چه خبر - خواص پونه کوهي
پونه کوهي با نام علمي Origanum Vulgare L و از خانواده labiatae گياهي چند ساله داراي ساقه اي چهارگوش و برگ هاي کُرکي قرينه در دو طرف ساقه مي باشد.
شکل برگ ها بيضي شکل و به رنگ سبز و بنفش مي باشد. اين گياه که بومي جنوب غربي اسيا و منطقه مديترانه مي باشد، به مدت هزاران سال بخشي از درمان از طريق طب جايگزين يا آشپزي بوده است.
قدمت استفاده از پونه کوهي جهت مصارف گوناگون از جمله مصارف درماني به دوران يونان باستان بر مي گردد؛ به طوريکه در نسخ قديمي علمي به جامانده ذکر شده است بقراط از اين گياه به عنوان يک داروي ضد عفونت استفاده مي‌کرده است.
در ادامه به برخي از خواص متنوع و خارق العاده اين گياه با ارزش اشاره خواهيم نمود:
پونه کوهي و خواص آنتي اکسيداني
دو مورد از مهم‌ترين ترکيبات موجود در پونه کوهي عبارتند از رزمارينيک اسيد و تيمول، که هر دو آنتي‌اکسيدان هايي بسيار قدرتمند مي باشند که به شدت با کاهش استرس اکسيداتيو در بدن ارتباط داشته و مي توانند سلول هاي مختلف بدن را از آسيب هاي ناشي از راديکال هاي آزاد محافظت کنند.
راديکال‌هاي آزاد محصول مخرب جانبيِ متابوليسم سلولي هستند که مي‌توانند به سرطان و ساير بيماري‌هاي مزمن منجر شوند.
مطالعات آزمايشگاهي نشان مي دهند که پونه کوهي ظرفيت آنتي اکسيداني قوي تري به نسبت آنتي اکسيدان هاي صنعتي که به فرآورده هاي صنايع غذايي اضافه مي شوند، دارد.
ظرفيت آنتي اکسيداني پونه کوهي در يک مقدار برابر بسيار بيشتر از مواد غذايي مصرفي روزانه نظير پرتقال و سيب مي باشد.
پونه کوهي و خواص آنتي ميکروبيالي
مواد شيميايي فعال موجود در پونه کوهي رشد باکتري هايي چون سودوموناس آيروژنز و استافيلوکوکوس اورئوس را متوقف مي کند.
حتي مطالعات متعدد نشان مي دهد که پونه کوهي به نسبت داروهاي تجويز شده در برابر باکتري ژيارديا بسيار مؤثرتر عمل مي کند. همچنين شايع ترين عفونت هاي قارچي معمولاً توسط قارچي به نام کانديدا آلبيکنس ايجاد مي‌شود.
اين عفونت ها معمولاً با علائمي از جمله خستگي، درد مفاصل، نفخ و افزايش وزن همراه هستند.
پژوهش ها نشان مي دهند که کارواکرول موجود در پونه کوهي خطر ابتلا به بيماري هاي قارچي ناشي از کانديدا آلبيکنس را کاهش مي دهد. به نظر مي رسد کارواکرول با افزايش نفوذپذيري غشاء سلولي ميکروارگانيسم هاي مضر، سبب بر هم خوردن تعادل يوني دو طرف غشاء و در نهايت منجر به تخريب غشاي سلولي ميکروارگانيسم مي شود.
علاوه بر مطالب گفته شده پونه کوهي يک عامل تحريک کننده است که مي‌تواند توليد سلول‌هاي سفيد خون را افزايش دهد، سرعت سوخت و ساز بدن را بالا ببرد و بهبودي از بيماري را سرعت ببخشد.
پونه کوهي و سلامت دستگاه گوارش
از دسته گياهاني كه به نظر مي رسد در سلامت دستگاه گوارش نقش مهمي داشته باشد، پونه کوهي را مي توان نام برد که اثرات مفيد و کارآمد خود در اين زمينه را از طرق مختلف اعمال مي کند:
ترکيبات پلي فنولي موجود در پونه کوهي مانند کارواکرول که جزء ترکيبات فعال زيستي به شمار مي روند در تعادل ميکروفلورهاي دستگاه گوارش به خصوص روده -بوسيله جلوگيري از رشد باکتري هاي بيماري زا و در نتيجه افزايش تکثير باکتري هاي مفيد- نقش داشته و از اين طريق در تنظيم و تعادل هضم و جذب مواد غذايي و بهبود عملکرد دستگاه گوارش نقش مهمي را ايفا مي کنند.
پونه کوهي سرشار از فيبر است، بنابراين با وجود اندازه کوچکي که دارد، مي‌تواند تأثير زيادي روي دستگاه گوارش داشته باشد. فيبر، عنصري اساسي براي يک سيستم گوارشي سالم است، چرا که مي‌تواند مقدار مدفوع را افزايش دهد و حرکات لوله گوارش را تحريک کند، که به اين ترتيب حرکت غذا در دستگاه گوارش و دفع به صورت مؤثرتري صورت مي‌گيرد.
