چاپ

افسردگي يکي از مهم‌ترين دلايل کاهش کيفيت زندگي در سالمندان است و در اين سنين آمار ابتلا به افسردگي هم در خانم‌ها و هم در آقايان سالمند افزايش مي‌يابد.افسردگي در پيري بسادگي متوقف نمي‌شود، اما با با برخي مراقبتهاي ويژه و پيروي از اصول زندگي سالم مي‌توان بر آن غلبه کرد.افسردگي در سالمندان مي‌تواند به علت بروز هر يک از اتفاق‌هاي ناگوار زير در زندگي شروع شود.

علل بروز افسردگي در سالمندان

• از دست دادن عزيزان به خصوص همسر يا يکي از فرزندان

• از دست دادن سلامت جسمي

• نزديک شدن به مرگ و شروع فرايند زوال فرد

• از دست دادن سلامتي يکي از عزيزان

• انزوا و تنهايي‌ به‌دليل کاهش روابط اجتماعي و مشکلات جسمي

• از‌دست‌دادن انگيزه و هدف، احساس بي‌هويتي و بي‌هدفي به‌دليل بازنشستگي و يا محدوديت‌هاي فيزيکي در انجام فعاليت‌ها

• مشکلات جسمي‌ و بيماري‌هايي که موجب افسردگي سالمندان مي‌شوند. از جمله مي توان به مشکلات قلبي، کم‌کاري تيروئيد، کمبود ويتامين 12B، اسيدفوليک، آلزايمر، پارکينسون، ديابت، لوپوس و بيماري سرطان اشاره کرد.

• مصرف داروهايي مانند داروهـــاي استروئيــدي و هورموني، داروهاي بيماران مبتلا به آرتروز، داروهاي پايين آورنده فشار خون، داروهاي تجويزي بيماران قلبي، داروهاي بيماران مبتلا به سرطان و حتي مسکن‌ها مي‌توانند باعث تحريک افسردگي شوند.

• ترس و اضطراب‌، وحشت از مرگ و نگراني به خاطر مشکلات مالي و يا جسمي

علائم و نشانه‌هاي افسردگي سالمندان

احساس پوچي، اندوه و اضطراب، خستگي و عدم انرژي، از دست رفتن علاقه و لذت در اعمال روزمره، بروز مشکلات خواب از جمله بيدار شدن از خواب در صبح خيلي زود، مشکلات تغذيه و وزن، خارش يا درد بدن که بهبود نيابد، دشواري در تمرکز يا تصميم گيري، احساس ترس از آينده، احساس گناه، بي‌پناهي و ناخوشي، افکار مرگ و خودکشي و تلاش براي خودکشي از جمله علائمي هستند که اگر هر کدام بيش از 2 هفته باقي بماند نشان دهنده افسردگي هستند و حتما بايد به پزشک مراجعه شود.بايد دقت داشته باشيم افکار مرگ و خودکشي از علايم شايع افسردگي در اين سنين است که در سالمندان با تفاوت در علايم خلق همراه است.

تنهايي اصلي ترين دليل افسردگي

انزوا يا تنهايي يکي از اصلي ترين دلايل افسردگي در اين سنين است. از آنجا که تنهايي باعث کاهش روابط اجتماعي مي‌شود، يکي از مهم‌ترين زمينه سازهاي افسردگي در دوران سالمندي است. افراد سالمند به دليل از دست دادن انگيزه و هدف که به احساس بي‌هويتي هم منجر مي‌شود، افسردگيشان روز به روز تشديد مي‌شود، تا حدي که ترجيح مي‌دهند با هيچ يک از نزديکانشان رفت و آمدي نداشته باشند و همين امر باعث مي‌شود اين افراد روز به روز منزوي‌تر شوند.

علائم زير مي‌توانند نشان دهنده ابتلاي سالمندان به افسردگي باشد:

• غم و اندوه مداوم که با رخ دادن رويدادهاي خوشحال کننده نيز بهبود نمي‌يابند.

• عدم علاقه به انجام فعاليت‌ها و کارهايي که قبلا از آن‌ها لذت مي‌برده‌اند.

• از دست دادن علاقه به معاشرت و ارتباط با دوستان و برقراري روابط اجتماعي.

• احساس گناه و سرزنش کردن خود.

• بدبيني شديد به آينده.

• فکر کردن به خودکشي و حرف زدن در مورد تمايل به مردن و يا اقدام به خودکشي.

به ياد داشته باشيد که حرف زدن و يا فکر کردن به خودکشي در اين سنين بسيار خطرناک است و بايد براي رفع آن به سرعت اقدام شود.

