؟
بله و دليلش هم اين است که، براي طعم دادن به تخمه از موادي مثل جوهرليمو استفاده مي شود که معده را تحريک مي کند. علاوه بر اين، پوست تخمه در بدن هضم نمي شود و اگر خوردن تخمه با پوست تداوم يابد، به مرور پوست ها در دستگاه گوارش جمع و باعث انسداد روده مي شود.
منبع:جام جم، هفته نامه سلامت