فيبر همچنين به حفظ سلامت روده کمک مي‌کند و جذب مواد غذايي را افزايش مي‌دهد، به طوريکه فايده بيشتري از غذايي که مصرف مي شود به بدن مي‌رساند.
3- پونه کوهي نقش خود در حوزه فعاليت انقباضي را عمدتاً از طريق اختلال در بسيج کلسيم و تا حدي توسط فعال شدن کانال هاي پتاسيم انجام مي دهد. در نتيجه عصاره برگ اين گياه اثرات شل کنندگي بر روي عضلات صاف روده دارد، به همين دليل از قديم از اين گياه براي درمان اختلالات دستگاه گوارش مانند اسهال، گرفتگي و درد هاي شکمي استفاده مي کردند.
پونه کوهي و فشارخون
بر اساس مستندات علمي، پيروي از يک رژيم غذايي که پتاسيم، منيزيم و کلسيم بيشتري داشته و از سديم کمتري تشکيل شده باشد، مي تواند در پيشگيري و کنترل فشارخون بسيار کمک کننده باشد.
بر پايه يافته هاي حاصل از تحقيقات صورت گرفته، پونه کوهي نسبت به ساير سبزي هاي مصرفي روزانه از سديم کمتر و پتاسيم، منيزيم و کلسيم بيشتري (به ترتيب سه، چهار و هشت برابر) تشکيل شده است.
بنابراين گنجاندن اين گياه با ارزش در وعده هاي رژيم غذايي به منظور تعديل و کنترل فشارخون امري کاملاً معقول و منطقي به نظر مي رسد.
پونه کوهي، التهاب و سرطان
ترکيب فعال بتاکاريوفيلين"پونه کوهي باعث مهار فعاليت آنزيم سيكلواكسيژناز نوع 2 (COX2) و در نتيجه مهار توليد پروستاگلاندين نوع E مي‌شود که نقش بسزايي در ايجاد و تسريع روند فرايندهاي التهابي در بدن دارد.
آنزيم سيکلواکسيژناز نوع 2 به عنوان جزئي از واکنش هاي التهابي در پاسخ به تحريکات خارج سلولي سريعاً القاء مي گردد.
به علاوه COX2 نقش مهمي در تنظيم تکثير سلولي، تمايز زدايي و سرطان زايي ايفاء مي کند. مطالعات زيادي افزايش ميزان COX2 در سلول هاي ترانسفرم شده و اشکال مختلف سرطان را نشان داده اند.
مطالعات باليني و اپيدميولوژيکي حاکي از کاهش خطر ايجاد تومورهاي بدخيم مانند سرطان کولون در اثر مصرف منظم داروهاي ضدالتهابي غيراستروئيدي که قابليت مهار فعاليت COX2 را دارند، است. بنابراين مهار COX2 به عنوان يک استراتژي اميدبخش و مؤثر براي درمان و جلوگيري از سرطان مورد توجه قرار گرفته است.
همچنين برخي از آزمايش‌هاي علمي نشان مي‌دهند که پونه کوهي مي‌تواند به نابودي سلول‌هاي سرطاني کمک کند. محققان مي‌گويند کارواکرول موجود در پونه کوهي، اين توانايي را دارد که رشد و گسترش سلول‌هاي سرطاني در سرطان کولون و سينه را مهار کند.
با اين‌حال، آنان تأکيد مي‌کنند که هنوز در مرحله آزمايش بر روي اين گياه قرار دارند و در نظر گرفتن دوز مؤثر و مشخص براي بيماران به مطالعات تکميلي وابسته است.
موارد احتياط در مصرف پونه کوهيمصرف پونه کوهي مي تواند سبب ناراحتي معده در برخي از افراد شود.
کساني که به گياهان متعلق به خانواده نعناع مانند: ريحان، سنبل، نعناع و مريم گلي حساسيت دارند بايد مراقب باشند، چرا که آنها نيز ممکن است به پونه کوهي واکنش هاي آلرژيک داشته باشند.
پونه کوهي خوراکي در مقادير بالا در دوران بارداري نبايد مصرف شود، زيرا خطر سقط جنين با مصرف پونه کوهي وجود دارد.
بيشتر بدانيد : خواص دمنوش پونه + چه کساني نبايد پونه مصرف کنند
بيشتر بدانيد : سبزي هاي فصل بهار و خواص آنها
بيشتر بدانيد : ريه هايتان را با اين گياهان تازه نگه داريد
بيشتر بدانيد : گوشت قرمز را تا چه حدي بايد بپزيم؟
منبع : zendegionline.ir