راههاي کمک به سالمندان براي مقابله با افسردگي

درک مسائل رواني و عاطفي افراد سالمند نيازمند کسب آگاهي، مطالعه و دريافت آموزش‌هاي لازم است. در درمان يا جلوگيري از تشديد افسردگي جلب مشارکت خانواده و يا دوستان نزديک فرد سالخورده داراي اهميت بسياري است. شخص مبتلا به دليل کاهش يا قطع حمايت نزديکان، عزت نفس خود را از دست داده و اميدش را براي تداوم زندگي از دست مي‌دهد. بنابراين رفتار محبت‌ آميز مراقبين از اثر بخشي لازم برخوردار خواهد بود.

پيوند دادن فرد سالمند با جنبه‌هاي مثبت زندگي وي که در گذشته از آن بهره‌مند بوده مي‌تواند شناخت او را به جهان پيرامون و اطرافيان تغيير دهد. همچنين گروه درماني يکي از مهم‌ترين روش‌هايي است که در درمان بيماري افسردگي در اين سنين مورد استفاده قرار مي‌گيرد. انجام مشاوره‌هاي گروهي باعث مي‌شود بيان آزادانه احساسات و افکار براي سالمندان فراهم گردد.

به طور کلي روش‌هاي زير را مي‌توان براي کمک به رفع افسردگي فرد سالمند پيشنهاد داد:

1-بيرون آمدن از خانه: مي‌توان به پارک رفت، ناهار را با دوستان ميل کرد. قدم زد، فعاليت‌هاي هنري کرد، فيلم ديد و...

2-کاهش زمان‌هاي تنهايي: با ديگران در ارتباط باشيد و اگر قادر به حرکت نيستيد از کساني که دوستشان داريد دعوت کنيد تا به ديدنتان بيايند و يا با تلفن با آن‌ها در تماس باشيد. بيرون رفتن گروهي‌، ملاقات با دوستان و آشنايان‌، رفتن به اجتماعات و گروه‌هاي همسالان مي‌تواند فرد سالمند را در مقابله با تنهايي و انزوا ياري دهد‌.

3- ‌کمک داوطلبانه به ديگران: کمک به ديگران يکي از بهترين راه‌هاي به‌دست‌آوردن ارزش و احترام و کسب آرامش در اين دوران است‌.

4- يادگيري مهارتي جديد: به‌دنبال فعاليت‌هايي برويد که هميشه آرزوي انجام آن را داشته و قادر باشد خلاقيت شما را شکوفا سازد.

5-ورزش: اگر بيمار و ناتوان هستيد راه‌هاي بسياري وجود دارد تا قدرت بدني خود را بالا ببريد، حتي روي صندلي و ويلچر.

6- مصرف وعده‌هاي غذايي سالم: يک رژيم غذايي ناسالم باعث تشديد افسردگي مي‌شود‌. بنابراين سعي کنيد رژيم غذاييتان مملو از سبزيجات‌، ميوه‌، حبوبات و پروتئين کافي باشد‌.

7-درمان دارويي مؤثر: معاينه پزشکي مي‌تواند نشان دهد که نياز به استفاده از دارو داريد يا نه. در صورت نياز، داروهاي ضدافسردگي مي‌توانند در بازگرداندن تعادل به هدايت‌کننده‌هاي عصبي مفيد باشند.

عدم تشخيص به موقع افسردگي روند درمان بيماري جسمي را به تأخير مي‌اندازد و افت عملکرد اجتماعي، محدوديت و رنج فراوان در ارتباطات اجتماعي و در ‌‌‌نهايت وخيم شدن بيماري جسمي سالمند از عوارض تأخير در درمان افسردگي است.همچنين در برخي کشورها مسئله خودکشي در سالمندان افسرده جدي‌تر از جوانان مبتلا به افسردگي بروز مي‌کند.

بايد توجه داشت که گيجي يا مشکلات توجه که توسط بيماري افسردگي ايجاد مي‌شود در برخي از موارد شبيه علائم بيماري آلزايمر يا ساير بيماري‌هاي مغزي خود را نشان مي‌دهد. همچنين تغييرات خلقي و علائم افسردگي همچنين مي‌توانند توسط داروهايي که افراد سالمند براي درمان فشارخون بالا يا بيماري‌هاي قلبي دريافت مي‌کنند، ايجاد شود. پس لازم است هر يک از موارد را در صورت مشاهده با پزشک متخصص درميان بگذاريد.

منبع: salamatonline.ir