چه خبر - تلگرام در سقوط ارزش ريال چقدر متهم است؟
«فارين پاليسي» در يادداشتي مي‌نويسد که «برخي از ايراني‌ها در حال استفاده از برنامه پيام‌رسان تلگرام هستند تا اخبار جعلي درباره ريال منتشر و خودشان سود کنند».
در ابتداي اين گزارش آمده است: «حسن روحاني رئيس‌جمهور ايران تا حد زيادي پيروزي مجددش در انتخابات را به پيام رسان تلگرام مديون است. در جريان انتخابات 2017 رياست جمهوري ايران، ايراني‌ها به تلگرام به عنوان يک منبع نادر خبري سانسور نشده درباره انتخابات اتکا کردند، انتخاباتي که در آن روحاني نامزد مطلوب بسياري از تندروها نبود».
از نظر اين رسانه آمريکايي، «يک سال بعد (از انتخابات)، تلگرام به ابزاري براي سقوط روحاني بدل شد و اين برنامه پيام‌رسان در مرکز سقوط رو به گسترش ريال قرار دارد. به‌طور کلي ريال ايران تا ماه مي که دونالد ترامپ رئيس‌جمهور آمريکا از توافق هسته‌اي ايران خارج شد، در مسير ثبات قرار داشت. قبل از خروج آمريکا از برجام، ارزش يک دلار آمريکا برابر با حدود 37000 ريال بود اما بلافاصله بعد از خروج آمريکا از برجام، ارزش دلار به حدود 44000 ريال افزايش يافت. از آن زمان سقوط ريال ادامه داشته است ارزش يک دلار به 50000 و سپس 80000 ريال و حتي در جريان سخنراني روحاني در مجمع عمومي سازمان ملل در ماه سپتامبر به 190000 ريال رسيد. در حال حاضر، دلار 120500 ريال است».
نويسنده اين گزارش معتقد است: «فقط تحريم‌هاي آمريکا و ضعف اساسي اقتصاد ايران نبوده که سبب سقوط آزاد ارز در اين کشور شده است بلکه پخش عامدانه شايعه‌ها و اخبار جعلي در تلگرام از سوي معامله‌گران ارز و همچنين دلالان ايراني براي سودجويي هم سبب سقوط آزاد ارز شده است. به محض آنکه مشخص شد آمريکا تحريم‌ها را برمي‌گرداند، بسياري از ايراني‌هاي طبقه ثروتمند و متوسط وسوسه شدند که وارد بازار ارز شوند چرا که به اين نتيجه رسيده بودند که ارزش ريال به زودي کاهش مي‌يابد. هدف همه اين ايراني‌ها خريد دلار بود. برخي از آنها حتي خانه‌هايشان را فروختند و در زمينه دلار سرمايه‌گذاري کردند تا ارزش دارايي‌هايشان را حفظ کنند يا به زبان ساده بگويم که سودشان را تضمين کنند».
به گفته او، «فروش آتشين ريال‌هاي ايراني سبب تضعيف بيشتر ريال شد و حکومت ايران از طرق مختلف از قبيل منع رسمي فروش ارز خارجي براي ممانعت از کاهش ارزش ريال تلاش کرد اما اين کار سبب شد که شفافيت در بازار ارز کمتر شده و در نتيجه آن سوءاستفاده در اين بازار بيشتر از قبل شود».
در يادداشت فارين پاليسي آمده است: «هميشه بين تاجران خبره‌تر بازار ارز با آنهايي که از روي ترس و بدون اطلاع وارد اين بازار مي‌شوند، شکاف و اختلافي وجود دارد اما بازار غير رسمي سبب تعميق اين موضوع شد و اين موضوع به وضوح خود را در ميدان فردوسي خود را نشان داد، جايي که هر کسي مي‌تواند ريال‌هاي نقدش را بياورود و با پاي پياده با اسکناس‌هاي دلار خارج شود. يک مثال برايتان بزنم، به خاطر دارم در ميدان فردوسي زني کهنسال را ديدم که کل درآمد ساليانه خود را آورده بود و آن را با نرخ 170000 ريال به دلار تبديل کرد، ميزاني که در آن وقت پايين‌تر از نرخ واقعي ريال در برابر دلار بود البته در آن موقع اين اجماع وجود داشت که شايد نرخ 170000 ريال در برابر هر دلار پايين است (ارزش ريال باز هم سقوط خواهد کرد). ريال هنوز به آن ميزاني که آن بانوي مسن روي آن قمار و شرط‌بندي کرده و بتواند برايش سود داشته باشد، نرسيده است».
اين يادداشت مي‌خوانيم: «تاجران و فعالان حرفه‌اي پول در ايران براي افزايش حداکثري سودشان، به طور فزاينده‌اي از تلگرام براي سودجويي از فقدان شفافيت بازار سياه استفاده مي‌کنند، کاري که سبب ضرر مشتري‌هاي ايراني‌شان و دردسر براي حکومت ايران مي‌شود. تلگرام به عنوان يکي از معدود رسانه‌هاي شبکه اجتماعي يا برنامه‌هاي پيام رسان است که حکومت ايران سانسور نمي‌کند و به طور خاص کارکرد کانالهاي خبري تلگرام اين امکان را فراهم مي‌کند که پست‌ها در اختيار هر کسي که به اين کانال‌ها بپيوندد، قرار گيرد و اين موضوع سبب شده که کانالهاي تلگرام به يکي مورد اعتمادترين منابع خبري براي ايراني‌ها بدل شود و حتي سبب جايگزيني آنها با رسانه‌هاي حکومتي و حتي روزنامه‌هاي ظاهرا مستقل شده است».
به اعتقاد نويسنده اين مطلب در رسانه آمريکايي، «وقتي در سال جاري، ريال وارد مسير شوم خود شد، تاجران و معامله‌گران ارز شروع به ايجاد صدها کانال تلگرامي کردند و به طو مداوم هر گونه تغيير در بهاي دلار را اعلام کردند و سبب ايجاد بازاري گسترده‌تر شده و و به خريد ارز در روزهاي آينده توصيه کردند. ايراني‌ها آنچنان در تعداد بسيار زياد شروع به عضويت در اين کانالهاي تلگرامي کردند که خود اين کانال‌ها هم به نيروي تاثيرگذار براي تعيين نرخ ارز تبديل شدند. برخي از اين کانال‌ها بيش از دو ميليون عضو داشتند. معامله‌گران ارز که مديريت اطلاعات منتشر شده در اين کانال‌ها را در اختيار دارند، به طور فزاينده‌اي از آنها براي انتشار اخبار تحريف شده اقتصادي استفاده مي‌کنند. براي مثال، در همين هفته‌هاي اخير که ارزش ريال در حال بازگشت بوده، کانالهاي تلگرامي در برابر اخبار مثبت مقاومت کردند و برخي در انتشار اخبار بهاي ارز تعلل کردند و برخي ديگر حتي اخبار کاملا نادرست منتشر کردند. بسياري از اين کانال‌ها روندهاي مثبت را ناديده گرفته و به ترويج تحليل‌هاي منفي درباره آثار منفي تحريم‌هاي نفتي آمريکا روي ارز ايران پرداختند».
در ادامه يادداشت آمده است: «رسانه‌هاي رسمي ايران هم تلاش کردند که با تاکيد بر روندهاي اخير مثبت در برابر تلاش‌هاي کانالهاي تلگرامي مقابله کنند و بر آينده مثبت ريال تاکيد و به طور خاص گزارش‌هاي غلط تلگرام را روشن کنند اما بسياري از مردم عادي ايران هنوز مطمئن نيستند که چه واکنشي به اين گزارش‌هاي خبري متناقض (تلگرام و رسانه‌هاي رسمي ايران) نشان دهند و به جاي آنکه دلارهاي خريداري شده قبلي خود را فروخته و به ريال تبديل کنند، ترجيح دادند که دلارهايشان را نگه دارند البته اطلاعات اخير هم نشان مي‌دهد که آنها بايد همين کار را بکنند».
فارين پايسي مي‌نويسد: «اخيرا کانالهاي تلگرامي جديدي سر برآوردند که هدف از طراحي آنها عقب راندن کانالهاي تلگرامي ساخته شده توسط معامله‌گران ارز است. يکي از اين کانال‌ها اسمش "ريال-دلار" است و به نظر مي‌رسد که هدف مشخص آن حمايت از ريال قدرتمند است و همزمان در حال حمله به دلالان به عنوان خائن و ابزار بيگانگان مداخله‌گر است. اين کانال هم موفق شده که بيش از دو ميليون نفر عضو جذب کند که اين موضوع نشان مي‌دهد که شايد جامعه ايران از دستکاري بازيگران سودجو در بازار ارز ايران خشمگين شده باشد (اين کانال اخيرا به دلايل نامعلوم مسدود شد و سازندگانش کانالي جديد ساختند و اکنون 55 هزار عضو در کانالشان دارند)».
در ادامه اين مطلب آمده است: «حکومت ايران در تلاش براي اتخاذ اقدامات و توسل به همه ابزارهاي در دسترس خود به منظور تقويت ارزش دلار است. بنا بر تحليل‌هاي تعدادي از اقتصاددانان ايراني بر اساس اصول اقتصادي هر دلار بايد حدود 80000 تا 90000 ريال تبادل شود. اين رقمي است که تقريبا معادل همان در سامانه آنلاين تبادل نرخ ارز موسوم به نيما هم همان ميزان را نشان مي‌دهد».
فارين پاليسي يادداشتش خود را اينطور پايان مي‌دهد: «اين واقعيت که به طور مرتب ارزش ريال در ايران ارزان‌تر از آنچيزي که بايد باشد است، در نتيجه عوامل محتملي از قبيل تاثيرات رواني پروپاگاندا است حال چه پروپاگانداي حکومت آمريکا باشد يا (برخي) کانالهاي تلگرامي در ايران. مقام‌هاي ايراني مدتي است که اين موضوع را درک کرده‌اند اما تا حالا هنوز به طور سيستماتيک اقدام به انتشار اطلاعات مفيد به منظور مقابله با اخبار جعلي توليديِ دشمنانشان نکرده‌اند».
منبع: khabaronline.ir